Danıştay 6. Daire 2019/16471 Esas 2022/487 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/16471
Karar No : 2022/487

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : 1-…Belediye Başkanlığı
2- …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Bornova İlçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız imalatlar yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı Kanunun 42/2. maddesi uyarınca davacıya 257.841,12-TL para cezası verilmesine ilişkin Bornova Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, sayılı kararda; dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; İzmir İli, Bornova İlçesi, … Mahallesi, … Sokak adresinde bulunan, tapunun … sayılı parselinde mülkiyeti … ile davacıya ait taşınmazda, yapılan denetim sonucu ruhsatsız olarak (75.00x27.70)m ebatlı olarak zemin katlı (metruk bina duvarları üzerine aralarına taşıyıcı hatıl tarzında, dış cephe duvarları kısmen örülmüş-sıvasız durumda) yapı yapıldığının 02.04.2008 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edildiği, … tarih ve …sayılı encümen kararı ile, söz konusu yapının yıkımına, yıkım masraflarının yapı sahiplerinden tahsiline, ayrıca yapı sahipleri adına ayrıca 15.000,00-TL para cezası verilmesine karar verildiği, söz konusu imalat nedeniyle davacının imar kirliliğine neden olmak suçundan dolayı yapılan yargılama sonucunda … Asliye Ceza Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile "on ay hapis cezası ile cezalandırıldığı ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, aynı taşınmazda bu kez 19.06.2017 tarihinde yapılan denetim sonucu, "ruhsatsız olarak (27,70x75,00)=2.075,90 m² alanlı ve yaklaşık 8.00 m gabarili olan depo nitelikli yapı yapıldığı, parsel içerisine 103.10 m² alanlı müştemilat yapısı yapıldığı, parsel içerisinde ortalama 5,00 m yüksekliğinde olan yaklaşık 285,00 m boyutunda olan duvar imalatı yapıldığı hususlarının tespit edildiği, bu tespite dayanılarak, davacıya 3194 sayılı Kanun'un 42/2.maddesi uyarınca toplam 257.841,12-TL para cezası verilmesi ve aykırı imalatların yıkımına yönelik dava konusu … gün ve … sayılı Belediye Encümen kararının tesis edildiği, dava dosyasında mevcut tapu kayıt örneklerinin incelenmesinden ise davacının söz konusu taşınmazın 96/384 hisseli kısmını, 08.04.2005 yılında satın aldığı, 13.11.2008 tarihinde Nihat ÖNER isimli kişiye sattığı anlaşılmakla, … günlü ve … günlü Yapı Tatil Zaptı ile tespit edilen 2.075,90 m² alanlı ve yaklaşık 8.00 m gabarili deponun davacı tarafından ruhsatsız olarak yapıldığı hususu, yukarıda bahsi geçen kesinleşen Mahkeme kararı ile sabit ise de; dava konusu Encümen kararına dayanak 19.06.2017 günlü yapı tatil zaptının düzenlendiği tarihte davacının taşınmaz mülkiyetini devrettiği, taşınmaz üzerinde bulunan 133,10 m² alanlı müştemilat yapısı ile 285,00 m boyutundaki çevre duvarının davacı tarafından inşa edildiğinin hukuken kabul edilebilir somut bir şekilde ortaya konulamamış olması karşısında; cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca söz konusu imalatların kim ya da kimler tarafından yapıldığı ortaya konularak imar para cezası verilmesi gerekir iken, söz konusu imalatların da davacı tarafından yapıldığı varsayılmak sureti ile verilen imar para cezasında (5.008,70+25.940,70=30.949,40 TL) hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile … Mahkemesi'nin … gün ve E:…, K:… sayılı kararın; 30.949,40-TL'ye yönelik kısmının kaldırılmasına, bu kısmın iptaline, uyuşmazlığın diğer kısımlarına yönelik istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TARAFLARIN İDDİALARI :
1- Davacı tarafından; davanın reddine ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu, dava konusu işlemlerin tamamının iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
2- Davalı idare tarafından; para cezasının iptal edilen kısmından da davacının sorumlu olduğu ve bölge idare mahkemesi kararında 2019 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı taraf lehine hükmedilen vekalet ücretinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI :
1- Davacı tarafından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
2- Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının; para cezasının 30.949,40-TL'lik kısmının iptaline ilişkin kısmı ile yıkım ve ruhsatsız depoya ilişkin 3194 sayılı Kanun'un 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ile bu para cezasına (c) bendinin 1., 5., 8. ve 12. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmının reddi yönünden onanması, 13. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir İli, Bornova İlçesi, … mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız depo imalatı, müştemilat ve duvar imalatı yapıldığı 19/06/2017 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Bu yapı tatil tutanağı esas alınarak, Konak Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı kararı ile 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca 257.841,12-TL para cezası verilmiştir.
Bunun üzerine, … günlü, … sayılı Konak Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, fıkrada belirtildiği şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı hüküm altına alınmış, anılan fıkranın devamında temel ceza miktarının hesaplanmasına ve cezaya uygulanacak arttırımların belirlenmesine ilişkin esaslar hükme bağlanmış, (c) bendinin 13. alt bendinde; çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet veriliyor ise para cezasının %20 oranında arttırılarak hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdari Dava Dairesi kararının, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezasının 30.949,40-TL'lik kısmının iptaline ilişkin kısmı ile aynı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve ruhsatsız depoya ilişkin 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ile bu para cezasına (c) bendinin 1., 5., 8. ve 12. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasının reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın, ruhsatsız depoya ilişkin para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının 13. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmına gelince;
3194 sayılı Kanun'un 42. maddesinin 2. fıkrasının ruhsatsız yapılara verilecek para cezaları (c) bendinde belirtilen arttırım nedenleri de dikkate alınarak hesaplanırken, ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların, çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verdiğinin ön kabul olarak değerlendirilmesi mümkün olmayıp, ruhsatsız imalatların çevre ve görüntü kirliliği oluşturduğuna yönelik somut tespitlerin tutanakta ya da işlemde açıkça ortaya konulması gerekmektedir.
Dava konusu olayda, ruhsatsız depo imalatı için, 3194 sayılı Kanun'un 42/2. maddesine göre para cezası verilmesinin koşulları oluşmakla birlikte, davalı idarece, işleme konu yapının çevre ve görüntü kirliliği oluşturduğunu açık ve kesin olarak ortaya koyan herhangi bir tespitin bulunmadığı anlaşıldığından, temel para cezasına 13. alt bendin uygulanması koşullarının oluşmadığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin bu kısmı yönünden de davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının para cezasına ilişkin kısmına karşı davacının istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın kısmen reddi, kısmen iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının para cezasının 30.949,40-TL'lik kısmının iptaline ilişkin kısmı ile yıkıma ve ruhsatsız depoya ilişkin 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezası ile bu para cezasına (c) bendinin 1., 5., 8. ve 12. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasının reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, ruhsatsız depoya ilişkin para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının 13. alt bendi uyarınca arttırım uygulanmasına ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.