Danıştay 4. Daire 1988/3479 Esas 1989/1916 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 1916
Esas Yılı : 1988
Esas No : 3479
Karar Tarihi : 21/04/989

1- MALİKİ BULUNDUĞU BİÇER DÖVER İLE KENDİ TOPRAĞINDA ÇİFTÇİLİK YAPMAYAN, YALNIZCA BİÇER DÖVERİ İLE BAŞKA ÇİFTÇİLERİN ZİRAİ İSTİHSAL İŞLERİNDE ÜCRET KARŞILIĞI ÇALIŞAN YÜKÜMLÜNÜN FAALİYETİ ZİRAİ FAALİYET OLARAK KABUL EDİLEMİYECEĞİ HK.2- İŞİN NİTELİĞİ GEREĞİ HASAT MEVSİMLERİNDE ÇALIŞILMASININ YENİDEN İŞE BAŞLAMA VEYA SON VERME OLARAK NİTELENDİRİLMİYECEĞİNDEN HAYAT STANDARDI UYGULANMASINDA KANUNDA BELİRLENEN TUTARLARIN TAM OLARAK TATBİKİNİ ENGELLEMİYECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; Başkalarının işinde çalıştırdığı biçer döveri nedeniyle gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olan yükümlü adına 1986 takvim yılı için hayat standardı esasına göre ikmalen salınan gelir vergisi ile kesilen ağır kusur cezasını kaldıran Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteminden ibarettir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37.maddesinde ticari kazanç, her türlü ticari ve zirai faaliyetlerinden doğan kazançlar olarak tarif edilmiş, aynı Kanunun 52.maddesinde, zirai faliyetten doğan kazancın zirai kazanç olduğu, zirai faaliyet arazide, deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yolları ile veyahut doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların mahsullerinin istihsalini avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını taşınmasını, satılmasını veya bu mahsüllerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade edeceği belirtilmiştir.
Bu maddenin dördüncü fıkrasında, çiftçiye ait her türlü ziraat makina ve aletlerin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılmasının da zirai faaliyet sayılacağı hükmü yer almıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda, yükümlünün maliki olduğu biçer döver ile kendi toprağında çiftçilik yapmadığı, yalnızca biçer döver ile başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde ücret karşılığı çalıştığı tartışmasızdır. Yukarıda anılan maddede çiftçiye ait her türlü zirai makina ve aletlerden bahsedilerek zirai faaliyet tanımına ayrım getirilmiştir.Yükümlünün gerek vergi dairesine verdiği işe başlama dilekçesi, gerekse beyanname ve eklerinin incelenmesinden çiftçi olmayıp, biçer döver çalıştırıcısı olduğu saptandığından, yükümlünün faaliyetini zirai faaliyet olarak kabul etmek olanaksızdır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 116.maddesinde, gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari, zirai ve mesleki kazanç sahiplerinin beyan ettikleri gelirin (zarar beyan edilmesi hali dahil) yasa ile belirtilen miktarlara, hayat standardı göstergelerine göre belirlenen ilavelerin yapılmasından sonra bulunacak tutardan düşük olması halinde bu yolla tespit olunan tutardan 31.maddedeki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktarın vergiye esas alınacağı belirtilmiştir.
Anılan yasa maddesinde "yıl içinde işe başlayan veya işi bırakan mükellefler için faaliyette bulunulan sürelerin gözönünde tutulacağı belirtilmiştir. Yükümlünün herne kadar işinin niteliği gereği yılın belirli aylarında çalışması gerekiyor ise de, yeniden işe başlama veya işe son verme söz konusu olmadığına göre, bu durum hayat standardı esasının uygulanmasında kanunda belirlenen tutarların tam olarak gözönünde bulundurulması gereğini ortadan kaldırmamaktadır.
Bu nedenlerle, Vergi Dairesi temyiz iddialarının kabulüne Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, hayat standardı esasına göre yapılan tarhiyatın onanmasına karar verildi.