Danıştay 2. Daire 2021/2321 Esas 2022/109 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2321
Karar No : 2022/109

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Genel Müdürlüğü - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince, Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesinin 11/02/2016 günlü, E:2015/15384, K:2016/379 sayılı bozma kararına uymak suretiyle verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Antalya İl Emniyet Müdürlüğü emrinde başkomiser olarak görev yapan davacının, B grubu komiser yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde, komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin 2007 yılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararının iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; dava dosyasının incelenmesinden; davacının 2006 yılı itibariyle kıdem sırasında 360. sırada olmasına rağmen, komiser yardımcısı olarak görevli olduğu dönemde açılan bir soruşturma sonucu,“hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak” suçundan "6 ay kısa süreli durdurma" cezası ile tecziyesine karar verildiğinden bahisle, Merkez Değerlendirme Kurulunca davacının kıdemini geciktiren süre olarak dikkate alınmak suretiyle davacının 2006 yılı için terfi ettirilmediği, bu işleme karşı açılan davada; … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine hükmedildiği, 2007 yılı terfi döneminde ise, bir üst rütbeye terfi durumu görüşülen 953 komiser yardımcısından 922'sinin komiser rütbesine terfi ettirildiği, 88,33 sicil not ortalamasına sahip olan ve 709. sırada bulunan davacının, 2007 yılı terfi döneminde bir üst rütbeye terfi durumu görüşülerek ''2006 Kurulu terfi edemez'' kararı nedeniyle liyakat yönünden yeterli bulunmayarak komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin dava konusu işlem tesis edilmiş ise de; 709. sırada yer alan ve kıdem yönünden de engeli bulunmayan davacının, bir üst rütbeye, salt önceki yılın terfi etmez kararı dikkate alınarak, geçerli başka hukuki bir sebep olmaksızın terfi ettirilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; polis memuru olarak emniyet teşkilatına atanan ve 24/10/2001 tarihinden geçerli olarak komiser yardımcısı rütbesine terfi ettirilen davacının, askerlik hizmet süresi ve işlemiş olduğu bir disiplin suçundan dolayı verilen 6 ay kısa süreli durdurma cezasının rütbe kıdemine etki ettirilmesi nedeniyle, B grubu polis amirleri için zorunlu bekleme süresini tamamladığı 24/10/2006 tarihi itibarıyla komiser rütbesine terfi durumunun görüşüldüğü 2006 yılı Merkez Değerlendirme Kurulunca "terfi etmez" kararı verildiği, 2007 yılı Merkez Değerlendirme Kurulunda da bir üst rütbeye terfi durumunun kıdem ve liyakat kriterleri bir bütün halinde değerlendirilmek suretiyle değerlendirilerek "terfi etmez" kararı verildiği, 2008 yılı Merkez Değerlendirme Kurulunca terfi durumu üçüncü kez görüşülen davacının, 30/06/2008 tarihli onay ile komiser rütbesine terfi ettirildiği, 24/01/2011 tarihli başvuru dilekçesiyle 2006 ve 2007 yılı Merkez Değerlendirme Kurullarınca verilen "terfi etmez" kararlarını 2011 yılı itibarıyla öğrendiğini ileri süren davacının, bu süre zarfında rütbe terfi durumunu bilmemesinin mümkün olmadığı, davanın süresi içerisinde açılmadığı, 21/12/2016 tarihli onay ile kendi isteğiyle emekli olan davacının 16/01/2017 tarihinde ilişiğinin kesildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Emniyet Teşkilatında polis memuru olarak göreve başlayan davacı, açılan komiser yardımcılığı sınavı ve kursunda başarılı olarak 24/10/2001 tarihli onayla (B) grubu polis amiri statüsünde komiser yardımcısı rütbesine terfi ettirilmiştir.
