Danıştay 3. Daire 2018/988 Esas 2022/292 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/988
Karar No : 2022/292


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnşaat Nakliye Gıda Madencilik ve Turizm
Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, inşaat faaliyetlerini yürüttüğü … ve … inşaatının faturalarının birbirine karıştırılması nedeniyle … inşaat maliyetinin tespit edilemediği ve arsa sahiplerine yapılan teslimler için fatura düzenlenmediği yolunda saptamaların yer aldığı vergi inceleme raporu uyarınca 2010 yılı için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisi, aynı yılın Nisan-Haziran dönemi için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı geçici vergi ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.


İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirketin inşaat faaliyetlerini yürüttüğü … ve … inşaatının faturalarının birbirine karıştırılması nedeniyle … inşaat maliyetinin tespit edilemediği ve arsa sahiplerine yapılan teslimler için fatura düzenlenmediği yolunda saptamaların yer aldığı vergi inceleme raporu uyarınca bu durum re'sen takdir nedeni kabul edilerek … için yeminli mali müşavir tasdik raporunda firmaya kalan taşınmazlar için belirlenen maliyete arsa sahiplerine teslim edilen taşınmaz maliyetleri de eklenerek tespit edilen toplam maliyete %20 kar payı uygulanmak suretiyle bulunan matrah üzerinden re'sen tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı olayda; arsa sahiplerine fatura düzenlendiği halde, düzenlenmediğinden bahisle re'sen takdir nedeni olmadığı halde eksik incelemeye dayalı olarak yapıldığı sonucuna varılan tarhiyatın hukuka aykırı olduğu, arsa sahiplerine, arsa karşılığı bedelsiz olarak teslim edilen konutlar ve iş yerleri için fatura düzenlenmiş olması karşısında, özel usulsüzlük cezası kesilmesini öngören ve bu cezanın kesilmesine ilişkin koşulları düzenleyen kanun hükmünde belirtilen unsurların olayda gerçekleşmediği anlaşıldığından kesilen özel usulsüzlük cezasında da hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle dava konusu vergi ve cezalar kaldırılmıştır.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının … adresindeki inşaatta her ne kadar arsa sahiplerine verilen daireler ve işyerleri bedelleri için satış faturası düzenlenmesi gerektiği, ayrıca iade talebinde bulunulan … projesi kapsamında maliyetin 55 Seri No'lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile Maliye Bakanlığı ve Bayındırlık İskan Bakanlığı'nca belirlenen 2010 yılında uygulanacak bina metrekare maliyetinden çok yüksek tutarda beyan edildiği, mükellef kurumun ikinci inşaatı olan … inşaatının alış faturaları anılan şirket maliyetine dahil edildiğinden inceleme elemanınca söz konusu inşaatın maliyeti hesaplanmasının mümkün olmadığı yapılan tarhiyatın ve kesilen özel usulsüzlük cezasının hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının, 2010 yılına ait yeminli mali müşavir tasdik raporu uyarınca katma değer vergisinin iadesine ilişkin olarak incelenmesi üzerine, inşaat faaliyetlerini yürüttüğü … ve … inşaatının faturalarının birbirine karıştırılması nedeniyle … inşaat maliyetinin tespit edilemediği ve arsa sahiplerine yapılan teslimler için fatura düzenlenmediği yolunda saptamalar içeren vergi inceleme raporu uyarınca dava konusu tarhiyatın yapıldığı ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 20. maddesinde, verginin tarhının, vergi alacağının kanunlarında gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak bu alacağı miktar itibarıyla tespit eden idari bir işlem olduğu açıklanmıştır.

Aynı Kanun'un 30. maddesinde re'sen vergi tarhı; vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olarak tanımlandıktan sonra maddenin devamında, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığının kabul edileceği halleri sayan bentlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Beyana dayanan vergilerde asıl olan, verginin mükellef tarafından belli dönemlerde beyan edilen matrah üzerinden hesaplanması olup beyanının doğru olmadığının kanıtlanması durumunda ise noksan ödenen veya hiç ödenmeyen vergi, vergi idaresince yasada öngörülen tarh yöntemleri kullanılmak suretiyle tarh edilir.
Bu tarh yöntemlerinden birisi olup 213 sayılı Kanun'un tarh ve tahakkuk usulünü düzenleyen ikinci kısmında yer alan 30. maddesinin birinci fıkrasında düzenleme bulan re'sen vergi tarhı; vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde, takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanarak, inceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkının resen takdir olunmuş sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Davacı adına düzenenen 2010 yılı kurumlar vergisi ve aynı yılın Nisan-Haziran dönemine ilişkin vergi inceleme raporlarının re'sen takdir verilerinin incelendiği kısımlarda, davacı şirketin yapımını yürüttüğü … ve … inşaatının faturaları birbirine karıştırıldığından … ait inşaat maliyetinin dolayısıyla vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmadığı anlaşılan olayda re'sen takdir nedeni oluşmadığından söz edilemeyeceğinden aksi yöndeki gerekçeyle Vergi Mahkemesince tarhiyatın kaldırılması yolundaki hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvurusunun reddinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan yeniden verilecek kararda, özel usulsüzlük cezası hakkında değerlendirme yapılarak hüküm kurulması gerektiği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesinin kararının BOZULMASINA, 01/02/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.