Danıştay 5. Daire 2021/10540 Esas 2022/67 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10540
Karar No : 2022/67

DAVACI : …

DAVALI : … Başkanlığına İzafeten
…Bakanlığı / …

DAVANIN KONUSU : Hâkim adayı olarak görev yapmakta iken 02/09/2016 tarihinde Türkiye Adalet Akademisi tarafından yapılan sözlü sınavda başarısız sayılan ve sonrasında 24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 695 sayılı Kanun Hükmünde Kararname eki liste ile kamu görevinden çıkarılan davacı tarafından, 02/09/2016 tarihli sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı karara karşı Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden yapmış olduğu 26-27/08/2021 tarihli başvurularının otuz gün içerisinde cevap verilmemek suretiyle zımnen reddedildiğinden bahisle, sözlü sınavın, sözlü sınav sonucunun ve Adli Yargı Hakim ve Savcı Adayları ile İdari Yargı Hakim Adaylarının Eğitimleri Sonunda Yapılacak Yazılı ve Sözlü Sınavın Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ: Davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, Danıştay'da ve idare mahkemelerinde idari dava açma süresinin, kural olarak yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren altmış gün olduğuna işaret edilmiş; 11. maddesinde, "İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır..." hükmüne yer verilmiş; aynı Kanun'un 10. maddesinde ise; "İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler." kuralına yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen Kanun hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; 2577 sayılı Kanun'un 7. maddesi, ilgililerin menfaatini ihlal eden bir idari işlemin kurulması durumunda bu işlemin iptali istemiyle açılan davalarda göz önüne alınacak genel dava açma süresini düzenlemekte; 11. maddesi, hakkında idari işlem kurulan ilgililerin idari dava açmadan önce işlemin "kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması" istemiyle yapabilecekleri başvuruların süresine ve başvuru durumunda dava açma süresinin nasıl hesaplanacağına yönelik kurallar getirmekte; Kanun'un 10. maddesi ise, önceden idari bir işlem kurulmadığı durumlarda, idari bir işlem kurulması istemiyle idareye yapılan başvurular üzerine açılacak davalarda süre yönünden uygulanması gereken kuralları belirlemektedir.
Özet olarak, 11. maddede, ilgili hakkında daha önce kurulmuş bir idari işlemin "kaldırılması, geri alınması veya değiştirilmesi"nin istenmesi durumunda, dava süresinin ne biçimde hesaplanacağı düzenlenmiş, 10. madde uygulamasında, idarece kurulmuş bir işlem bulunmadığı halde ilgilinin hakkında idari işlem yapılması amacıyla yaptığı başvuru üzerine kurulan olumsuz işleme karşı açılacak davanın süresinin ne şekilde hesaplanacağı açıklanmıştır.
Öte yandan, anılan Kanun'un 14. maddesinin 3. fıkrasında, dilekçelerin, Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından: a) Görev ve yetki, b) İdari merci tecavüzü, c) Ehliyet, d) İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) Süre aşımı, f) Husumet, g) 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, süre aşımı yönünden yapılan incelemede Kanuna aykırılık görülürse davanın reddine karar verileceği hususları hüküm altına alınmıştır.
Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgeler ile UYAP kayıtlarının bir arada incelenmesinden; davacının, 20. Dönem Adli Yargı Hâkim Adayı olarak görev yapmakta iken Türkiye Adalet Akademisi tarafından meslek öncesi eğitimi sonunda yapılan 02/09/2016 tarihli sözlü sınavda başarısız sayıldığı ve bu işleme karşı yapmış olduğu 06/03/2017 tarihli itirazının da … tarih ve … sayılı kararla reddedildiği, buna karşın davacı tarafından, söz konusu işlem ve/veya işlemlerin iptali istemiyle herhangi bir dava açılmadığı, ancak daha sonra, 26-27/08/2021 tarihlerinde "hakimlik mülakat sonucuna itiraz edildiği ve mülakat sonucunun yeniden değerlendirilmesi" istemleriyle Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden başvurularda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Davacı tarafından, söz konusu başvurularının otuz gün içerisinde cevap verilmemek suretiyle zımnen reddedildiğinden bahisle, mülakat işleminin, mülakat sınav sonucunun ve Adli Yargı Hakim ve Savcı Adayları ile İdari Yargı Hakim Adaylarının Eğitimleri Sonunda Yapılacak Yazılı ve Sözlü Sınavın Usül ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
Dava dilekçesi içeriğinden, 02/09/2016 tarihli sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlem ile bu işleme karşı yapmış olduğu 06/03/2017 tarihli itirazın … tarih ve … sayılı kararla reddedilmesinden haberdar olduğu anlaşılan davacının, sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işleme itiraz ederek sonucunun yeniden değerlendirilmesi istemiyle 26-27/08/2021 tarihlerinde yaptığı 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamındaki başvuruların, dava açma süresi içinde yapılmadığı açık olduğundan, sona ermiş bulunan dava açma süresini yeniden başlatması mümkün değildir.
Öte yandan, söz konusu başvurularla oluşan yeni bir hukuki durumdan da söz edilemeyeceğinden, bu başvuruların 2577 sayılı Kanun'un 10. maddesi kapsamında bir başvuru olarak değerlendirilmesine ve dolayısıyla yeni bir dava açma süresi başlatmasına da hukuken olanak bulunmamaktadır. Bu durumda, süresinde açılmayan davanın esasının incelenmesi hukuken olanaklı değildir.
Açıklanan nedenlerle, davanın, 2577 sayılı Kanun'un değişik 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca süre aşımı nedeniyle reddine, aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, fazladan yatırılan …-TL harç ile artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğ tarihinden itibaren (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.