Danıştay 6. Daire 2018/7650 Esas 2022/504 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7650
Karar No : 2022/504

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : …KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kars İli, Merkez İlçesi, … ada, … parsel üzerindeki … YİBF nolu yapıyı 4.708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin (c) ve (g) fıkralarında belirtilen hükümlere göre denetlemediği gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesi gereği 1 yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin 14.10.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 03.10.2016 tarih ve 22863 sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanunda, ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirme yükümlülüğünün hangi tarihten itibaren başlayacağı hususu düzenlenmemiş olmakla birlikte anılan Kanuna dayanılarak hazırlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 5.maddenin 4.fıkrasının (l) bendinde yer alan "yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur..." hükmü ile birlikte değerlendirildiğinde; yapı denetim firmasının bildirim yükümlülüğünün aykırılıkların tespitinden sonra yapı müteahhidine verilen 30 günlük süre sonunda ve yapı müteahhidi tarafından aykırıklar giderilmediği halde ortaya çıktığı, bu durumda; davacının yapı müteahhidine verdiği 30 günlük süre dolmadan davalı idarece yapılan tespit neticesinde aykırılıkların 3 iş günü içinde bildirilmediğinden bahisle cezai işlem tesis etmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı, davacı şirketin 23.07.2015 tarihli uyarma yazısından sonra, taşınmazın projeye uygun hale getirilmesi için verilen 30 günlük süre içerisinde yapı müheahhidi tarafından aykırılıkların projesine uygun hale getirildiğine ilişkin 05.08.2016 tarihinde davalı idareye bildirim yapıldığı, 30 günlük sürenin dolduğu tarih olan 24.08.2017 tarihinde de yapı müteahhidi tarafından aykırılıkların giderilmiş olmasına rağmen davalı idareye bildirim yapıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davaya konu inşaatta yapılan denetim sırasında ruhsat ve projeye aykırı imalat tespit edildiği, konu ile ilgili davacı tarafından verilen savunmada yapı sahibi ve müteahhide bildirimde bulunulduğu ve aykırılıkların giderilmesi için süre verildigi belirtilmişse de bu iddiayı ispat edecek herhangi bir bilgi ve belgenin sunulmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Kars İli, Merkez İlçesi, … ada, … parsel üzerindeki … YİBF nolu yapıda yapılan inceleme neticesinde onaylı mimari ve statik projelerine göre 6 kat olması gerekirken 7 kat yapıldığı, davacı tarafından 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin (c) ve (g) fıkralarında belirtilen hükümlere göre yapının denetlenmediği gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesi gereği 1 yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde; "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek", (g) bendinde; "Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
23/04/2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32. maddesi ile değişik dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 8. maddesinde, "Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır.
a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması,
b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması,
c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10’u kadar idari para cezası,
ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verilir.
d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30’u kadar idari para cezası verilir.
Yapı denetim kuruluşlarına denetim sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda yukarıdaki bentlerde belirtilen idari müeyyidelerden birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi hâlinde o işe ait yapı denetim hizmet sözleşmesinin en fazla %50’si kadar idari para cezası verilir.
e) Aşağıda belirtilen;
1) Denetim hizmetinin bu Kanunda yazılı asgari hizmet bedelinden düşük bir bedel ile üstlenildiğinin tespit edilmesi,
2) Yapı sahibinden veya vekilinden, yapı denetim hesabına yatırılmaksızın yapı denetimi hizmet bedeli alındığının tespit edilmesi, hâllerinde, üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %3’ü kadar idari para cezası verilir.
f) 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %2’si kadar idari para cezası verilir.
g) Aşağıda belirtilen;
1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi,
2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi,
3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir..." düzenlemesi yer almaktadır.
05.02.2008 tarihli ve 26778 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin "Yapı Denetim Kuruluşlarının Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 5.maddenin 4.fıkrasının (e) bendinde "Yapılan her imalatın proje eki mahal listesine uygunluğunu ve yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede belirtilen niteliklerde yapılıp yapılmadığını denetler." ve (l) bendinde " Yukarıda açıklanan görevlerin yapılması sırasında ruhsata ve eklerine aykırı imalat belirlendiğinde, yapının o anki durumunu fotoğrafla tespit eder, ilgili idareye de dağıtımı yapılan bir yazı ile yapının müteahhidini iadeli taahhütlü posta yoluyla yazılı olarak uyarır ve aykırılığın giderilmesi için süre verir. Bu süre zarfında yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur." hükümleri düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemekle görevli olan yapı denetim şirketi, yapıda ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde yapının o anki durumunu fotoğrafla tespit ederek, ilgili idareye de dağıtımı yapılan bir yazı ile yapının müteahhidini iadeli taahhütlü posta yoluyla yazılı olarak uyarır ve aykırılığın giderilmesi için süre verir. Bu süre zarfında yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur.
Dosyanın incelenmesinden; Kars İli, Merkez İlçesi, … ada, … parsel üzerindeki … YİBF nolu yapıda 30.07.2015 tarihinde yapılan incelemede, onaylı mimari ve statik projelerine göre (bodrum+zemin+4 normal kat) 6 kat yapılması gereken binanın (bodrum+zemin+5 normal kat) 7 kat yapıldığı, aykırılığın 13.10.2014 tarihinden itibaren başladığı, projeye aykırı yapılan kat için 18.11.2014 tarihinde beton atıldığı, söz konusu aykırılığın Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü personellerince tespit edildiği, davacı şirket tarafından müdahale edilmediği belirtilerek 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin (c) ve (g) fıkralarında belirtilen hükümlere göre yapının denetlenmediği gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesi gereği 1 yıl süre ile yeni iş almaktan men cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işlemi tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, projeye aykırı yapılan kat için 18.11.2014 tarihinde beton atılmasına rağmen, davacı şirket tarafından söz konusu aykırılığın başlangıcından yaklaşık sekiz ay sonra yapı müteahhidi ... Yapı Denetim San. ve Tic. Ltd.Şti'ye gönderilen 23.07.2015 tarihli yazı ile, onaylı projede mevcut olmayan çatı arası mahal tespit edildiği, ilgili imalat için 30 gün içinde tadilat projesinin hazırlatılması veya yapılan imalatların onaylı projeye uygun hale getirilmesinin istendiği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilen 24.08.2015 tarihli yazı ile de, yapı müteahhidi şirkete aykırılığın giderilmesi için süre verildiği, bu sürenin bitiminde aykırılığın giderilmediğine dair ilgili idareye üç iş günü içinde bildirimde bulunulmadığı, bu tarihten yaklaşık bir yıl sonra da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne hitaben yazılan 05.08.2016 tarihli yazı ile müteahhide verilen süreler içinde imalatların projesine uygun hale getirildiği belirtilerek 22.07.2016 tarihli yapı kullanma izin belgesinin sunulduğu görülmekte olup, davacının yukarıda yer verilen hükümlere göre bildirim yükümlülüğünü zamanında yerine getirmediği ve eksik bildirimde bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X):

Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının aynen onanması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.