Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/7081 Esas 2022/13136 Karar Sayılı İlamı

KARAR
Sesli yazılı veya görüntülü bir ileti ile hakaret suçundan şüpheli ... isimli facebook kullanıcısı hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 14/08/2018 tarihli ve 2018/114166 soruşturma, 2018/89425 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii ... 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 16/10/2018 tarihli ve 2018/6981 değişik ... sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
İstem yazısında; "5271 sayılı Kanun’un 160. maddesi uyarınca, Cumhuriyet savcısının, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlaması gerektiği, aynı Kanun’un 170/2. maddesi gereğince yapacağı değerlendirme sonucunda, toplanan delillerin suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturduğu kanısına ulaştığında iddianame düzenleyerek kamu davası açacağı, aksi halde ise anılan Kanun’un 172. maddesi gereği kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar vereceği, buna karşın Cumhuriyet savcısının 5271 sayılı Kanun’un kendisine yüklediği soruşturma görevini yerine getirmediği, ortada yasaya uygun bir soruşturmanın bulunmadığı durumda, anılan Kanun’un 173/3. maddesindeki koşullar oluşmadığından, itirazı inceleyen merciin Cumhuriyet savcısının soruşturma yapmasını sağlamak maksadıyla itirazın kabulüne karar verebileceği yönündeki açıklamalar karşısında,
Somut olayda müşteki vekilinin, facebook paylaşım sitesinde yer alan videoya ... isimli facebook kullanıcısı tarafından "pezevenk alsana yazarkasa. Hadi götün yiyorsa bırak bişey atmayı kötübir yorum yap. Acından geber pislik" şeklinde yaptığı yorum sebebiyle müvekkiline karşı hakaret suçunun işlendiğinden bahisle yaptığı şikâyet üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca facebook isimli sosyal paylaşım sitesi ile ilgili olarak yapılan istinabe taleplerinin, sitenin faaliyet merkezinin bulunduğu ... Birleşik Devletleri adIî makamlarınca cevaplanmadığı, açık kimlik bilgileri tespit edilemeyen şüpheli hakkında kovuşturma imkanı bulunmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de,
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 15/03/2021 tarihli ve 2021/1361 esas, 2021/9218 karar sayılı ilâmında yer alan, "... müştekinin şikayeti üzerine başlatılan soruşturmada, söz konusu sosyal medya hesabı ile ilgili açık kaynak araştırması yaptırılması, şüphelilerin kimlik bilgilerinin kolluk marifeti ile tespitinin sağlanması, tespiti durumunda savunmalarının alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken etkin soruşturma yapılmadan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi... hukuka aykırı bulunduğundan kanun yararına bozma talebinin kabulüne..." şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,
Bahse konu şikayet üzerine başlatılan soruşturma kapsamında ... Cumhuriyet Başsavcılığının ... İl Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şube Müdürlüğüne hitaben yazmış olduğu 13/06/2018 tarihli yazıda, paylaşımı yapan şüphelinin kimlik bilgilerinin tespit edilmesinin istenmesini takiben, ilgili kurumlarla (...Nüfus Müdürlüğü, ...Emniyet Müdürlüğü, vs.) yazışma yapılarak araştırma yapılması, şüphelinin kimlik bilgilerinin tespit edilmesi durumunda savunmasının alınması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, hangi birimde çalıştığı belirtilmeyen iki polis memuru tarafından tanzim edilen ve matbu olduğu değerlendirilen 09/08/2018 tarihli tutanakta atılı suça ilişkin ... Birleşik Devletleri adIî makamlarınca cevap verilmediğinden bahisle başkaca herhangi bir araştırma yapılmaksızın eksik soruşturmaya dayalı olarak kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği cihetle, soruşturmanın genişletilmesi yerine, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. " denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
CMK'nın 160/1. maddesinde, "Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar.", 160/2. maddesinde "Cumhuriyet Savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür.'' 170. maddesinin 2. fıkrasında, "Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler. 172. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir." hükümleri düzenlenmiştir.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen mahkeme, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
CMK'nın 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Suç ihbar veya şikayeti yoluyla soruşturma yaparak maddi gerçeğe ulaşma yükümlülüğü ve yetkisi bulunan Cumhuriyet savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir. Ancak soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının delil değerlendirmesiyle, kovuşturma aşamasında hakimin delilleri değerlendirmesi birbirinden farklı özelliklere sahiptir. CMK'nın 170/2. maddesine göre soruşturma aşamasında toplanan deliller kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturup oluşturmadıkları çerçevesinde incelemeye tabi tutulurken, kovuşturma aşamasında, isnad edilen suçun işlenip işlenmediği hususunda mahkumiyete yeter olup olmadığı ve tam bir vicdani kanaat oluşturup oluşturmadığı çerçevesinde değerlendirilmektedir.