Bu rütbede (B) grubu polis amirleri için zorunlu en az bekleme süresi olan altı yılı 24/10/2007 tarihi itibarıyla tamamlaması öngörülürken, bir yıl altı ay askerlik hizmet süresinin fiili çalışma süresinden değerlendirilmesi ve altı ay kısa süreli durdurma ceza süresinin de rütbe kıdemine etki ettirilmesi sonucu, komiser rütbesini hak ediş tarihi 24/10/2006 olarak düzenlenmesi üzerine, komiser rütbesine terfi durumu ilk kez 2006, ikinci kez 2007 yılında Merkez Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak hakkında yapılan değerlendirme sonucunda, her iki terfi döneminde de "terfi etmez" kararı verilmiştir. 2008 yılı Merkez Değerlendirme Kurulunda hakkında verilen "Terfi eder" kararı doğrultusunda, davacı 30/06/2008 tarihinden geçerli olarak komiser rütbesine terfi ettirilmiştir.
Davacı tarafından verilen 24/01/2011 tarihli dilekçeyle, "üst rütbeye atanma tarihinin 2007 yılı olduğunu düşünerek hiç bir kıdem sıralamasını takip etmediği, 2011 yılı Ocak ayı içerisinde meslek içinde yapmış olduğu askerlik hizmet süresinin rütbe terfi süresine eklenilmesi için Emniyet Genel Müdürlüğü Personel Dairesi Başkanlığını aradığı, askerlik hizmet süresinin rütbe terfi süresine sayıldığını, ancak 2006 ve 2007 yıllarında terfi etmez kararları verildiğini bu görüşme sırasında öğrendiği, verilmeyen rütbe terfi için gerekli düzeltmenin yapılması" talebiyle davalı idareye başvurulmuştur.
Anılan başvurunun … günlü, … sayılı davalı idare işlemiyle reddedilmesi üzerine, davacının komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin 2007 yılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararının iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen işbu dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 6638 sayılı Kanun ile değişik 55. maddesinde; terfilerin kıdem ve liyakata göre yapılacağı, her bir rütbe için belirlenen zorunlu bekleme süreleri sonunda bir üst rütbeye terfi edilebilmesi için bekleme süresi kadar olumlu sicil alınması ve bir üst rütbede boş kadronun bulunması gerektiği; kıdem sırasının her yıl duyurulacağı; polis amirlerinin bir üst rütbeye terfiinde mevcut rütbedeki fiili çalışma süresinin esas alınacağı ve kıdem sırasının tespitinde de bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alınacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun'a dayanılarak 10/08/2001 tarih ve 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in 9. maddesinde, polis amirlerinin rütbelere terfilerinin, aynı Yönetmeliğin 11. maddesinde belirtilen şartları taşımak kaydıyla kıdem ve liyakata göre yapılacağı; 11. maddesinde, polis amirlerinin bir üst rütbeye yükselmesi için, üst rütbede boş kadro bulunmasının; bulundukları rütbede 10. maddede gösterilen bekleme süresi kadar fiilen çalışmış olmalarının; bekleme süresi içerisinde, zorunlu en az bekleme süresi kadar olumlu sicil almış olmalarının gerektiği; 24. ve 25. maddelerinde ise, Merkez veya Yüksek Değerlendirme Kurullarının, terfi edecek personel hakkında; bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, adli mercilerce verilen kararlar ve bu kararlara dayanak olan fiillerini, bulunduğu rütbede, affa uğramış olsa bile, disiplin kurullarınca verilen disiplin cezalarını veya soruşturma bilgilerini ve bu soruşturmalara dayanak olan fiil ve hareketlerini, sicil, ödül ve takdirname bilgilerini, meslek içerisindeki bilgi, beceri ve davranışlarını değerlendirerek edinecekleri kanaate göre oy çokluğu ile karar verecekleri kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının ve Dairemizin E:2021/2454 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden; davacı tarafından (A) grubu polis amiri olarak değerlendirilmesi talebinin reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilen davacı tarafından bu kez 24/10/2001 tarihinden geçerli olarak (A) grubu polis amiri statüsünde değerlendirilmesi talebinin reddine dair işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinde açılan davada, … günlü, E:… K:… sayılı karar ile işlemin iptal edilmesi üzerine, geriye dönük terfi durumu görüşülmek üzere Merkez Değerlendirme Kurulu gündemine alındığı ve … günlü, … sayılı