Mahkemesi :İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
Tarihi :13/10/2014
Numarası :2009/559-2014/462
Davacı :.. .. Vek.Av... .. ..
Davalılar :1-.. .. .. .. Yatırım İnşaat Ticaret Ltd. Şti. Vek.Av... .. 2-.. .. 3-.. .. 4-.. .. Vek.Av... ..
5-.. .. Vek.Av... ..

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı, davalı .. .. ve .. .. vekillerince temyiz edilmiş, davacı ve davalı .. .. vekillerince duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat .. .. ile davalılar .. .., .. .. ve .. .. vekili Avukat .. .. ve davalı .. .. vekili Avukat .. .. geldi. Davalı .. .. .. Yatırım İnşaat Ticaret Ltd. Şti. vekili gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve afaki imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gösterilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin zarara uğratılması nedenleriyle idarenin uğradığı zararın ve haksız tahsil edilen iş bedelinin, yüklenici şirket ile yaklaşık maliyeti hazırlayan ve kontrol görevini ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanından tahsili istemine ilişkin olup; mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, davacı iş sahibi idare ile davalılar .. .. ve .. .. vekillerince temyiz edilmiştir.
Mülkiyeti davacı idareye ait olan ve .. ..’de bulunan .. Camii"nin bir kısım işlerine ilişkin onarım görüşünün .. .. Tescilli Birinci Grup Yapılar Koruma ve Değerlendirme Ön İzin Komisyonu’nun 04.12.2006 Tarih ve 30 sayılı kararı ile onaylanması üzerine Vakıflar Bölge Müdürlüğü"nün yaptığı görevlendirme sonucu davalılar .. .. ve .. .. tarafından belirlenen yaklaşık

maliyetin idare tarafından onaylanması sonucu çıkılan ihalede iş, davalı yüklenici .. .. .. .. İnşaat Ticaret Sanayi ve Ticaret Lt.d Şti"ne verilerek 10.09.2007 tarihli sözleşme imzalanmış, yer teslimi yapılarak yüklenici tarafından işe başlanmıştır. Sözleşmenin 6. maddesine göre, sözleşme "Anahtar teslimi götürü bedel" esaslı olup, iş bedeli de 97.832,31 TL"dir. Sözleşmenin 7. maddesine göre, KDV"nin sözleşme bedeline dâhil olmayıp iş sahibi tarafından yükleniciye ayrıca ödeneceği kabul edilmiştir.
Yükleniciye toplam iki hakediş nedeniyle ödemeler yapılmış, bir kısım ödeme emanete alınmış, yargılama sırasında ödenmiş, işin geçici kabulü yapılmış, ancak başlatılan soruşturma nedeniyle kesin hesap ve kabul işlemleri yapılmamıştır.
Davalı yüklenici ile idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin Koruma Değerlendirme Ön İzin Komisyonu’nun kararına aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı ve kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme yapılıp yapılmadığı ile yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hak ettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığından ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükârda sorumlu ise de, ihale evraklarının hazırlanması, yaklaşık birim fiyatlarının belirlenmesi, mahal listesi ve fiyatların koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararı ve işin niteliğine aykırı olarak belirlenmesi ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.
Diğer yandan davacı idare, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği ve hayali imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, yaklaşık maliyet cetveli ve ihale dokümanlarındaki fiyatların belirlenmesinde görevli idare elemanları fiyatlar ve imalâtların yüksek belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde bu sebeple oluşan idare zararından, kontrol görevi olup bu görevi ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanları da haksız fiil hükümlerine göre kusurlarıyla oluşan fazla ödemeden kaynaklı idare zararından sorumludurlar.
Dosya kapsamından kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de; yüklenici tarafından onarım işinin bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve iki adet hakediş belgesinin düzenlendiği, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idarenin zarara uğratıldığından bahisle kesin kabul ve kesin hesap yapılmayarak eldeki dava açıldığına göre, mahkemece tasfiye kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Erken açılan bir davadan söz edilemeyeceği gibi, ihtilâfın halli için kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmasını bekleme zorunluluğu da bulunmamaktadır.

Bu durumda, mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dökümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin dosyada yer alan evraklardan yararlanılarak, gerekirse davaya dayanak teşkil eden belgeler bilirkişiler kuruluna incelettirilerek yapılması kararlaştırılan işlerde hangi imalâtlarla ilgili fahiş bedel belirlendiği yönünde itirazların bulunduğu da tespit edilip, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 195. maddesi uyarınca sözleşme tarihi itibariyle gerçek piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra bilirkişi kurulundan yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi, ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmâl ve kusurları bulunup bulunmadığı, varsa dereceleri ve miktarları, bu nedenle bir kamu zararının doğup doğmadığı ile davalı yüklenicinin sözleşme ve eki ihale dokümanlarına göre yapımını üstlendiği halde hiç yapmadığı ya da eksik yaptığı işler olup olmadığı, bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödeme yapıldığı, kontrol ile geçici kabul komisyonunda görevli olan davalı idare elemanlarının kontrol ve denetim görevini ihmal sebebiyle fazla ödemeye neden olup olmadıkları, olmuşlarsa kusurlarına tekabül eden fazla ödeme miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp, davalı yüklenici ve idare çalışanlarının, ihale evraklarında fiyatın yüksek belirlenmesi ya da hayali imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı değerlendirilerek, konuyla ilgili olarak halen yargılaması devam eden Tire 1. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2010/95 Esas sayılı dosyasında verilecek kararın sonucu da beklenerek, uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması doğru olmayıp, kararın bozulması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı iş sahibi idare ile davalılar .. .. ve .. .. vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacı .. .. ile davalılar .. .. ve .. .. yararına BOZULMASINA, 1.350,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalılardan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacı .. .."ne, 1.350,00 TL duruşma vekâlet ücretinin de davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında kendilerini vekille temsil ettiren davalılar .. .. ve .. .."e verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacı, davalılar .. .. ve .. .."e geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 25.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.