Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/744 Esas 2022/187 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/744
Karar No : 2022/187

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri …
2- … Valiliği
DİĞER DAVALI : …
VEKİLİ : Hukuk Hizmetleri Başkan …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2020 tarih ve E:2016/2487, K:2020/4633 sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Artvin ili, … Barajı ve HES Projesinden etkilenenler için belirlenecek yeni yerleşim yerlerinde hak sahipliği için davacı tarafından yapılan başvurunun reddine dair … tarih ve … sayılı … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 05/07/2015 tarih ve 29407 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan … tarih ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “… Barajı ve HES Projesi İnşaatı Nedeniyle Bulundukları Yerleşim Yerlerinden Kaldırılmaları Zorunlu Bulunanların Yeni Yerleşim Alanına Nakilleri, Hak Sahiplikleri ve Borçlandırılmalarına İlişkin Usul ve Esaslar”ın “Hak Sahibi Olma Şartları" başlıklı 3. maddesinin 3. fıkrasında geçen “bu kararın yayımı tarihi itibariyle mevcut yerleşim biriminde ikamet ettiklerini belgeleyenleri” ibaresi ve hak sahipliği başvurusu yapanlara imzalattırılan “Taahhütname”nin 8. maddesinde yer alan, “iskan alanını aile fertlerimle birlikte izinsiz terk etmeyeceğimizi” ibaresinin ve 9. maddesinde yer alan, “topluca ayrılmamızın zorunlu olması halinde … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne müracaat ederek makul bir süre izin alabileceğimizi” ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2020 tarih ve E:2016/2487, K:2020/4633 sayılı kararıyla;
5543 sayılı İskan Kanunu'nun 12. maddesi ile bu Kanun'a 10/09/2014 tarih ve 6552 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası hükümlerine yer verilerek,
“Yusufeli Barajı ve HES Projesi İnşaatı Nedeniyle Bulundukları Yerleşim Yerlerinden Kaldırılmaları Zorunlu Bulunanların Yeni Yerleşim Alanına Nakilleri, Hak Sahiplikleri ve Borçlandırılmalarına İlişkin Usul ve Esaslar”ın “Hak Sahibi Olma Şartları" başlıklı 3. maddesinin 3. fıkrasında geçen “bu kararın yayımı tarihi itibariyle mevcut yerleşim biriminde ikamet ettiklerini belgeleyenleri” ibaresi ve hak sahipliği başvurusu yapanlara imzalattırılan “Taahhütname”nin 8. maddesinde yer alan, “iskan alanını aile fertlerimle birlikte izinsiz terk etmeyeceğimizi” ibaresi ile 9. maddesinde yer alan, “topluca ayrılmamızın zorunlu olması halinde … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne müracaat ederek makul bir süre izin alabileceğimizi” ibaresi yönünden;
Dava devam ederken 24/08/2019 tarih ve 30868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararı ile “… Barajı ve HES Projesi İnşaatı Nedeniyle Bulundukları Yerleşim Yerlerinden Kaldırılmaları Zorunlu Bulunanların Yeni Yerleşim Alanına Nakilleri, Hak Sahiplikleri ve Borçlandırılmalarına İlişkin Usul ve Esaslar”ın 3. maddesinin 3. fıkrasına “Ancak yapılan iskan duyurusuna müracaat eden ailelerden konutu kamulaştırılanlar için ikamet şartı aranmaz” cümlesinin eklendiğinin görüldüğü;
Bu durumda; 24/08/2019 tarih ve 30868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararı ile iskan duyurusuna müracaat eden ailelerden konutu kamulaştırılanlar için ikamet şartı aranmayacağı düzenlendiğinden dava konusu düzenleyici işlemler yönünden dava konusuz kalmış olup, davanın esası hakkında karar verilmesine olanak bulunmadığı;
Davacı tarafından yapılan iskan başvurunun reddine ilişkin dava konusu … tarih ve … sayılı … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işlemi yönünden ise;
Davacının hak sahipliği başvuru süresinin son günü olan 18/12/2015 tarihinde iskan başvurusunda bulunduğu,
Davacının iskan başvurusu, … ilçesinde ikamet ettiğini belgeleyemediğinden bahisle … tarih ve … sayılı dava konusu işlemle reddedilmiş ise de; 24/08/2019 tarih ve 30868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Kararı ile iskan duyurusuna müracaat eden ailelerden konutu kamulaştırılanlar için ikamet şartı aranmayacağı düzenlemesi karşısında süresi içerisinde iskan başvurusunda bulunan davacıya başvuru dilekçesindeki eksikliklerin tamamlattırılması için bir süre verilmesi gerekmekte olduğu gerekçesiyle davacının başvurusunun reddine ilişkin işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak,
Dava konusu düzenleyici işlemler yönünden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, … Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin ise iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idarelerden … Bakanlığı tarafından, “… Barajı ve HES Projesi İnşaatı Nedeniyle Bulundukları Yerleşim Yerlerinden Kaldırılmaları Zorunlu Bulunanların Yeni Yerleşim Alanına Nakilleri, Hak Sahiplikleri ve Borçlandırılmalarına İlişkin Usul ve Esaslar”ın 5543 sayılı İskan Kanunu'nun Geçici 8. maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konulduğu, Bakanlar Kurulu kararının yayımı sonrasında Yusufeli ilçe merkezinde bilgilendirme toplantıları yapıldığı, hak sahipliği ve iskan çalışmaları hakkında yöre halkına gerekli bilgilerin verildiği, bu doğrultuda iskan duyurusunun 18/09/2015 tarihinde askıya çıkarıldığı ve son müracaat tarihi olarak 18/12/2015 tarihine kadar taleplerin kabul edildiği, tüm sürecin yasal prosedür çerçevesinde gerçekleştirildiği; Daire kararının iptale ilişkin kısmının uygulanması halinde birtakım idari ve hukuki karışıklıkların çıkacağı, hizmet gerekleri ve kamu yararı açısından telafisi güç ve imkansız zararlara sebebiyet verebileceği ayrıca idareleri harçtan muaf olmasına rağmen aleyhlerine yargılama giderlerinin yarısının idarelerine yükletilmesinin de hukuka aykırı olduğu; … Valiliği tarafından ise; tüm bu hususlara ek olarak davacı tarafından hak sahipliği için yapılan başvuruda ödenmesi talep edilen 1.000,00-TL'nin belirtilen hesaba yatırılmadığı, dekontunun başvuru dilekçesine eklenmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarelerden … Bakanlığının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden … Bakanlığı ile … Valiliğinin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava hakkında yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen karar verilmesine yer olmadığına, kısmen iptale ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 22/10/2020 tarih ve E:2016/2487, K:2020/4633 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 26/01/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.