Danıştay 10. Daire 2022/282 Esas 2022/339 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/282
Karar No : 2022/339

TEMYİZ EDEN
(DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER) : 1- ... İnş. Taah. Mad. San. Tic. A.Ş.
2- ... İnş. Mad. San. Tic. A.Ş.
3- ... İnş. ve Mad. San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) :... Kimya Sanayi Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin ilinde 29/12/2016 tarihinde gerçekleşen şiddetli sağanak yağışın etkisiyle meydana gelen su baskını sonucunda, Akdeniz ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta,... ada, ... parselde yer alan davacı şirkete ait fabrikada bulunan gübre ve makinelerde hasar oluştuğu, olayda mücbir sebebin gerçekleşmediği, idarenin hizmet kusuru bulunduğu ileri sürülerek, oluşan zarara karşılık 414.654,84 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne, 229.240,65 TL maddi tazminatın idareye başvuru yapıldığı 08/03/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, maddi tazminat isteminin anılan tutarı aşan kısmının reddine karar verilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesi kararına karşı davalı idare yanında müdahiller tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi ile atıfta bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 66. ve devamı maddeleri uyarınca, davaya müdahil olanların (katılanların) katıldıkları tarafla birlikte hareket etmeleri gerektiği, katıldıkları tarafın talebi olmadan ayrı bir talepte bulunamayacakları, davalı idarenin istinaf başvurusunda bulunmadığı gerekçesiyle davalı idare yanında davaya katılmış olan müdahiller tarafından yapılan istinaf başvurusunun incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı yanında müdahiller tarafından, adil yargılanma haklarının ihlâl edildiği, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde, "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir." hükmü yer almaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin "Adil yargılanma hakkı" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında da, herkesin medeni hak ve yükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar konusunda bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini isteme hakkına sahip olduğu belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesi ile göndermede bulunulan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun yerine yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Fer'i müdahale" başlıklı 66. maddesinde, üçüncü kişilerin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla müdahil olarak davada yer alabilecekleri, "Fer'i müdahilin durumu" başlıklı 68. maddesinde, müdahale talebinin kabulü hâlinde müdahilin, yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebileceği, onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usûl işlemlerini yapabileceği hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Fer'i müdahale, görülmekte olan bir davada, hakkı, borcu, menfaati başkasının açtığı bir davanın sonucuna bağlı olan kişinin kendi hukuki yararını korumak için davayı kazanmasında yararı bulunan tarafın yanında ve ona yardımcı olarak davaya müdahalesine ve aynı zamanda yanında katıldığı tarafın işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usûl işlemlerini yapmasına imkan veren bir hukuki kurumdur.
Dosyanın incelenmesinden, Mersin ilinde 29/12/2016 tarihinde gerçekleşen şiddetli sağanak yağışın etkisiyle meydana gelen su baskını sonucunda, Akdeniz ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parselde yer alan davacı şirkete ait fabrikada bulunan gübre ve makinelerde hasar oluştuğu, olayda mücbir sebebin gerçekleşmediği, idarenin hizmet kusuru bulunduğu ileri sürülerek, oluşan zarara karşılık 414.654,84 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı, dava konusu taşınmazın etkilendiği bölgede bulunan dere yatağı ve çevresinde yol çalışmaları yapan şirketler tarafından müdahale isteminde bulunulduğu, davanın sonucundan etkileneceği kanaatine varılarak söz konusu şirketlerin müdahale isteminin kabul edildiği, yapılan yargılama sonucunda ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verildiği, bu karara karşı müdahiller tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile incelenmeksizin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Menfaati davanın sonucundan etkilenecek olması nedeniyle davaya müdahalesi kabul edilen, hakkında rücu davası açılan ve tazminat ödemekle yükümlü tutulabilecek olan müdahillerin, yanında katıldığı taraf istinaf başvurusunda bulunmasa bile, yanında yer aldığı tarafın aleyhine sonuç doğurmayacak şekilde, hak arama hürriyeti ve adil yargılanma ilkesinin gereği olarak istinaf başvurusunda bulunabileceğinin kabulü gerekir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, ... Odası/Türkiye kararında da Mahkemenin yerleşik içtihadına göre, yargıya erişim hakkı veya diğer bir deyimle hukuk davası açma hakkının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinin "yargılanma hakkı" ile ilgili birinci fıkrasının yalnızca bir yönünü oluşturduğu, erişim hakkının etkin olabilmesi için haklarına müdahale edilen bir kimsenin açık ve kesin bir şekilde bu işleme itiraz edebilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince, müdahillerin istinaf başvurusu incelenerek işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, müdahillerin tek başına istinaf kanun yoluna başvuramayacağı gerekçesiyle istinaf başvurusunun incelenmeksizin reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yanında müdahillerin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davalı yanında müdahillerin istinaf başvurusunun incelenmeksizin reddine ilişkin ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesine, 24/01/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.