MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki “tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Osmaniye 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (İş Mahkemesi Sıfatıyla) davanın kabulüne dair verilen 30.06.2011 gün ve 2011/169 E. - 2011/542 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 12.02.2013 gün ve 2011/12225 E. - 2013/2146 K. sayılı ilamı ile;

“...1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının muhtar olarak geçen sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulü ile, davacının 21.04.1980-18.12.1981 ile 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında Osmaniye Merkeze bağlı Yarpuz Köyü muhtarlığına vekaleten görevlendirildiğinin ve bu sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının Bağ-Kur"a giriş bildirgesinin bulunmadığı, Merkez Yarpuz Köyü muhtarının ölümü üzerine 21.04.1980-18.12.1981 ve 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında 1.azalıktan vekaleten muhtar olarak görevlendirildiği, davacının daha önce açtığı davada Kurum tarafından muhtarlıkta geçen sürelerin sigortalılıktan sayılmadığını beyanla muhtarlık görevinin seçimler sonucundan kaynaklandığını ve bunun sonucu olduğunun tespitine karar verilmesini istediği, Osmaniye 1.Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/145E, 2011/14K sayılı, 20.01.2011 tarihli kararı ile davacının 21.04.1980-18.12.1981 ve 06.04.1982-04.04.1983 tarihleri arasında Osmaniye Yarpuz Köyü muhtarlığına vekaleten görevlendirildiğinin tespitine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
4956 sayılı Yasa"nın 47.maddesi ile 02.08.2003 tarihinde 1479 sayılı Yasa"ya eklenen geçici 18.maddede; sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların, sigortalılık hak ve mükellefiyetlerinin 04.10.2000 tarihinden itibaren başlayacağı düzenlenmiştir. Geçici 18.madde Kuruma 02.08.2003 tarihine kadar giriş bildirgesi vermeyen veya Kurum tarafından re"sen tescil edilmeyen veya Kuruma tescil isteği yerine geçen prim ödemesi bulunmayan sigortalılılar yönünden sigortalı olmak hakkını engellemektedir.
Somut olayda, davacının Kuruma hangi tarihte müracaat ettiği Bağ-Kur"a giriş bildirgesi bulunmadığı için tespit edilememektedir. Mahkemece davacının giriş bildirgesi araştırılmalı, giriş bildirgesinin Kuruma 02.08.2003 tarihinden önce verilip verilmediği tespit edilmelidir. Davacının Kuruma süresi içince müracaatının olup olmadığı tespit edilmeden 21.04.1980-18.12.1981 ile 06.04.1982-25.03.1984 tarihleri arasında sigortalı olduğunun tespitine karar verilmesi 1479 sayılı Yasa"ya aykırıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır…”
gerekçesi ile oyçokluğu ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, 1479 sayılı Kanuna tabi Bağ-Kur sigortalılığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 21.04.1980 – 18.12.1981 tarihleri ile 06.04.1982 – 25.03.1984 tarihleri arasında Yarpuz köyüne vekâleten muhtar olarak görevlendirildiğini belirterek muhtar olarak görev yaptığı sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile kurum işleminin iptalini talep etmiş, davalı kurum vekili ise davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece aslen veya vekaleten ayrımı yapılmaksızın muhtarlık görevini yürüten kişinin muhtarlıktan kaynaklanan sosyal haklardan da yararlanması gerektiği, aksine uygulamanın hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarıda gösterilen nedenlerle bozulmuştur.
Yerel Mahkemece, bozma öncesi benimsenen gerekçeler genişletilerek önceki kararda direnilmiş; hükmü temyize davalı vekili getirmiştir.
Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; atanmış muhtar olarak görev yapan davacının Bağ-Kur sigortalılık süresinin tespitinde 1479 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirlenen koşulların araştırılması gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.10.2010 gün, 2010/21-467 Esas, 2010/464 Karar; 24.04.2013 gün, 2012/10-1477 Esas, 2013/570 Karar sayılı kararlarında da aynı ilkenin benimsenmiş bulunmasına göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
S O N U Ç : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, 29.01.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.