17. Hukuk Dairesi 2016/8097 E. , 2019/4909 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hüküm taraflar vekillerince temyiz edilmiş, davacı ve davalı ... Tic. Giyim Kuyum. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. vekillerince de duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 17.04.2019 Çarşamba günü davacı vekili Av. ... ile davalı ... Tic. Giyim Kuyum. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... geldiler. Diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davalı ... İnş. Gıda İçecek Tarım ve Hayv. San nin müvekkiline borçlu olduğunu, borçlu aleyhine icra takibi başlatıldığını, borçlunun tek malvarlığının .... Üniversitesi ve .... İl Özel İdaresi nezdinde bulunan alacakları olduğunu, söz konusu alacakların da davalı ... Tic. Giyim Kuyum Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti ne temlik edildiğinin öğrenildiğini, davalılar arasındaki borçlanma işleminin iptali ile davacının alacağının bu temliklerden sağlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar ayrı ayrı verdikleri cevap dilekçelerinde davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre davanın dayanağı olan takip dosyasının konu çeklerin keşide
tarihlerinin dava konusu temlik işlemlerinden önce olduğu, davalı ... Tic. Giyim firmasının cevap dilekçesinde davalı borçlunun ödeme güçlüğü içinde olduğunu bildiğini ikrara ettiği, bu sebeple davalı borçlunun alacaklılarını zarara sokma kasdı içerisinde olduğunun anlaşıldığı, gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, süresi içerisinde davacı vekili, davalı ... Tic. Giyim Kuyum Nak. İnş. San Tic. Ltd. Şti vekili ve davalı ... İnş. Gıda İçecek Tarım ve Hayv. San vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve kararda yazılı diğer gerekçelere göre davacı vekilinin tüm, davalı ... Ticaret vekilinin ve davalı ... İnşaat vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava İİK 277 ve devamı maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali davasıdır.
İcra ve İflas Kanununun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır.
Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nisbi nitelikte yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Borçlunun aciz ya da iflasından önce yaptığı iptale tabi tasarrufları, üç grup altında ve İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde düzenlenmiştir. Ancak, bu maddelerde iptal edilebilecek bütün tasarruflar, sınırlı olarak sayılmış değildir. Kanun, iptale tabi bazı tasarruflar için genel bir tanımlama yaparak hangi tasarrufların iptale tabi olduğu hususunun tayinini hakimin takdirine bırakmıştır (İİK.md.281). Bu yasal nedenle de, davacı tarafından İİK.nun 278, 279 ve 280.maddelerden birine dayanılmış olsa dahi, mahkeme bununla bağlı olmayıp, diğer maddelerden birine göre iptal kararı verebilir (Y.H.G.K.25.11.1987 Tarih, 1987/15-380
Esas ve 1987/872 Karar sayılı ilamı). Genelde denilebilir ki, borçlunun iptal edilebilecek tasarrufları, alacaklılarından mal kaçılmasına yönelik olarak yapılan ivazsız veya aciz halinde yapılan tasarruflar ile alacaklılarına zarar verme kastıyla yapılan tasarruflardır.
Somut olaya dönüldüğünde, borçlu aleyhine yapılan takibin kesinleştiği borçlu adresinde 20.01.2015 tarihinde yapılan haczin İİK"nun 105.madde kapsamında aciz belgesi niteliğinde olduğu, davacının alacağının 25.03.2014 ve e 05.05.2014 keşide tarihli çekler olduğu, iptali istenilen temlikin bu tarihlerden sonra 03.06.2014 tarihinde gerçekleştiği anlaşılmıştır.
Davalı üçüncü kişi, borçlu ile ticari ilişkisini temlik tarihinden öncesinde ve sonrasında devam ettirdiğini ve temlik miktarı kadar gerçek bir alacağı olduğunu iddia etmiş, mahkemece alınan 30.12.2015 tarihli bilirkişi raporunda usulüne göre tutulmadığı anlaşılan davalı üçüncü kişinin defterleri incelenmiş ve davalı 3. kişinin davalı borçludan 31.12.2014 tarihi itibari ile 862.921,00 TL alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Gerçek bir alacağı bulunan alacaklıya borçlunun bir başkasından olan para alacağını temlik etmesi ticari örfe dayalı geçerli bir ödeme aracıdır. Temlik işlemi de mutad bir ödeme vasıtasıdır. Ancak davalı borçlu ile davalı 3. kişi arasındaki ticari ilişkinin ne zaman başladığı, temlik tarihi öncesinde ve sonrasında devam edip etmediğinin de davalı borçlunun da defterleri incelenerek araştırılması, davalı 3. kişinin ve davalı borçlunun defterlerinin karşılaştırılması, sonucuna göre temlik ile yapılan ödemelerin mutad ödeme olup olmadığının tespitinin yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde borçlunun defterleri incelenmeksizin eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de mahkemece icra dosyasından alacak ve ferileri ile sınırlı olmak üzere cebri icra yetkisi verilmesine karar vermesi gerekirken sadece tasarrufun iptaline karar verilmesi ile yetinilerek hükmün eksik kurulmuş olması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı ... Ticaret vekilinin ve davalı ... İnşaat vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Sonar vekilinin ve davalı ... İnş. Vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2.037,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... Tic. Giyim Kuyum. Nak. İnş. San. Tic.
Ltd. Şti."ne verilmesine, duruşmada vekille temsil olunmayan davalı ... İnş. Gıda İçecek Tarım ve Hayvancılık San. yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, aşağıda dökümü yazılı 15,20 TL kalan onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 17/04/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.