4. Hukuk Dairesi 2017/3828 E. , 2018/2815 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 11/04/2012 gününde verilen dilekçe ile haksız el koymadan kaynaklanan tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 26/03/2015 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız el koyma nedenine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, kaçak olduğu iddiasıyla kendisine ait 588 adet küçükbaş hayvana 29.04.2000 günü el konularak, kolluk güçlerince yediemine teslim edilerek hakkında kamu davssı açıldığını, ... Ağır Ceza Mahkemesi"nin 29.03.2002 gün, 2001/58 esas ve 2002/85 karar sayılı ilamı ile sanık davacının beraatine ve yedieminde bulunan 588 adet küçükbaş hayvanın kendisine iadesine karar verildiğini, buna rağmen iadenin gerçekleşmediğini belirterek, oluşan zararın fiili el koyma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idareden tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı idare, zamanaşımı definde bulunarak, davacının hayvanların nasıl yok olduğunu açıklayamadığını ve ağır kusuru bulunduğunu belirterek, davanın husumet yokluğundan ve esastan da reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu esas alınarak davanın kısmen kabulü ile 35.520,00 TL tazminatın davalı ... Hazinesinden tahsiline karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden ve Dairemizin 2016/15066 esasına kayıtlı, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/378 esas ve 2016/268 karar sayılı dosyası kapsamından; davacı tarafından kendisine ait 588 adet küçükbaş hayvana 29.04.2000 tarihinde kaçak olduğu iddiasıyla el konulduğu ve ... Ağır Ceza Mahkemesi"nin 29.03.2002 gün, 2001/58 esas ve 2002/85 karar sayılı dosyasında hayvanların kendisine iadesine karar verildiği, buna rağmen iadenin gerçekleşmediği gerekçesiyle oluşan zararının tazmini istemiyle dava açıldığı, eldeki davanın açılma tarihinin yetkisiz mahkemede 11.04.2011, yetkili mahkemede ise 12.02.2013 tarihi olduğu, oysa ... Asliye Hukuk Mahkemesin"deki davanın 04.10.2010 tarihinde açıldığı ve mahkemesince davanın kısmen kabulü ile 76.440,00 TL tazminatın davalı ..."nden tahsili ile davacıya verilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 114/ı maddesinde aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması gerektiği dava şartlarından sayılmış olup iki davanın taraflarının, konularının ve dava sebeplerinin aynı olması halinde derdestlik mevcut ./..
demektir. Buna göre; yeni açılmış bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açılmış ve görülmekte (derdest) olduğunun tespit edilmesi halinde, yeni (ikinci) davanın açıldığı hukuk mahkemesince ikinci davanın usulden reddine karar verilmesi gerekecektir.
Şu halde ; mahkemece, HMK"nun 115. maddesindeki mahkemenin, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırması gerektiği, tarafların da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebileceği ve mahkemenin, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar vereceği yönündeki düzenleme de gözetilerek, eldeki ikinci açılan davanın, dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken uyuşmazlığın esastan incelenerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle davalı yararına BOZULMASINA 09/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
sisteminin bir üyesidir.