Hukuk Genel Kurulu 2017/1861 E. , 2018/94 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki “haczedilmezlik şikayeti” talebinden dolayı yapılan yargılama sonunda İstanbul Anadolu 6. İcra (Hukuk) Mahkemesince şikayetin reddine dair verilen 18.07.2014 gün ve 2014/202 E., 2014/616 K. sayılı kararın temyizen incelenmesinin şikayetçi borçlu ... vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 22.10.2015 gün ve 2014/26839 E., 2015/18876 K. sayılı kararı ile,
"…Borçlu Belediye vekili İcra Mahkeme"sine başvurusunda; kamulaştırmasız elatmadan kaynaklanan ilama dayalı olarak başlatılan takipte, 4706 sayılı Yasanın 5/5 ve 9. fıkraları gereği haczi kabil olmayan Hazine tarafından satılan taşınmazların bedelinden 775 sayılı Yasa"ya göre kullanılmak üzere Belediyeye aktarılması gereken ve bu nedenle Defterdarlık emanet hesaplarında tutulan ve 5779 sayılı Kanun"un 7. maddesi gereğince vergi hükmünde olan hesaba ilişkin 09.01.2014 ve 15.01.2014 tarihlerinde yapılan haciz işleminin iptaline ve haczedilen paranın iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; dava açılmadan önce şikayete konu haczedilen paranın alacaklıya ödendiği, paranın iadesi icra hukuk mahkemesinden istenemeyeceğinden şikayetin reddine karar verilmiş, hüküm borçlu vekilince temyiz edilmiştir.
Şikayete konu icra takip dosyasına, Defterdarlık hesabından şikayet tarihinden önce para gönderildiği, alacaklıya ödendiği anlaşılmaktadır. Haciz nedeniyle hesaptan gelen paranın ödenmesi haczedilmezlik şikayetinin esasının incelenmesine engel değildir. Bu nedenle şikayetin esasının incelenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir..."
gerekçesiyle ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki bilgi ve belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Talep, haczedilmezlik şikâyetine ilişkindir.
Şikâyetçi borçlu ... vekili, kamulaştırmasız el atmadan kaynaklanan ilama dayalı başlatılan icra takibinde, İcra Dairesinin işlemi ile İstanbul Valiliği Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğüne gönderilen 89/1 haciz ihbarnamesiyle dosyaya ödeme yapıldığını, dosya borcunun bilgileri dışında haczen tahsil edildiğini, 4706 sayılı Kanunun 5. maddesinin 5. ve 9. fıkralarına göre Hazine tarafından satılan taşınmazlardan Belediye adına %10 pay ayrılarak belediyeye ödenmek üzere emanet hesaplarında tutulan 775 sayılı Gecekondu Kanunu’na göre kullanılmak üzere fon hesabına aktarılması gereken 5779 sayılı Kanunun 7. maddesi hükmü ile vergi hükmünde olan alacakların, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesine göre haczedilemeyeceğini ileri sürerek dosyadaki haciz işlemlerinin kaldırılmasını, ayrıca kullanımı kanunla belirlenen bir fonda tutulması gereken tahsilatın belediyeye iade edilmesini şikâyet yolu ile talep etmiştir.
Yerel Mahkemece şikâyet olunanlar vekili tarafından şikâyetçi belediye aleyhine ilamlı icra takibi başlatıldığı, dava açılmadan önce icra dosyası infaz olduğundan davanın konusunun bulunmadığı, ayrıca dava açılmadan önce ödenen paranın iadesinin icra mahkemesinden istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Şikâyetçi borçlu ... vekilinin temyizi üzerine karar, Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde açıklanan gerekçelerle bozulmuştur.
Mahkemece önceki gerekçeler tekrarlanmak suretiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme kararını şikâyetçi borçlu ... vekili temyize getirmiştir.
Direnme yolu ile Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, ilama dayalı alacağa hasren başlatılan icra takibinde haczedilen hesaptan gelen para ile şikâyet tarihinden önce dosya borcunun ödenmesi hâlinde, bu durumun hazcedilmezlik şikayetinin incelenmesine engel teşkil edip etmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Şikâyetçi borçlu ... vekili İcra Mahkemesine başvurusunda Belediyenin, emanet hesaplarında tutulan alacaklarının haczedilemeyeceğini ileri sürerek dosyadaki haciz işlemlerinin kaldırılmasını, ayrıca kullanımı kanunla belirlenen bir fonda tutulması gereken tahsilatın belediyeye iade edilmesini talep etmiştir.
İcra takip dosyasının incelenmesinde, İstanbul Valiliği Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğüne 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun (İİK) 89/1. maddesi uyarınca haciz ihbarnamesi gönderilmek suretiyle borçlu belediyenin alacakları üzerine haciz konulmuş, İstanbul Valiliği Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü tarafından 4706 sayılı Kanunun 5. maddesine istinaden hazine taşınmazlarının satışından dolayı emanet hesaplarına alınan belediye paylarından takip dosyası hesabına 203.850 TL aktarılmıştır. Başka bir anlatımla borçlu belediye tarafından icra dosyasına yapılmış bir ödeme bulunmayıp, dosyaya gelen para, borçlunun üçüncü kişi nezdinde haczedilen emanet hesabı nedeni ile Defterdarlık tarafından yatırılmıştır. Bu nedenle haciz ihbarnamesinin tebliği üzerine üçüncü kişi tarafından dosyaya yatırılan paranın alacaklıya ödenmesi iradi nitelikte bir ödeme sayılamayacağından, şikâyet tarihinden önce dosya borcunun Defterdarlık hesabından ödenmesi haczedilmezlik şikâyetinin esasının incelenmesine engel değildir.
Hâl böyle olunca yerel mahkemece, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Açıklanan nedenlerle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Şikâyetçi borçlu ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, tebliğ tarihinden itibaren 10 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 24.01.2018 gününde oy birliği ile karar verildi.