Davacı-k.davalı .... ..... Şti. ile davalı-k.davacı ....Koop. davalılar .... arasındaki davadan dolayı .... Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 18.07.2014 gün ve 2010/642-2014/305 sayılı hükmü onayan Dairemizin 12.02.2015 gün ve 2014/7028-2015/664 sayılı ilâmı aleyhinde davalı-k.davacı ... Koop. vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl dava taşeron tarafından açılmış olup ödenmeyen iş bedeli ile verilmesi taahhüt edildiği halde devredilmeyen 2 adet bağımsız bölüme ait tapu kayıtlarının iptâl ve tescili, mümkün olmadığı takdirde dava tarihindeki bedelinin tahsili istemine, karşı dava ise aynı ilişki sebebiyle fazla ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen kararın davalı-karşı davacı yüklenici kooperatif tarafından temyizi üzerine Dairemizden verilen 2014/7028 Esas, 2015/664 Karar sayılı ve 12.02.2015 tarihli onama kararına karşı yine davalı-karşı davacı kooperatif vekilince süresinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davalı-karşı davacı kooperatifin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme talepleri yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Mahkemece bozma öncesi verilen ilk karar Dairemizin 2010/2351 esas, 2010/6066 karar sayılı ve 04.02.2010 tarihli kararı ile bozulmuştur. Bozma kararında "yeniden oluşturulacak konusunda uzman üç kişilik bilirkişi kurulu marifetiyle gerekirse mahallinde keşif de yapılmak suretiyle 10.12.2004 tarihli ikinci sözleşmede, ilk sözleşmede kararlaştırılanların dışında sözleşme dışı fazla imalâtların bulunup bulunmadığının saptanması, ilave imalâtın bu sözleşme bedeline dahil olduğunun belirlenmesi halinde gerçekleştirilen imalâtın toplam işe oranının tespit ettirilmesi ve bu oranın götürü bedele uygulanması suretiyle hakedilen iş bedelinin hesaplattırılması, ilave işlerin sözkonusu sözleşme bedeline dahil olmadığının saptanması halinde fazla imalât hariç, sözleşme kapsamında gerçekleştirilen imalâtın sözleşme konusu işe göre oranı hesaplattırılıp bu oranın sözleşme bedeline uygulanarak sözleşme kapsamında hakedilen iş bedeli hesaplattırıldıktan sonra ilave işler bedelinin de yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplattırılarak az yukarıda belirtilen şekilde hesaplanacak sözleşme kapsamındaki hakedilen iş bedeline ilave edilmek suretiyle taşeronun hakettiği tüm imalât bedelinin bulunması, bu miktardan da yüklenici kooperatif tarafından senetle ödenen 392.500,00 TL ve davacı taşeronun 19.09.2006 tarihli dilekçesinde kabul ettiği 44.800,00 TL nakit ödeme toplamı 437.300,00 TL’nin ve iş bedeline karşılık verildiği sübuta eren 3 adet daire bedeli
300.000,00 TL olmak üzere toplam 737.300,00 TL ödemenin mahsup edilerek davanın sonuçlandırılması" gerektiği belirtilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulmuş ve iki ayrı bilirkişi kurulundan raporlar alınmış ve "bilirkişi kurulu raporlarının birbiri ile çeliştiği, her 3 raporda ortaya çıkan sonucun birbirinden farklı olduğu, usul ekonomisi açısından yeniden bilirkişi raporu aldırılmasının dosyanın sonuca götürülmesinde herhangi bir katkı sağlayamayacağı anlaşıldığından, mahkememiz tarafından bozmadan önceki 2. bilirkişi raporu ile bozmadan sonra aldırılan bilirkişi kurulu raporlarının birbirinden çok farklı olması ve bozmadan sonra aldırılan 1. ve 2. bilirkişi kurulu raporu arasında yarı yarıya fark olması sebebiyle raporlar arasında orta yol bulunamayacağından bozmadan önceki 2. bilirkişi kurulu raporunda belirlenen 223.220,00 TL, bozmadan sonraki 1. raporda belirtilen 242.030,00 TL ve 2. raporda belirlenen 120.772,00 TL toplanarak bulunan 586.022,00 TL"nin 3"e bölünmek suretiyle davacının davalı kooperatiften talep edebileceği alacağının 195.340,66 TL olduğu" şeklindeki gerekçe ile 95.340,66 TL"nin dava tarihinden itibaren avans faizi ve değişiklikleri ile davalı kooperatiften tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulduğu halde bozma kararına uygun olmayacak şekilde alınan bilirkişi raporuna dayalı karar verilmeyip hesap yönteminin doğru olmadığı belirtilen bozma öncesi alınan rapor ile bozma sonrası alınan raporlardaki miktarların ortalamasına hükmedilmiştir.
