Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/10064 Esas 2022/10319 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında .... ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı hastane işyerinde 02.04.2018 tarihine kadar hizmet ihalesi alan çeşitli şirketlerde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosunda çalışmaya devam ettiğini, davacının sendika üyesi olduğunu, davalı İdarenin yapmış olduğu hizmet alım ihalesi gereğince, alt işveren nezdinde çalışırken asgari ücretin belirli bir oran fazlası karşılığı çalıştığını, asgari ücretin belirli bir oran fazlası üzerinden sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, müvekkili ile 02.04.2018 tarihinde belirsiz süreli ... sözleşmesi imzalandığını, 31.12.2018 tarihine kadar asgari ücretin belirli bir oran fazlası ve toplu ... sözleşmesi ile verilen ilk 6 ay için %4 ve ikinci 6 ay için %4 ücret zamları uygulanmak suretiyle ücretinin ödendiğini, 01.01.2019 ve 01.01.2020 tarihindeki ücretinin de aynı şekilde belirlenmesi gerektiğini, müvekkilinin ücretinin 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 22 ve 62 inci maddelerini aykırı olarak kendi rızası dışında düşürüldüğünü, işçinin ücretinin düşürülmesi için yazılı muvafakatinin gerekli olduğunu, bunun dışındaki düşüklüğün işçiyi bağlamayacağını, aynı konuda emsal nitelikteki yargı kararları bulunduğunu, toplu ... sözleşmesinde kararlaştırılan yakacak ve yol yardımlarının da ödenmediğini, ayrıca promosyon ödemesinin yapılmadığını iddia ederek fark ücret, yol ve yakacak yardımı ile promosyon alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücret ödemesinde hukuka aykırılık bulunmadığını, Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca esas alınacak toplu ... sözleşmesi hükümlerinin belirlendiğini, buna göre 02.04.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bu kapsamdaki işçilerin günlük brüt ücretine %4 oranında zam yapılacağının düzenlendiğini, davacının 2018 yılı itibarıyla aldığı ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını ve ücret indiriminin söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 42. ... Mahkemesinin 13.04.2021 tarihli ve 2019/670 Esas, 2021/468 Karar sayılı kararıyla toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu doğrultusunda fark ücret, yol yardımı, yakacak yardımı ve banka promosyon ücretleri hüküm altına alınarak dava kabul edilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.10.2021 tarihli ve 2021/1073 Esas, 2021/1963 Karar sayılı kararıyla;
"Kadroya geçirilirken davacı tarafından ... sözleşmesinde “asgari ücretin %... fazlası” şeklinde ibare bulunmakta olup davacı ... sözleşmesini ihtirazi kayıt koyarak imzalamıştır. Emsal nitelikteki ... 28. ... Mahkemesinin 2020/88-202/462 esas karar sayılı dosyasında işçi tarafından ihtirazi kayıt ile imzalanan ... sözleşmesi uyarınca taşeronda aldığı şekilde asgari ücretin %65 fazlası şeklinde ücreti tespit edildikten sonra %4’er zamlar yapılarak ücreti ödenmesi gerektiği şeklindeki mahkeme kararının Dairemizce yapılan istinaf incelemesi sonucunda 2021/622-937 E.K. sayılı karar ile esastan ret kararı verilmiş olup bu karar Yargıtay 22. Hukuk dairesinin 2021/7245-11610 E.K. sayılı ilamı ile bozulmuştur. ... sözleşmesinde açıkça “asgari ücretin %22 fazlası” şeklinde ibare bulunmadığından davacının 31.12.2018 tarihindeki ücreti üzerinden ... uyarınca 2019/Ocak ve Temmuz aylarında %4’er, yine 31.12.2019 tarihindeki ücreti üzerinden 2020/Ocak ayında %4 zam yapılarak ücret ödemesi yapıldığından davacının fark ücret alacağı bulunmamaktadır.
Kadroya atanan işçiler için 31.10.2020 tarihine kadar Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu ... sözleşmesi uyarınca davacıya ödenmesi gereken yakacak ve yol yardımı ödenmediğinden davacının bu alacaklarının hüküm altına alınması yerindedir.
Davalı işveren ile ücret ödemesinin yapıldığı ... ... Bankası arasında imzalanan promosyon ödemesine ilişkin sözleşme uyarınca davacı 2019 yılı için 475 TL promosyon ödemesine hak kazanmıştır. Davacıya bu alacağının ödendiği ispat edilememiştir. Promosyon alacağı ücret niteliğinde bir alacak olmadığından yasal faizi ile birlikte hüküm altına alınmıştır.
Davacının ücretini düzenleyen ... sözleşmesinin 7. Maddesinde ve yakacak ile yol yardımını düzenleyen ... de temerrüt hükmü yer almamaktadır. Mahkemece hüküm altına alınan alacaklara dava ve ıslah tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken hak ediş tarihinden itibaren fazie hükmedilmesi hatalıdır.
..."gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2.Dairemizin 24.02.2022 tarihli ve 2021/12647 Esas, 2022/2416 Karar sayılı ilâmı ile;
"...
Somut uyuşmazlıkta, noksan ikmali gereğince Sağlık Bakanlığından getirtilen davacı işçinin kadroya geçişi aşamasında Bakanlık ile arasında imzalanan ... sözleşmesinde açıkça asgari ücretin % 22 fazlasının ödeneceğinin kararlaştırıldığı görülmektedir. Belirtmek gerekir ki; kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan ... sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranda fazlasının ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kural, her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlar. Bu durumda davacının ücreti hesaplanırken ... sözleşmesi hükümlerine uygun olarak 2019 yılı için asgari ücretin % 22 oranında fazlası bulunmalı ve Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre % 4 zam yapılmak suretiyle ödenecek ücret belirlenmeli ve davacının talepleri bu ücrete göre değerlendirilmesi gerekirken, Bölge Adliye Mahkemesince ücret farkı alacağının kabulüne karar verilen İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 23. madde, kamuda sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücretlerinin tespitinde uygulanacak kuralları belirlemekte olup burada söz konusu olan Yüksek Hakem Kurulu kararıyla bağıtlanan en son Toplu ... Sözleşmesi, davacının 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yararlandığı bir Toplu ... Sözleşmesi değildir. Bu itibarla davacının yol ve yakacak yardımı alacağı talebine en yüksek işletme kredisi faizi uygulanması isabetsiz olup en yüksek banka mevduat faizine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davacının her ay asgari ücretin %22 fazlası üzerinden Yüksek Hakem Kurulu tarafından düzenlenen toplu ... sözleşmesi uyarınca 2018-2019 yılları için Ocak ve Temmuz ayında %4, 2020 yılı için Ocak ayında %4 zam yapılarak hesaplanan fark ücret alacağı ile toplu ... sözleşmesi uyarınca yakacak ve yol yardımı alacakları ve promosyon ödemesi alacağı hüküm altına alınmıştır.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu talebin reddi gerektiğini, ücret düşümü söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli ... sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret alacağının hesaplanması ve ayrıca yol ve yakacak yardımı alacaklarına işletilmesi gereken faizin türü hususundadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

22.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.