8. Hukuk Dairesi 2015/20744 E. , 2016/1969 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İcra Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Takibin taliki veya iptali
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire"ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
K A R A R
Borçlu vekili, takibe dayanak olan ilamdaki borcun teminatı için müvekkillerinin daha önce alacaklı lehine ipotek verdiğini, alacaklının ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yaptığı takip sonucu cebri satış ile alacağına kavuştuğunu, alacaklının bunun yanında bir de aynı alacak için ilamlı icra yoluna başvuramayacağını; ayrıca takipten önce borçlu ...’ın ölmesine rağmen takibin ölü ... aleyhine başlatıldığını ileri sürerek takibin iptalini istemiştir.
İcra Mahkemesince, borçlu ... mirasçıları yönünden, ölü şahıs aleyhine icra takibine girişilemeyeceği gerekçesiyle; borçlu ... yönünden ise icra takibine konu ilamın eda hükmü içermediği gerekçesiyle takibin iptaline karar verilmiştir. Karar, alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Alacaklı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değil ise de, borçlu ... yönünden yapılan temyiz incelemesinde,
6100 sayılı HMK"nun 124. maddesi;
(1) Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür.
(2) Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır.
(3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir.
(4) Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir. Bu durumda hâkim, davanın tarafı olmaktan çıkarılan ve aleyhine dava açılmasına sebebiyet vermeyen kişi lehine yargılama giderlerine hükmeder.” hükmünü içermektedir.
Takip talebinde borçlu olarak gösterilen kişinin takip tarihinden önce öldüğü takip devam ederken anlaşılabilir ve bu yanlışlığın düzeltilmesi ihtiyacı doğabilir. Bu halde HMK"nun .... maddesinde düzenlenen iradi taraf değişikliği söz konusu olur. 1086 sayılı HUMK"nun da iradi taraf değişikliği hakkında açık bir hüküm bulunmadığından ... tarihli ve 4/5 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre ölü kişi hakkında takip yapılamayacağı ve açılan takibin mirasçılara yöneltilemeyeceği kabul edilmekteydi. Yargıtay"ın bu yöndeki uygulaması özellikle usul ekonomisi açısından eleştirilere tâbi tutulmuştur. Bu eleştirileri dikkate alan Yasa koyucu, HMK"nun da iradi taraf değişikliğine olanak veren bir düzenleme getirmiştir. HMK"nun 124/3. maddesine göre, borçlu aleyhine başlatılan takipte borçlunun takip tarihinden önce öldüğünün anlaşılması halinde, takibin ölü kişi aleyhine başlatılması hususunun maddi hatadan kaynaklandığı veya taraf değişikliği talebinin dürüstlük kuralına aykırı olmadığı belirlendiği takdirde takibin mirasçılara yöneltilmesi mümkündür.
Ayrıca Yasa değişikliğinden sonra Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, ... Esas ... Karar sayılı kararında “...davacı kendisinden beklenen tüm çaba, özen ve önlemlere rağmen davalının sağ olup olmadığını tespit edememiş ise, ya da tespit edememe durumu bir yanılgıya dayanıyor ve bu durum açıkça dürüstlük kuralına aykırılık arz etmiyorsa, bu dava ilişkisinde, daha sonra da kendilerine karşı dava açılması muhtemel olan mirasçılara, yani gerçek taraflara karşı davaya devam edilmesi mümkün olmalıdır.” açıklamasına yer verilmiştir.
Mahkemece duruşma açılarak tarafların bu madde kapsamında beyanları alınıp delilleri değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK"nun 366 ve 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK"nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 27,70 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıdan alınmasına, 08.02.2016 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir.