6. Hukuk Dairesi 2021/72 E. , 2021/288 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
İLK DRC. MHK. : Elazığ 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 06.11.2015 tarihinde imzalanan sözleşme ile ... İli, ... İlçesi, ... Köyü, ... İnşaatı yapım işini üstlendiğini, davalı tarafından birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapılması nedeniyle iş programının hazırlanarak davalı idareye sunulamadığını, talep edilmesine rağmen bu hatanın davalı tarafından düzeltilmediğini, sözleşmeden sonra davalıca havuz yerinin değiştirilmesine rağmen buna dair statik projenin verilmesi beklenirken sözleşmenin 01.06.2017 tarihinde haksız olarak feshedildiğini, fesih tarihine kadar davacı tarafından yapılan işlerin tespiti için Elazığ 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2018/6 Değ. İş sayılı tespit dosyası ile tespit yaptırıldığını ve bilirkişi tarafından yapılan işler bedelinin 547.943,50 TL hesaplandığını belirterek haksız fesih nedeniyle gelir kaydedilen banka teminat mektup bedelinden şimdilik 10.000,00 TL ile yapılan iş bedeli karşılığı şimdilik 50.000,00 TL’nin tahsilini talep etmiştir.
Davalı iş sahibi idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iş programını sunmadığını, yapılan işlerin sözleşme ve eki şartnamelere uygun olmadığını, sözleşme süresinin yaklaşık 350 gününde herhangi bir imalat yapmayan davacının kusurlu olduğunu, fesih kararının mevzuat uygun ve haklı nedenlere dayandığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonunda; davalı idarenin sözleşmenin feshinde haklı olması nedeniyle teminat bedelinin tahsili talebinin reddine, iş bedeli alacağı talebinin ise ıslah da gözetilerek 547.944,00 TL üzerinden kabulüne karar verdiği, kararın davalı idare tarafından istinaf edilmesi sonucunda, istinaf mahkemesi tarafından davalı idare tarafından düzenlenen tutanakta yapılan imalatlardaki aykırılıkların neler olduğunun somutlaştırılmadığı, ayıbın varlığı konusunda dosyaya herhangi bir delil sunamadığı, ayrı bir tespit yaptırmadığı, mahkemeden de keşif yapılması talebinde bulunmadığı, işin ihale edilmek suretiyle yeniden yaptırıldığı gerekçesiyle istinaf talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Karar, davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacı tarafından yapılan imalatların sözleşme kapsamında olup olmadığı, sözleşme ve eklerine uygun yapılıp yapılmadığı, davacının hak ettiği alacak miktarında toplanmaktadır. Eser sözleşmelerinde işin yapıldığını kanıtlama yükümlülüğü yüklenicide, işin ayıplı ve eksik yapıldığını kanıtlama yükümlülüğü ise iş sahibindedir. Davacı yüklenici, sözleşmenin feshine kadar yaptığı imalatların ve bedellerin tespiti için mahkeme aracılığıyla tespit yaptırmış ve bu tespite dayanarak mevcut davayı açmıştır. Davalı idare ise tespit raporuna itiraz etmiş, yargılama boyunca davacı tarafından yapıldığı belirtilen işlerin projelere aykırı olduğunu savunmuş, buna dair tutanakları ibraz etmiş, ikinci cevap dilekçesinde davacı tarafından yapılan imalatların yıkılmama nedeninin projeye uygun olduğundan değil mahkemece yapılacak keşif nedeniyle yıktırılmamış olduğunu savunmuş olmasına rağmen, mahkemece davalının bu savunmalarının ispatı ve maddi gerçeğin ortaya çıkması açısından yerinde keşif yapılarak, keşfe dayalı düzenlenecek bilirkişi raporu ile sonuca gidilmemiş, dosya üzerinden, tespit raporuna dayalı olarak inceleme yapan ve davalının teknik itirazlarını karşılamayan bilirkişi raporuna itibar edilerek karar verilmesi doğru olmamıştır.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş, gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulu ile birlikte mahallinde keşif yapılarak, davacı yüklenici tarafından fesih tarihine kadar yapıldığı iddia edilen bir adet terfi binası, bir adet kanal kazısı, yol yapımı ve havuz kazısı işlerinin sözleşme, şartname ve eki projelere uygun olarak yapılıp yapılmadığı, söz konusu imalatlar eğer yıkılmış ise dosyada bulunan evrak, belge ve ayrıca tespit raporundan yararlanılarak yapıldığı belirtilen imalatlarda sözleşme ve projeye aykırılık bulunup bulunmandığı, aykırılık yoksa imalatların sözleşme fiyatlarıyla bedelinin hesaplanması hususlarında mahkemenin ve Yargıtay’ın denetimine elverişli rapor alınması, bu rapora esaslı ve hukuken geçerli itiraz olduğu taktirde, ek rapor alınarak bu itirazların değerlendirilip, sonuca gidilmesinden ibaret olmalıdır.
Eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu verilen karar doğru olmamış, bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Diyarbakır Bölge Adiye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına, HMK 373/1 maddesi uyarınca davanın esası hakkında inceleme yapmak üzere dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, 22.09.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.
