Danıştay 13. Daire 2021/3590 Esas 2022/203 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3590
Karar No:2022/203

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Merkez Petrol ve Ticaret A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …,
Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayilik lisansı kapsamında faaliyet gösteren davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 13/02/2018 tarihinde yapılan denetimde teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal ettiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinin (3) numaralı alt bendi ile aynı fıkranın (f) bendi uyarınca 100.521,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 13/02/2018 tarihinde yapılan denetimde, akaryakıt istasyonundan alınan motorin numunesinin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nde incelenmesi neticesinde düzenlenen motorin muayene raporunda, numunenin TÜBİTAK UME'de yapılan ulusal marker ölçümünde marker seviyesinin geçerli bulunduğu hususuna yer verilerek damıtma parametresinin teknik düzenlemede yer alan özelliklere aykırı olduğunun tespit edildiği, davacı şirketin teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmali yapma fiilinin sabit olduğu anlaşıldığından, davacı şirkete idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, numune test sonucunun çok geç tebliğ edildiği ve savunma haklarının kısıtlandığı, şahit numuneler üzerinde yeniden teknik bir inceleme yapılmadan işlem tesis edildiği, İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi tarafından yeterli inceleme yapılmadan karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bayilik lisansı ile faaliyette bulunan davacıya ait akaryakıt istasyonunda 13/02/2018 tarihinde denetim yapılmış ve (5) numaralı tanka bağlı pompadan alınan motorin numunesi analiz yapılmak üzere TÜBİTAK MAM'a gönderilmiştir.
Yapılan analiz sonucunda düzenlenen 01/03/2018 tarihli motorin muayene raporunda, motorin numunesinin ulusal marker seviyesinin geçerli olduğu, ancak "damıtma" parametresinin teknik düzenlemelerde yer alan özelliklere uygun olmadığı belirtilmiştir.
Bu rapor esas alınarak, 5015 sayılı Kanun'un 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendine aykırılık nedeniyle anılan Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinin (3) numaralı alt bendi ile aynı fıkranın (f) bendi uyarınca dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanun'a göre faaliyette bulunanların; piyasa faaliyetlerinde, Kurul'un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları; işlem tarihinde yürürlükte bulunan 19. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinin (3) numaralı alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde, sorumlularına üç yüz elli bin Türk Lirası idarî para cezası verileceği, aynı maddenin (f) bendinde, bayiler için para cezalarının beşte birinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan ve 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, akaryakıtın teknik düzenlemelere uygun olmasının zorunlu olduğu; (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standartlar da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu; 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları kural altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, davacıya ait akaryakıt istasyonundan alınan numunenin ulusal marker seviyesi geçerli bulunmuş, "damıtma parametresi" dışındaki tüm parametreler teknik düzenlemelere uygun çıkmıştır.
Benzer bir uyuşmazlıkta Dairemizin E:2021/1458 sayılı dava dosyasında yapılan 29/06/2021 tarihli ara kararı ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi'nden; "Numunenin yapısından dolayı ölçüm alınamamasının ne anlama geldiği, damıtma parametresinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığı, numunenin alındığı tarihten laboratuvara teslim edildiği tarihe kadar hangi koşullar altında muhafaza edilmesi gerektiği, numunenin uygun koşullarda muhafaza edilmemesi hâlinde teknik düzenlemelere aykırılık oluşup oluşmayacağı, numunenin alındığı tarih ile analizin yapıldığı tarihler arasındaki bekleme sürecine bağlı olarak teknik düzenlemeye ilişkin parametrelerde herhangi bir değişim olup olmayacağı, damıtma parametresinin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğu, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağı" sorulmuştur.
Ara kararı üzerine gönderilen cevabi yazıda, "Damıtma parametresi değeri, üretim aşamasında rafineriler tarafından ayarlanabilmektedir. Sıvı akaryakıt numuneleri, temizliği önceden kontrol edilmiş sızdırmaz kapaklı 1000 mililitre kapasiteli cam şişeler içerisinde güneş ışığı ve ısısına maruz bırakılmadan deneyin yapılacağı laboratuvarlara teslim edilmelidir. TS 900-1 EN ISO 3170 (Petrol Sıvıları — Elle Numune Alma) standardında belirtildiği üzere; numunenin alındığı yerden ilgili laboratuvarlara veya muhafaza edilecekleri depoya götürülmesi metodu numunelerin özelliğini ve bütünlüğünü devam ettirecek şekilde olmalıdır. Buharlaşma ile numune kaybı olabileceğinden uçucu madde ihtiva eden sıvılara, numune kabı içerisinde ayrışma olabileceğinden su ve çökelti ihtiva eden sıvılara, uçucu sıvılardan hafif ürünlerin kaybedilmemesine, su ve çökelti içeriğinin değişmemesine azami özen gösterilmelidir. Özellikle uçucu sıvı ihtiva eden numuneler, numune alma noktasında başka kaplara aktarılmamalı, gerekirse soğutulmalı ve baş aşağı vaziyette orijinal numune alma kapları içinde analizi uygulayacak laboratuvara teslim edilmelidir. Söz konusu numunelerin, yukarıda bahsi geçen hususlar dikkate alınarak uygun şekilde saklama ve nakliye şartlarının gerçekleştirilmesi durumunda özelliklerinde değişim olmayacağı değerlendirilmektedir. Yukarıda belirtildiği üzere ürünlerin uygun şekilde saklama ve nakliye şartlarının gerçekleştirilmesi durumunda numunenin alındığı tarih ile analizin yapıldığı tarihler arasında beklemeye bağlı olarak teknik özelliklerinde değişim yaşanmayacağı değerlendirilmektedir. Damıtma parametresi numune almadan başlayan ve analizin tamamlanmasına kadar geçen süreç içinde dış etkenlerden veya dışarıdan herhangi bir müdahaleden etkilenebilir. Ürüne dışarıdan tağşiş ilave edilmesi neticesinde ölçüm değerinde aykırılık gözlenebilir." hususlarına yer verildiği görülmüştür.
Bu durumda, akredite laboratuvar tarafından verilen görüş ve dosya münderecatındaki diğer hususlar birlikte değerlendirildiğinde, ulusal marker seviyesi geçerli olan akaryakıtın "damıtma" parametresinde ölçüm alınamadığından akaryakıtın teknik düzenlemelere aykırı olarak değerlendirilmesi, diğer parametrelerin tamamının uygun bulunması, damıtma parametresinin üretim aşamasında ayarlanabilir olması, davacının numune alınan akaryakıta dışarıdan müdahale ettiği yönünde davalı idarece bir tespitin de bulunmaması hususları gözönüne alındığında, davacı şirketin teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlama yükümlülüğünü yerine getirmediğinden söz etmenin mümkün olmadığı, bu nedenle davacı şirket hakkında idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 25/01/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.