Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2014/12258 Esas 2015/7640 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi
Esas No: 2014/12258
Karar No: 2015/7640
Karar Tarihi: 29.04.2015

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2014/12258 Esas 2015/7640 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Mahkeme 7. Hukuk Dairesi tarafından verilen bu karar, dava şartlarının oluşup oluşmadığı konusunda anlaşmazlık bulunması nedeniyle incelenmiştir. Davacı, Mersin'deki işyerinde çalışırken geçirdiği kaza sonucu 2. derece sakat hizmet erbapları için tespit edilen sakatlık indirimlerinden faydalandırılmamış ve tespit edilmemiş haklarının iadesini talep etmiştir. Mahkeme, davacının taleplerinin kısmen kabulüne karar vermiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkeme öncelikle, davacının tüm temyiz itirazlarını reddetmiştir. Ancak, davalı tarafın temyizine gelince, davacının daha önce açtığı bir davanın derdest dava bulunduğu belirlenmiştir. Davacının 2005-2007 tarihleri arasında fazla kesilen verginin iadesine ilişkin açtığı davasının derdest dava olduğu ve bu nedenle işin esasına girilerek hüküm kurulamayacağı, hatalı bir karar olduğu belirtilmiştir.
Kararda ayrıca, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) derdestlik konusunun dava şartı olarak düzenlendiği, 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı ve HMK'nın hükümlerinin tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanacağı açıklanmıştır. Kanunda bu konuda bir istisna olmadığına dikkat çekilerek, derdestlik itirazının incelenerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Sonuç olarak, kararın bozulması ve davacının ücretinden fazla kesilen verginin iadesine ilişkin davanın derdestlik nedeniyle reddedilmesi gerektiği belirtilmiştir. Kararda geçen kanun maddeleri ise şöyle açıklanmıştır: HMK 114/1, 448, 450/1 ve geçici 1

7. Hukuk Dairesi 2014/12258 E. , 2015/7640 K.

"İçtihat Metni"

Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Alacak

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1.Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacının tüm temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı temyizine gelince,
Davacı, Mersin ... bünyesinde tomruk sürütücü ve tanzim vinç operatörü olarak çalışırken, geçirdiği kaza nedeni ile 2. derece sakat hizmet erbapları için tespit edilen sakatlık indiriminden 1997 tarihinden 2007 Ocak ayına faydalandırılmadığını bu sürelere ait vergi indirimi uygulaması yapılmasını ve kadrosunun makine yağcısı değil iş makinası operatörü olarak tespit ve tescili ile verilmeyen haklarının iadesini talep etmiştir.
Davalı, derdestlik ve zamanaşımı itirazında bulunduklarını, taleplerin yersiz ve mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dava şartlarının oluşup oluşmadığı konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu derdestlik konusunu dava şartı olarak düzenlemiştir. HMK 114/1 maddesinde aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması gerektiği dava şartı olarak belirtilmiştir. 6100 sayılı HMK 448.maddesine göre "Bu Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır." 450.maddesinde "(1) 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ek ve değişiklikleri ile birlikte tümüyle yürürlükten kaldırılmıştır." düzenlemesi mevcuttur. Anılan düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere 6100 Sayılı HMK hükümleri tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal yürürlüğe girecektir. 1086 Sayılı HUMK döneminde açılan davalara ilişkin olarak eski kanun hükümlerinin uygulanması istisnai olarak HMK geçici 1 ve 2.maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre, 6100 sayılı HMK"nın yargı yolu ve göreve ilişkin hükümleri, ile senetle ispat, istinaf ve temyiz ile temyizde duruşma yapılmasına ilişkin parasal sınırlarla ilgili hükümleri Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan dava ve işlerde uygulanmaz. Kanun açıkça bir istisna getirmediğine göre dava şartı olarak düzenlenen derdestlik itirazı incelenerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekir.
Somut olayda davacı, 19.10.2005 tarihinde Asliye Hukuk Mahkemesinde 2005/379 E sayılı dosya ile açtığı davada o tarihe kadar olan dönem için faydalanmadığı sakatlık indiriminden doğan ücretinden kesilen gelir vergisinin iadesini istemiş bu davanın 12.03.2009 tarihinde açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Karar 30.06.2009 tarihinde davacıya tebliğ edilmiş ve 8 gün sonra 08.07.2009 tarihinde karar kesinleşmiştir. Bu dava ise 01.04.2009 tarihinde açılmıştır. Davacının 19.10.2005 tarihine kadar ücretinden fazla kesilen verginin iadesine ilişkin davasının derdest dava bulunduğundan derdestlik nedeni ile reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek hüküm kurulması hatalı olup bozma sebebidir.
3-Davacının 19.10.2005 ile 2007 tarihleri arasındaki fazla kesilen vergisinin iadesine ilişkin davasına gelince yapılacak iş, davalının davacının ücretinden fazla kestiği verginin Vergi Dairesine yatırıp yatırmadığı belirlenip yatırılmışsa davacı bu miktarı açacağı bir idari dava ile Vergi Dairesinden talep edebileceğinden davalı işverene yönelik davanın husumetten reddine, davalı fazla kestiği vergileri Vergi Dairesine yatırmamış alıkoymuş ise işin esasına girilerek çıkacak sonuca göre bir karar vermektir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde davalıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine, 29/04/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.