Yargıtay bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usulî kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğar. Usulî kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hakka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukuki alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usuli kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgilidir (09.05.1960 Tarih, 21-9 sayılı YİBK).
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre; mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir (HMK 266/1). Hâkim, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir (HMK 282/1).
İş bedelinin saptanması hukuk dışında teknik bilgiyi gerektirdiğinden, bilirkişi raporu ile belirlenmelidir. Birbirinden farklı miktarları içeren raporlardaki miktarların ortalaması esas alınmak suretiyle bedelin belirlenmesi, kaldı ki hükme esas alınamayacağı bozma kararında belirtilen raporun da bu ortalama hesabına dahil edilmesi hukuka uygun değildir. Yapılması gereken alınan raporlar denetlenmek suretiyle uyulan bozma kararına uygun hesaplama içeren raporun hükme esas alınmasıdır.
Bozma sonrası alınan her iki raporda da eksik iş bedeli 161.730,00 TL olarak hesaplanmıştır. Fazla iş bedeli bozma sonrası ilk bilirkişi kurulu raporunda 89.850,00 TL olarak alınmış ancak belirtilen bu miktarın sözleşme kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi mahkemeye bırakılarak seçenekli hesaplama yapılmıştır. Yapılan işlerin niteliği gözetilerek sözleşme dışı iş olup olmadığı teknik bilgiyi gerektirdiğinden bilirkişiler
tarafından belirlenip buna göre net miktarın ortaya konması gerekirken bozma sonrası seçilen ilk bilirkişi kurulunun bu konuyu çözmediği anlaşılmıştır. Ayrıca aynı raporda denetime de elverişsiz biçimde 89.850,00 TL"lik bu miktar yapılan iş ve sözleşme bedeline oranlama yapılarak 112.230,00 TL"ye yükseltilmiştir. Eksik iş oranı hesaplanırken de 967.500,00 TL olan iş bedelinden yüklenici karı düşülerek bulunduğu belirtilen 774.000,00 TL esas alınarak sözleşme kapsamındaki işin tamamlanma oranı %79,1 olarak bulunmuş ve buna göre teknik esaslara ve hukuka da uygun olmayacak biçimde hesaplamalar yapılmış olduğundan bu raporun hükme esas alınabilecek nitelikte olmadığı açıkça anlaşılmaktadır. Bozma sonrası alınan ikinci bilirkişi raporunda da eksik iş bedeli 161.730,00 TL olarak hesaplanmıştır. Bu raporda fazla iş bedeli ise gerekçesi de açıklanarak 52.302,00 TL olarak hesaplanmıştır. Bu hesaplamada önceki verilerden yararlanılarak hangi işlerin sözleşme kapsamı dışında veya içinde olduğuna dair değerlendirme yapılmış olup gerekçeli bir hesaplamadır. Diğer rapordan farklı olarak kar düşülmeksizin toplam bedel belirlenerek eksik işlerin miktarı da gözetilerek fiziki oran bulunması da doğru olduğundan ikinci oluşturulan bilirkişi raporundaki hesaplamalar hükme esas alınabilecek nitelikte ve bozma kararı kapsamına daha uygun olduğundan 10.04.2013 tarihli bu rapordaki hesaplamalar esas alınarak 120.772,00 TL üzerinden davacı şirketin kooperatif aleyhine açtığı davanın kısmen kabulü gerektiği halde yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Kararın bu gerekçeyle bozulması gerekirken onama kararı verildiği bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından karar düzeltme talebinin kabulü gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacı kooperatifin diğer karar düzeltme taleplerinin reddine, 2. bent uyarınca kabulüyle Dairemizin 12.02.2015 gün ve 2014/7028 Esas, 2015/664 Karar sayılı onama kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme kararının belirtilen gerekçe ile BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcı ile karar düzeltme peşin harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davalı-k.davacı... Koop."a geri verilmesine, 27.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.