Her ne kadar Google, Yahoo, Facebook, Skype, Hotmail, Twitter, İnstagram, Youtube gibi internet ortamında yaygın olarak kullanılan içerik ve yer sağlayıcı firmaların merkezi ... Birleşik Devletleri’nde bulunmaktadır. Ülkemizde sanal ortamda işlenen suçların büyük çoğunluğu anılan yer sağlayıcılara ait internet siteleri kullanılarak işlenmektedir. Bilişim suçlarında şüphelinin kimlik bilgilerine ulaşmak için elektronik işlemlerin ana servis sağlayıcıları üzerinde tutulan ve "log file" olarak adlandırılan işlem dosyasına ulaşılarak burada işlem yapan bilgisayarların kimlik dosyaları niteliğinde ki IP (internet protokol) numaralarından mümkün olmaktadır ve bu suçların soruşturulması için gerekli olan trafik bilgileri ceza istinabe yoluyla ABD adli makamlarından istenilmektedir. Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkileri Genel Müdürlüğü Ceza İstinabe ve Tebligat Bürosu"nun 20/01/2015 tarihli yazısında; Uluslararası Adli Yardımlaşma konusunda ... Birleşik Devletleri hukuk sisteminde ve uygulamasında "Önemli suç / hafif suç" ayrımı bulunduğu diğer devletlerden gelen ceza istinabe taleblerini de katogorize ederek hafif suçlarla ilgili talepleri yerine getirmediği, ... Birleşik Devletleri ceza mevzuatına göre hakaret, sövme veya iftiranın suç sayılmadığı, bu nedenle istinabe taleplerinin yerine getirilmediği,
Diğer taraftan internet sitelerinde işlenen suçlarla ilgili 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'un 8. maddesinde, erişimin engellenmesi hususunda sekiz adet katolog suç belirlendiği, bu suçlar dışında erişimin engellenmesi kararının alınmasının yasal olarak mümkün olmadığı, işlenen suçun bu katolog suçlardan olmadığı, ... Emniyet Müdürlüğünün 09/08/2018 tarih ve 2018/1769 sayılı cevabi yazılarında ise şahsın kimlik bilgilerinin tespitinin mümkün olmadığının bildirildiği ayrıca 5651 Sayılı Yasa'nın 9 ve 9/A maddesinde bu gibi durumlarda müşteki ya da mağdurların internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin veya kişilik haklarının ihlal edilmesi durumunda içeriğin yayından çıkarılmasını içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'ndan ya da doğrudan Sulh Ceza Hâkimliği'ne başvurarak da içeriğe erişimin engellenmesini isteyebileceği gerekçeleriyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmişse de, soruşturma dosyası kapsamında yeterli ve etkili soruşturma işlemi yapılmadan bu karar verilmiştir. CMK'nın 172/1. maddesindeki, kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinin somut olayda mevcut olmadığı, dolayısıyla şüphelinin tespitine yönelik olarak gerekli tüm soruşturma işlemleri yapıldıktan sonra, şüphelinin tespiti halinde iddianame düzenlenmesi, tespit edilemediği takdirde ise daimi arama kararı alınarak dava zamanaşımı süresince soruşturmaya devam edilmesi gerektiği anlaşılmakla, merciince itirazın kabulüne karar verilmesi yerine reddedilmesi hukuka aykırı görülmüştür.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1- ... 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 16/10/2018 tarihli ve 2018/6981 değişik ... sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2- CMK’nın 309. maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na TEVDİİNE, 25/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.