Danıştay 6. Daire 2018/851 Esas 2022/714 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/851
Karar No : 2022/714


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı-…
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVALI YANINDA MÜDAHİL: … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, mülkiyeti Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait … ve … sayılı parsellere yönelik parselasyon işlemine ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; aynı işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada, Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesi suretiyle … tarih ve K:… sayılı kararı ile davalı Bakanlığın plan değişikliklerinin onayına ilişkin işlemlerin iptaline karar verildiği, bu haliyle hukuka aykırı görülerek iptaline karar verilen plan değişikliklerine dayanılarak tesis edilen dava konusu … tarih ve … ve … sayılı parselasyon işlemlerinde de hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın usul ve hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Ankara ili, Çankaya ilçesi, … Mahallesi, mülkiyeti Toplu Konut İdaresi Başkanlığına ait … ve …sayılı parsellere yönelik TOKİ tarafından hazırlanan 1/25000 Ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı değişikliği, 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin davalı Bakanlığın 13.02.2015 tarihli işlemi ile onaylandığı, bu plana yapılan itirazların kısmen kabulü kısmen reddine ilişkin kararın Bakanlığın 26.05.2015 tarihli işlemi ile onaylandığı, plan değişikliklerinin kesinleşmesi üzerine, onaylı imar planlarına göre 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi hükümlerince hazırlanan dava konusu parselasyon işleminin Bakanlığın … tarih ve … ve …sayılı işlemi ile onaylanarak 17.02.2016-17.03.2016 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacı tarafından askı süresi içerisinde itiraz edilmeksizin, parselasyon işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2.maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemleri hakkında yetki, sebep, şekil konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırılı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14.maddenin 3/c bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15.maddenin 1/b bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen yasa hükmünde ve iptal davasının subjektif ehliyet koşulu olan "menfaat ihlali" dokrin ve içtihatlarda dava konusu işlemle davacı arasında kurulan kişisel, meşru, güncel bir menfaat ilişkisi olarak tanımlanmaktadır. Sözü edilen menfaat ilişkisinin varlığı ve sınırları, iptal davasına konu idari işlemin niteliğine ve dava açanın hukuken korunması gereken haklarına göre idari yargı yerince belirlenmektedir.
İmar mevzuatına göre parselasyon işlemi, mevcut tapu kayıtları esas alınarak kadastro parsellerinin düzenlenmesi amacıyla yapılan subjektif nitelikte bir imar planı uygulama aracıdır.
Parselasyon işleminin mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendiren bireysel işlem olması nedeniyle, bu işleme karşı tapuda kayıtlı taşınmaz malikleri veya diğer hak sahipleri tarafından dava açılabileceği, işlemin niteliği gereği malik olmayanların, davacı belediye başkanlığı olsa bile parselasyon işlemine karşı dava açma hakkı bulunmadığından dava konusu parselasyon işlemiyle davacının yasal ve güncel bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varıldığından, davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davanın ehliyet yönünden reddi gerekirken, işin esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Diğer yandan, dava konusu parselasyon işleminin dayanağı olan imar planı değişikliklerinin iptali yolundaki …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 20/11/2017 tarih ve E:2016/9680, K:2017/9502 sayılı kararı ile onanmış, bu karar Danıştay Altıncı Dairesinin 25.01.2022 tarih ve E:2018/1332 K:2022/715 sayılı kararı ile davanın reddi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/01/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.