Mahkemesi : Sakarya İş Mahkemesi
Tarihi : 02.07.2013
No : 2012/133-2013/587

Dava, davalı Kurum tarafından eksik işçilik sonucu tahakkuk ettirilen fark prim borcu hesabında, dikkate alınmayan fatura bedellerinin mahsubu ile bu miktarda Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
506 sayılı Yasanın 79. maddesi, “Bu Kanunun 83 üncü maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlar tarafından ihale yoluyla yaptırılan her türlü işler, gerçek veya tüzel kişilerce yapılan inşaatlardan dolayı yeterli işçilik bildirmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır….” Düzenlemesini içermekte olup; aynı Yasanın 83. maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlar ise, “Genel ve katma bütçeli kuruluşlar, il ve belediyeler veya sermayesinin en az yarısı genel ve katma bütçeli kuruluşlar ile il ve belediyelere ait olan teşekkül ve müesseseler, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri, kanunla ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan kurum ve kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar…” olarak belirtilmiştir.
Ancak, 506 sayılı Yasanın konuya ilişkin 130. maddesinde yer alan, “İşverenin Kuruma, emsaline, yapılan işin nitelik, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütülmesi için gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun Kurumca saptanması halinde, işin yürütülmesi için gerekli olan asgari işçilik miktarı, yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, iş yerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurları dikkate alarak sigorta müfettişi tarafından tespit edilir.” düzenlemesi; kayıt dışı çalışmadan kaynaklanan prim kaybının önüne geçilebilmesi yönünden, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki yöntem ve asgari işçilik oranlarıyla bağlı kalınmaksızın, eksik işçilik bildiriminde bulunulup bulunulmadığının tespitine olanak vermektedir. 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 85.maddesinin ilk fıkrası da anılan maddeye paralel düzenleme içermektedir.
Somut olay incelendiğinde; davacı ile Sakarya İl Özel İdaresi arasında “47 noktada direk ve kameraların kurulumu ile Telekom alt yapısı kullanılarak izleme merkezlerine görüntü aktarılması (mobese kurulumu) işinin ihale edildiği, uyuşmazlığın, davalı Kurum tarafından nazara alınmayan 65838 ve 65922 fatura nolu araç takip cihazı ile yazılım ücretlerini içeren faturaların asgari işçilik hesabında dikkate alınıp alınamayacağına ilişkin olduğu, davacı tarafından, ihtilaf konusu faturalardaki işlerin kurulum ve montajının satın alınan şirket tarafından kurulduğu belirtilmiş ve buna ilişkin olarak fatura düzenleyicilerin fatura muhteviyatı cihazların kendi firmaları tarafından kurulumlarının gerçekleştirildiği yönünde davacı tarafa vermiş oldukları yazılı beyanları delil göstermesine karşılık, ilgili faturaların salt malzeme fatura tutarlarını içerdiği anlaşılmakla, bu cihazların kurulumunun kim tarafından gerçekleştirildiği hususu tam olarak aydınlatılmamıştır. Yazılımın paket program olup olmadığı hususunda yapılan esas iş de dikkate alınarak, konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmalıdır.
Öte yandan, asgari işçilik tutarı uygulaması konusunda, Kurum ünitesince yapılan ön değerlendirme aşamasında; işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik tutarının belirlenmesinde ve işverenlerce Kuruma yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında, ihale konusu işlere ait işçilik oranları %25 eksiltilerek uygulanmakta olup, asgari işçilik uygulamasına ilişkin ön inceleme sonucunda işin sigorta müfettişine aktarılması ve işin yürütümü için gerekli asgari işçilik miktarının sigorta müfettişince belirlenmesi aşamasında, asgari işçilik oranından %25 indirim yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Yine, davalı kurum tarafından yapılan hesaplamada, dikkate alınan malzemeli işçilik faturalarının içindeki salt işçilik miktarlarının, hükme esas alınan bilirkişi raporunda ayrıca ve yeniden hesaplanarak asgari işçilik hesabı yapılması sonucu mükerrer hesaplama yapılması yerinde görülmemiştir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.