Mahkemesi :Sinop 1. Asliye Hukuk(İş) Mahkemesi
Tarihi :12.05.2014
No :2013/3-2014/131

Dava, davacı murisinin 05.03.2009-27.03.2009 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında sigortalı olduğunun tespiti, çakışan sürede 4/1-b sigortalılığının iptali ve murisin 27.03.2009 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle ölüm aylığı ve ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacılar murisinin, davalı Kurum tarafından 01.07.2006 tarihinde 2926 sayılı Kanun kapsamında başlayan sigortalılığının, 27.03.2009 tarihine dek sürdüğünün kabul edildiği, 5510 sayılı Kanun"un 4/1-a. maddesi kapsamında başlayan sigortalılığının ise, 05.03.2009-27.03.2009 tarihine kadar devam ettiği, sigortalının 27.03.2009 tarihinde 4/1-a kapsamında çalışması sırasında kaza geçirdiği anlaşılmaktadır.
1) Ölüm aylığı konusunda davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Mahkeme hükmü isabetlidir.
2) 4 (b) sigortalılığının sona erip ermediği ve 4 (a) sigortalılığına geçerlilik tanınıp tanınamayacağı konusunda ise;
Mahkemece uyulan Dairemiz bozma ilamında; "Çakışan sigortalılık konusunda, 5510 sayılı Kanunun 53"üncü maddenin birinci fıkrasının ilk halindeki düzenlemenin uygulanması gerekeceğinden, ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalılık durumunun belirleneceği, bu kapsamda 4 (b) sigortalılığının anılan Kanunun 6 (ı) maddesi de değerlendirilerek sona erip ermediğinin belirlenmesi gerektiği, yapılacak değerlendirme sonucu tarım Bağ-Kur sigortalılığının sona erme durumu var ise, aynı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamındaki çalışmasına geçerlilik tanıması gerekeceği..." belirtilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir. Bozma kararına uyulmakla, bozma kararı lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar ve mahkemece de bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi gerekir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İBK) O halde mahkemece bozma kararına uyulduğuna göre, bozma kapsamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak karar verilmesi gerekir.
O halde, Türkiye Ziraat Odalar Birliğinden davacılar murisinin ihtilaflı dönemde sahip olduğu taşınmaz miktarı ve niteliğine göre 2009 yılında bu taşınmazlarda bulunulan tarımsal faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan gelirin aylık ortalamasının prime esas günlük kazanç alt sınırının 2009 yılı için 16 katından az olup olmayacağı sorulmalı, tarımsal faaliyeti nedeniyle davalılar murisinin kazancı tespit edilmeli ve davacı murisinin 5510 sayılı Yasanın 6/1-ı bendi kapsamına girip girmediği belirlenmeli ve sonucuna göre ihtilaflı dönemde davacılar murisinin Tarım Bağ-Kur sigortalılığı hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
Mahkemece, yapılacak değerlendirme sonucu tarım Bağ-Kur sigortalılığının sona erme durumu var ise, murisin aynı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamındaki çalışmasına geçerlilik tanıması gereği gözetilmeli, murisin 4/1-a kapsamındaki çalışmasına geçerlilik tanındığı takdirde ölüm geliri bağlanabileceği hususu dikkate alınmalıdır.
Diğer taraftan, aylık ve Gelirlerin Birleşmesine ilişkin olarak; 5510 sayılı Yasanın 54/1-c bendinde, “Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.” aynı maddenin son fıkrasında ise; “Birinci fıkradaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.” şeklinde düzenlemesini içermekte olup, bu husus davalı Kurumca infazda gözetilebileceğinden bozma sebebi sayılmamıştır.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, yanılgılı değerlendirme ile, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.