Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/1125 Esas 2022/10155 Karar Sayılı İlamı

KARAR

Hakaret suçundan sanık ... hakkında ... 20. Asliye Ceza Mahkemesinin 2020/611 esas sayılı dosyasına kayden görülen dava sırasında, görevli hâkimin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 23/2. maddesi uyarınca davadan çekinmesini müteakip, yeni hâkim görevlendirilmesine dair ... 31. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/12/2020 tarihli ve 2020/876 değişik ... sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
İstem yazısında; "Dosya kapsamına göre, somut olayda adı geçen sanık hakkında taksirle bir kişinin yaralanmasına neden olma eyleminden dolayı ... 20. Asliye Ceza Mahkemesince suç duyurusunda bulunulması üzerine, açılan davaya bakmakta görevli hakimin suç duyurusunda bulunan hakim olamayacağından bahisle verilen çekinme kararı üzerine, yeni bir hakim görevlendirilmiş ise de, benzer bir olay sebebiyle ... 18. Ceza Dairesinin 08/04/2015 tarihli ve 2015/293 esas, 2015/245 karar sayılı ilamında yer alan "...sanık hakkında birden fazla kişi ile işyeri dokunulmazlığını ihlal etme eyleminden dolayı hakkında suç duyurusunda bulunması sebebiyle, sanık hakkında ... bu davanın açılması karşısında, sanığın gerçekleştirilecek yargılamada hakimin tarafsızlığından şüphe duymadan yargılamanın sonuçlandırılması gerektiği cihetle, çekilme talebinin uygun olduğu gözetilmeden, itirazın kabulü yerine, yazılı şekildi reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir...kararın bozulması lüzumu Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü... ihbar ve mevcut evrak tebliğ edilmiştir... Dosyayı bilen, suç duyurusunda bulunan hakimin tarafsızlık ilkesini ihlal ettiğini kabul etmek mümkün olmadığından... Kanun Yararına Bozma isteğinin REDDİNE" şeklindeki açıklamalar nazara alındığında, somut olayda sanık hakkında düzenlenen iddianamenin çekinme kararı veren hakim tarafından önceden suç duyurusunda bulunulması üzerine açıldığı, soruşturmayı başlatan hakimin kovuşturma evresinde görev yapamayacağı gerekçe gösterilerek çekinme kararı verildiğinin anlaşıldığı, ancak anılan hususun hakimin tarafsızlık ilkesini ihlal eder nitelikte olmadığı gözetilmeden, yeni bir hakimin görevlendirilmesi suretiyle yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir. " denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun “Hakimin davaya bakamayacağı haller” başlıklı 22. maddesinde; “ (1) Hâkim;
a) Suçtan kendisi zarar görmüşse,
b) Sonradan kalksa bile şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında evlilik, vesayet veya kayyımlık ilişkisi bulunmuşsa,
c) Şüpheli, sanık veya mağdurun kan veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyundan biri ise,
d) Şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında evlât edinme bağlantısı varsa,
e) Şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında üçüncü derece dahil kan hısımlığı varsa,
f) Evlilik sona ermiş olsa bile, şüpheli, sanık veya mağdur ile aralarında ikinci derece dahil kayın hısımlığı varsa,
g) Aynı davada Cumhuriyet savcılığı, adlî kolluk görevi, şüpheli veya sanık müdafiliği veya mağdur vekilliği yapmışsa,
h) Aynı davada tanık veya bilirkişi sıfatıyla dinlenmişse,
Hâkimlik görevini yapamaz.” hükmüne yer verilmiş, aynı Kanunun “Hakimin çekinmesi ve inceleme mercii” başlıklı 30. maddesinde ise; “(1) Hâkim, yasaklılığını gerektiren sebeplere dayanarak çekindiğinde; merci, bir başka hâkimi veya mahkemeyi davaya bakmakla görevlendirir.
(2) Hâkim, tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebepler ileri sürerek çekindiğinde, merci çekinmenin uygun olup olmadığına karar verir. Çekinmenin uygun bulunması halinde, davaya bakmakla bir başka hâkim veya mahkeme görevlendirilir.” hükümleri yer almaktadır.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun “Yargılamaya Katılamayacak Hakim” başlıklı 23. maddesinde;
“(1) Bir karar veya hükme katılan hâkim, yüksek görevli mahkemece bu hükme ilişkin olarak verilecek karar veya hükme katılamaz.
(2) Aynı işte soruşturma evresinde görev yapmış bulunan hâkim, kovuşturma evresinde görev yapamaz.
(3) Yargılamanın yenilenmesi halinde, önceki yargılamada görev yapan hâkim, aynı işte görev alamaz” hükmü yer almaktadır.
... Ceza Genel Kurulu'nun 07.06.2011 tarih ve 2011/75 Esas, 2011/114 Karar sayılı ilamında : “Bu düzenlemeye göre hakimin, yargılamanın herhangi bir aşamasında işe bakmış olması dolayısıyla o davaya artık tarafsız olarak bakamayacağı kabul edilerek aynı davaya katılması yasaklanmıştır.
İnceleme konusu somut olayda, sanık ...'ın görevi yaptırmamak için direnme, tehdit ve kasten yaralama suçlarından yargılandığı ... 20. Asliye Ceza Mahkemesinin 2012/449 esas, 2014/83 karar sayılı dosyasında hüküm kurulduktan sonra, sanık hakkında hakaret eyleminden dolayı suç duyurusunda bulunulması üzerine, aynı mahkemenin 2020/611 esas sayılı dosyasına kayden açılan davaya bakmakta görevli hâkimin suç duyurusunda bulunan hâkim olamayacağından bahisle 10/12/2020 tarihinde verilen çekinme kararı üzerine, yeni bir hâkim görevlendirilmiş ise de, sanık hakkında düzenlenen iddianamenin çekinme kararı veren hâkim tarafından önceden suç duyurusunda bulunulması üzerine açıldığı, soruşturmayı başlatan hâkimin kovuşturma evresinde görev yapamayacağı gerekçe gösterilerek çekinme kararı verildiğinin anlaşıldığı, hakimin davaya bakamayacağı hallerin CMK'nın 22. maddesinde; yargılamaya katılamayacak hakim nedenlerinin ise aynı yasanın 23. maddesinde düzenlendiği, suç duyurusunda bulunulması CMK'nın 22. ve 23. maddeleri kapsamında hakimin davaya bakamayacağı hallerden olmadığı gibi yargılamaya katılmaya engel bir durum da oluşturmaması karşısında anılan kararın kanun yararına bozulması gerekmiştir.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle,
... Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- ... 31. Ağır Ceza Mahkemesinin 15/12/2020 tarihli ve 2020/876 değişik ... sayılı kararının, 5271 sayılı CMK'nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- CMK'nın 309. maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 13/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.