20. Hukuk Dairesi 2016/7303 E. , 2018/3916 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasında ... 16. Asliye Ticaret ile ... 6. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, alacak istemine ilişkindir.
Asliye Hukuk Mahkemesince, uyuşmazlığın kambiyo senedinden kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Asliye Ticaret Mahkemesi ise davacının dava dilekçesi ile davalıdan kambiyo hukukuna dayanarak bir talepte bulunmadığı, ciranta olan davalıdan temel ilişkiye (ödünç sözleşmesi) dayanarak alacağını talep ettiği uyuşmazlığın ödünç sözleşmesi hükümlerine göre çözülmesi gerektiği davanın ticari dava niteliğinin bulunmadığı gerekçesi ile görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4/1. maddesinde her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre, bir uyuşmazlığın ticari nitelikte olabilmesi için, her iki tarafın da ticari işletmesini ilgilendirmesi yahut aynı maddenin alt bentlerinde düzenlenen istisnalardan birine dahil olması gerekmektedir.
Somut olayda davacı vekili, davacının davalıdan ... 8. İcra Müdürlüğünün 2013/2232 Esas sayılı dosyası ile alacaklı olduğunu, ilk alacaklıdan alacağı temlik aldığını, davalı ile ilk alacaklı arasında ödünç para alışverişi olduğu, davalı aldığı borca karşılık hamili olduğu 31.07.2005 vade tarihli, 5.000 TL bedelli senet verdiğini, davalının icra hukuk mahkemesinde açtığı dava sonucu ... 12. İcra Hukuk Mahkemesinin 29.04.2014 tarih ve 2013/234 E. - 2014/361 K. sayılı ilamı ile icranın geri bırakılmasına karar verildiğini, yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre hamilin kambiyo hukukundan doğan talep hakkını kaybetmesi halinde keşideciye karşı TTK"nın 732. maddesine dayanarak, kendi cirantasına karşı ise temel ilişkiye dayanarak müracat edebileceğini, dolayısıyla zamanaşımına uğrayan senet bedelinin tahsili için bu davayı açmak zorunda kaldıklarını belirtmiştir.
Türk Ticaret Kanununun 661. maddesi uyarınca zamanaşımına uğramış bir bonoda yazılı alacak, temel ilişkiye dayanılmak suretiyle talep edilebilir. O ilişkiden doğan bir alacağın bulunduğu ve alacak miktarını kanıtlama yükümlülüğü de davacı tarafa aittir. Hukuk Genel Kurulunun 04.04.2007 gün ve 2007/13-153 E.-2007/183 K. sayılı kararında da benimsendiği gibi "Zamanaşımına uğrayan ve imzası inkar edilmeyen bono, temel borç ilişkisi bakımından yazılı delil başlangıcı niteliğindedir." Buna göre, zamanaşımına uğramış bir bono, kambiyo senedi vasfını yitireceğinden, eldeki uyuşmazlığın da kambiyo senedinden kaynaklandığı kabul edilemeyecektir. Bu durumda davanın mutlak ticari nitelikte bulunmamasına ve temel ilişkiden kaynaklı olarak alacak talep edildiğine göre uyuşmazlığın, genel hükümler çerçevesinde asliye hukuk mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 17/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.