MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Şereflikoçhisar Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 12.12.2012 gün ve 2010/659 E. 2012/441 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekilince istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 28.03.2013 gün ve 2013/7401 E. 2013/7820 K. sayılı ilamı ile;
(...Davacı, davalı ... AŞ’nin ürettiği Dalaman cinsi kavun tohumlarını diğer davalıdan satın alıp tarlasına ektiği halde ortaya farklı çeşitlerin çıktığı (Dalaman-Kırkağaç ve diğer melez çeşitler) bu yüzden tek tip olmayan ürüne alıcı bulamadığını bildirerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak 4.164, 82 TL nin ticari faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalı ... AŞ’nin ürettiği Dalaman cinsi kavun tohumlarını diğer davalıdan satın alıp tarlasına ektiği halde ortaya farklı çeşitlerin çıktığı(Dalaman-Kırkağaç ve diğer melez çeşitler) bu yüzden tek tip olmayan ürüne alıcı bulamadığını bildirerek zararının tahsili için eldeki davayı açmıştır.15.10.2009 tarihinde, taşınmazda farklı cins kavun mahsulünün bulunduğu, davacının mahsulün yarısını hasat ettiği, kalan yarısına göre zararının 4.164,82 TL olduğu tespit edilmiştir. Davacının, mahsulün Dalaman cinsi olmadığını hasatta öğrenebileceğine göre, 5553 sayılı Tohumculuk Kanununun 11.maddesine göre süresinde dava açtığı anlaşılmaktadır. Yine aynı yasanın 11.maddesi hükmüne göre ayıplı tohumluğu üreten, satanların müteselsilen sorumlu olduğu belirtilmiştir. Davacının dosyaya sunduğu, 13.10.2009 tarihli faturada 6 adet 500 gram Dalaman cinsi kavun tohumu alındığı yazılıdır. Dosyada alınan bilirkişi raporlarında 6 adet olduğu gözetilmeksizin 500 gram tohumun tarla için yetersiz olduğu bildirilmiş, davacının itirazı üzerine alınan raporda ise 6 adet 500 gram tohumun tarlanın yüzölçümü itibarıyla yeterli olduğu ancak hasattan sonraki tarihli fatura sunulması nedeniyle bu faturanın dava konusu tarlada kullanılan tohumlar olup olmadığının anlaşılamadığı belirtilmiştir. Davalı ... davacının sunduğu bu fatura içeriğine itiraz etmemiş, davacıya tohum sattığını kabul etmiştir. Bu durumda davacıya 6 adet 500 gram Dalaman cinsi tohum satıldığı hususu taraflar arasında ihtilaflı değildir. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, davacının tarlasındaki ürünün yarısını hasat ettiğine göre kalan yarısındaki mahsulün bir kısmı Dalaman cinsi olmakla birlikte bir kısmının farklı çeşitlerde olduğu, tesbit bilirkişi raporu ile anlaşılmasına (ve bu sonucun davacının üretim koşullarından kaynaklanmayacağına göre)Dalaman cinsi dışında farklı cins çıkması nedeniyle davacının uğradığı zararı olup olmadığı, davacının bu farklı cins mahsulü satmak suretiyle zararını azaltabileceği hususları da gözetilerek taraf ve yargı denetimine elverişli bilirkişi raporu aldırılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir...)
gerekçesiyle hükmün davacı yararına bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, alacak istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, davanın reddine dair verilen hüküm, davacı vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde açıklanan gerekçeyle bozulmuştur.
Yerel mahkemece önceki kararda ısrar edildiğinden bahisle hüküm kurulmuş, hükmü, davacı vekili temyize getirmiştir.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşme sırasında, işin esasının incelenmesinden önce, temyize konu kararın gerçekte yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; dolayısıyla, temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulunca mı, yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu, ön sorun olarak değerlendirilmiştir.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için, mahkeme bozmaya açıkça uymamış olmalı ya da bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir. (6217 sayılı Kanunun 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 429. maddesi).
Eş söyleyişle; mahkemenin yeni bir delile dayanarak veya bozmadan esinlenerek gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek, eylemli şekilde veya açıkça bozmaya uyarak karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemez.
Yukarıda ortaya konulan ilkeler ışığında, somut olay değerlendirildiğinde:
Yerel mahkemece, bozma sonrası verilen temyize konu kararda, bozmaya konu ilk kararda dayanılmayan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu"nun fatura nizamı başlıklı 231.maddesinin 5.bendinde yer alan "Faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağına" ilişkin hükmü dayanak alınmıştır.
Temyize konu kararın bu haliyle, bozmadan esinlenerek oluşturulmuş, Özel Daire denetiminden geçmeyen yasal düzenlemeleri dayanak alan, tamamen yeni gerekçeye dayalı yeni bir hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
Hal böyle olunca; kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında bir kısım üyeler tarafından, davacı ile davalılar arasında, alınan tohumun miktarı hususunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, direnme kararında Vergi usul Kanununun 213/5.maddesinden bahsedilmesinin sonuca etkili olmadığı, bu nedenle direnme kararının yeni hüküm niteliğinde bulunmadığı görüşü dile getirilmiş ise de; bu görüşler yukarıda açıklanan nedenlerle Kurul çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir.
Açıklanan nedenle, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 13.HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 26.02.2016 gününde oyçokluğu ile karar verildi.