MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı, bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olup, somut olayda hava fotoğraflarından yararlanılmadığı açıklanarak, dava konusu taşınmaz bölümlerinin hava fotoğraflarının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından, komşu parsellerin kadastro tutanakları ile dayanak belgeleri ile davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının tüm tedavülleri ile birlikte ilgili yerlerden istenilerek dosya arasına konulması, jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişi heyetine hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılması ve temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğraflarının değerlendirilmesi suretiyle, bu yerin önceki, tespit tarihindeki ve şimdiki niteliğinin ne olduğu, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve hangi tarihte tamamlandığı konusunda rapor alınması, mahallinde yapılacak keşifte davacının dayandığı tapu kaydının yöntemince uygulanarak, kaydın çekişmeli taşınmaz bölümünü kapsayıp kapsamadığının belirlenmesi, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan da, taşınmazın öncesinin hangi nitelikte olduğu, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü ve mera özelliği gösterip göstermediği konusunda ayrıntılı ve fotoğraflı rapor alınması, tanık ve komşu mahallelerden seçilecek yerel bilirkişilerden, taşınmazın kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, mera vasfıyla kullanılıp kullanılmadığı hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu parsel tutanakları ve dayanakları ve bilirkişi raporuyla denetlenmesi, fen bilirkişisine çekişmeli taşınmazın hangi köy ya da mahalle çalışma alanında kaldığını gösterir ve keşif takibe imkan verir rapor ve harita düzenlettirilmesi, bu rapor ile haritanın Tapu Müdürlüğüne gönderilmesi suretiyle taşınmaz bölümünün daha önceden tescile konu olup olmadığının sorulması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, teknik bilirkişiler ... ve ... tarafından düzenlenen 04.07.2012 havale tarihli rapor ve ekinde sunulan ölçekli krokide (B) harfi ile gösterilen ve kırmızı renk ile taralı 18.200 metrekarelik taşınmaz bölümü ile (C) harfi ile gösterilen 8.239,59 metrekarelik taşınmaz bölümünün 1/2 hissesinin davacı ... ve 1/2 hissesinin ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine, ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşacağından, bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz ve tam olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde dava konusu taşınmaz bölümleri üzerinde, davacılar lehine zilyetlik yoluyla kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Hükmüne uyulan bozma ilamında, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının tüm tedavülleri ile birlikte getirtilerek dosya arasına konulması istenildiği halde bu husus yerine getirilmemiş; bozma ilamı uyarınca çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi amacıyla jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendisi tarafından 1980-1990-1995 tarihli hava fotoğraflarının incelenmesi gerektiği halde, hava fotoğrafı incelemesi 1975 ve 1991 tarihli hava fotoğrafları üzerinde ve bu konuda uzmanlığı bulunmayan ziraat bilirkişine yaptırılmış ve böylelikle hava fotoğraflarından yöntemine uygun şekilde yararlanılmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihi olan 2010 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları ilgili kurumlardan celbedilmeli, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydı tüm tedavülleri ile birlikte bulunduğu yerden istenilerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, davacının dayandığı tapu kaydı yöntemince uygulanarak, kaydın çekişmeli taşınmaz bölümünü kapsayıp kapsamadığı belirlenmeli; zilyetliğe de dayanıldığına göre, çekişmeli taşınmazın bölümlerinin öncesinin ne olduğu, mera vasfında olup olmadığı yada meradan açılıp açılmadığı, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, varsa taşınmaz üzerinde zilyetliğin hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları yerel bilirkişi ve tanıklardan etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu parsel dayanağı kayıt ve belgeler mahalli bilirkişi ve tanıklar eliyle uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne ve kimin yeri olarak okuduğu belirlenmeli; yerel bilirkişi ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın mera vasfında olup olmağını yada meradan açılıp açılmadığını, toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün her yönünden çekilmiş ve sınırları kabaca işaretlenmiş renkli fotoğraflarını içerir, önceki zirai raporun irdelendiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, dava dilekçesi ile işaret edilen dava konusu taşınmazı gösterir ve keşfi takibe elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, dosyaya getirtilen tüm hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi suretiyle, çekişme konusu taşınmaz bölümünün konumunun hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin kısmen veya tamamen ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik inceleme ve araştırmaya dayalıolarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.