Merkez Değerlendirme Kurulu kararı ile 30/06/2004 ve 30/06/2005 tarihleri itibarıyla komiser rütbesine terfi durumunun kıdem ve liyakat esasları çerçevesinde değerlendirilerek "Terfi etmez" kararı verildiği, davacının, 24/10/2004 tarihi itibarıyla komiser yardımcılığı rütbesinden komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin kararın iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Beşinci Dairesinin 24/01/2018 günlü, E:2016/20679, K:2018/4124 sayılı kararıyla bozulması üzerine, İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak verilen 28/09/2018 günlü, E:2018/741, K:2018/849 sayılı kararla dava konusu işlemin iptaline hükmedildiği ve söz konusu kararın Danıştay İkinci Dairesinin 28/12/2021 günlü, E:2021/2454, K:2021/5276 sayılı kararıyla onandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının 24/10/2004 tarihi itibarıyla komiser yardımcılığı rütbesinden komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararının yargı kararıyla iptal edildiği dikkate alındığında, anılan Mahkeme kararı, davacının 2007 yılı itibarıyla komiser rütbesine terfi durumuna ilişkin işbu davayı konusuz bıraktığından, dava konusu işlemin iptali ile işlemden kaynaklanan parasal hakların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/01/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
… İdare Mahkemesince, Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesinin 11/02/2016 günlü, E:2015/15384, K:2016/379 sayılı bozma kararına uymak suretiyle verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 24.10.2001 tarihinde komiser yardımcısı olarak göreve başladığı, 5.8.2005 tarihinde 6 ay kısa süreli durdurma cezası ile cezalandırılması nedeniyle terfi tarihinin 24.04.2002 olarak düzeltildiği, komiser yardımcılığı rütbesinde 6 yıl bekleme süresini 24.04.2008 tarihi itibariyle dolduracakken, davalı idarece 18 aylık askerlik hizmet süresinin re'sen terfiinde değerlendirilmesi üzerine bulunduğu rütbeye terfi tarihinin 24.06.2000 olarak yeniden düzenlendiği ve 6 yıl olan zorunlu bekleme süresini doldurması nedeniyle 2006 yılı Merkez Değerlendirme Kurulu gündemine alınarak "terfi ettirilmemesine" karar verildiği, bir sonraki yıl (2007 yılında) da yine Kurulca değerlendirilerek terfi ettirilmediği, 2008 yılında ise "terfi eder" kararı verilmesi üzerine 30.06.2008 tarihinden geçerli komiserlik rütbesine terfi ettirildiği, davacının 2006 ve 2007 yıllarında terfi ettirilmemesinin hukuka uygun olmadığı ve durumunun incelenerek yeniden değerlendirilmesi istemli 24.01.2011 tarihli başvurusu üzerine tesis edilen … gün ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Daire çoğunluğunca, "davacının 24/10/2004 tarihi itibarıyla komiser yardımcılığı rütbesinden komiser rütbesine terfi ettirilmemesine ilişkin … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Değerlendirme Kurulu kararının yargı kararıyla iptal edildiği dikkate alındığında, anılan Mahkeme kararının, davacının 2007 yılı itibarıyla komiser rütbesine terfi durumuna ilişkin işbu davayı konusuz bıraktığı" gerekçesiyle temyize konu kararın bozulmasına karar verilmiştir.
İdari yargı denetimi idari işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimidir. Dava konusu edilen bir işlem hakkında hukuka uygunluk denetimi yapılarak hukuka aykırılığının belirlenmesi halinde işlemin iptaline karar verilmeli ve hukuk düzeninden kaldırılması sağlanmalıdır.
İdarenin davayı kabulü, işlemi geri alması veya davacının davasından feragat etmesi gibi hallerde Mahkemece "karar verilmesine yer olmadığı" kararı verilmesi mümkün ise de, olayımızda olduğu gibi daha önceki (veya daha sonraki) tarihli bir işlemin iptali üzerine görülmekte olan davanın konusuz kaldığından bahisle verilmesi hukuken doğru değildir. Birbirinden bağımsız olarak tesis edilmiş ve hukuk düzeninde sonuç doğurmaya devam eden iki işlemden birinin iptaline hükmedilmesi, diğeri hakkında karar vermemeyi gerektirmez.
Bu nedenle sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan temyize konu Mahkeme kararının onanması oyuyla, davanın konusuz kaldığından bahisle bozulması yönünde verilen çoğunluk kararına katılmıyorum.