BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/408 Esas 2021/291 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2019/408
Karar No: 2021/291
Karar Tarihi: 12.04.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/408 Esas 2021/291 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2019/408
KARAR NO:2021/291
DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:26/06/2019
KARAR TARİHİ:12/04/2021
Davacı tarafından açılan Zayi Belgesi Verilmesi davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 19.08.2013 tarih, 26/2013 sayılı yönetim kurulu kararıyla, bankacılık mevzuatı gereği saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve belgelerinin arşivlenmesi hizmetini "... Hiz.A.Ş." nezdindeki müstakil bir bölümün kiralanarak ve bu bölüme banka personeli gözetiminde erişim sağlanarak temin edilmesine karar verdiğini, sözleşme ile ... firmasına ait "... Mah. ... Sok. No:... .../..." adresindeki depoda belgelerin arşivlenerek depolanmaya başlandığını, 11.06.2019 tarihinde ilgili adreste yangın çıktığını, 12.06.2019 tarihinde müvekkile yangın ile ilgili bilgilendirmenin yapıldığını, 14.06.2019 tarihli yazı ile ... firmasının BDDK'ya yangın ve kayıtları zarar gören kuruluşların listesini bildirdiğini, 19.06.2019 tarihli yangın raporunun tanzim edildiği bu yangında müvekkile ait ticari defter ve belgelerin yanarak zayi olduğunu belirterek müvekkil bankaya ait; 2014 yılı ve öncesine İlişkin noter tasdikli Yevmiye ve Kebir defterlerinin, 2009 yılı ve öncesine ilişkin personel özlük dosyalarının, 2012 yılı ve öncesine İlişkin Kurumlar, Muhtasar, KDV ve Damga Vergisi Beyanname ve Tahakkuk fişlerinin, 2012 yılı ve öncesine İlişkin iç ve dış yazışmaların,2009 ve 2012 yıllarına ilişkin müşteri talimatları, döviz alım satım belgeleri, Eft ve Swİft ödeme mesajları, banka hazine işlemlerine ilişkin dokümantasyonun da içinde bulunduğu 26.06.2019 tarihli dilekçe ekinde belirtilen yasal defter ve belgeler için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dosyada delil olarak; dava dilekçesi ve ekleri, cevabi yazı içerikleri, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bulunmaktadır.
Dava, 6102 Sayılı TTK'nın 82. maddesine dayalı açılmış olup, davacının zayii olduğunu ileri sürdüğü ticari kayıtlar yönünden zayi belgesi verilmesi talebini içermektedir.
Davacı tarafından açılan davanın yasal hak düşürücü sürede açıldığı anlaşıldığından esasa geçilmiştir.
6102 Sayılı TTK'nın 82/1. maddesinde her tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgeler sayılmış, anılan hükmün 7. fıkrasında bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebi ile ve kanuni saklama süresi içerisinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Bu bağlamda, dava konusu somut olaya ilişkin olarak, taraflarca sunulan deliller ile başka yerden getirtilmesi gereken tüm deliller toplanmış, gelen yazı cevapları dosyamız içerisine katılmış, davacı yanca sunulan ve mahkememizce celp olunan kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alınmıştır.
Muhasip bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 05/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle de; "... davacı firmanın dava dışı "... A.Ş."den 03.09.2013 yürürlük tarihli müşteri hizmetleri sözleşmesi kapsamında depolama ve arşivleme hizmeti aldığı, dava dışı firmanın arşiv kutuları içerisinde yer alan eşyanın içeriği hakkında bilgi sahibi olmasının beklenemeyeceğinin, envanter listesinde belirtilen eşyanın arşiv kutularında fiilen bulunup bulunmadığı ile ilgili olarak dava dışı firma ve çalışanlarının herhangi bir sorumluluğunun olmayacağı, arşiv kutularının tesliminde kutular içinde bulunan dokümanların ... ve çalışanları tarafından incelenmemiş olduğunun sözleşme ile kararlaştırıldığı, dava dışı firmanın depolama ve arşivleme hizmeti kapsamında kutu/klasörlere barkod no'su vererek envanter takibi yapmış olduğu, dava dışı firma tarafından dosyaya sunulan ve davacı firmaya ait zayi olan evrakların yer aldığı listenin tetkiki neticesinde, listede 04.11.2013- 15.11.2017 sistem giriş tarihi aralığında muhtelif barkod no'lu kutu/klasör bilgilerine yer verildiği, ilgili dökümlerde ekseriyetle kutu içeriklerine dair herhangi bir bilginin yer almadığı, bir takım kutu/klasörlerle ilgili olarak da raporun 11/6.b bölümünde tespit edilen açıklamaların girilmiş olduğu, 11.06.2019 tarihinde "... Mah... Sok.No:... .../..." adresinde meydana gelen yangın ile ilgili olarak, 12.06.2019 tarihinde dava dışı firma tarafından davacı yana bilgilendirme yapıldığı, davacı yanın 26.06.2019 tarihinde T.T.K. Md.82/7 uyarınca işbu dava kapsamında kendisine zayi belgesi verilmesi talebinde bulunduğu, ... Bölgesi İtfaiye Grup Amirliği'ne ait 19.06.2019 tarihli yangın raporunda, ...deposunun, içerisinde bulunan tüm malzemeler ile birlikte tamamen yanmış olduğunun tespit edildiği, dosya içerisinde yer alan kutu barkod no'ları İle evrak içeriğini gösterir dökümlerin (A3-geniş kağıtta yer alan dökümler) tetkiki neticesinde hazırlanan icmale raporun 11/7 bölümünde yer verildiği, 2000 adet üzeri verinin bulunduğu dökümlerde ilgili evrak türleri belirtilmiş ise de genel ifadelere de yer verilmiş olduğu belirlenmekle; raporun 11/7 bölümünde listelenen davacı firmaya ait evrakların dava dışı firma nezdinde "... Mah. ... Sok. No:... .../..." adreste depolandığı ve 11.06.2019 tarihinde meydana gelen yangın neticesinde zayi olduğu, davacı firmaya ait zayi olan 2014 yılı ve öncesine ait ticari defterlerin tasdik bilgilerinin raporun 11/5 bölümünde yer aldığı, Davacı yanın 26.06.2019 tarihli dava dilekçesi ve 18.10.2019 tarihli dilekçesinde zayi olduğunu belirttiği evraklarla ilgili olarak da tespit edilen hususların;
-2014 yılı ve öncesine ilişkin noter tasdikli Yevmiye ve Kebir Defterlerinin,
-2014 ve öncesi (2004 yılına kadar ki) noter onaylı Yevmiye ve Kebir defterlerinin ,
-2009 yılı ve öncesine ilişkin personel özlük dosyaları
-2005 ve öncesi listelenen bir kısım evraklar (Sigorta, Personel SSK vd.) özlük dosyaları ile ilgili belgeler,
-2012 yılı ve Öncesine ilişkin Kurumlar, Muhtasar, KDV ve Damga Vergisi Beyanname ve Tahakkuk fişleri,
-2012 yılı ve öncesine ilişkin iç ve dış yazışmalar,
-2009 ve 2012 yıllarına ilişkin müşteri talimatları, döviz alım satım belgeleri, Eft ve Swift ödeme mesajları, banka hazine işlemlerine ilişkin dokümantasyon
-2009 ve 2012 yıllarına ilişkin müşteri talimatları, döviz alım satım belgeleri, Eft ve Swift ödeme mesajları, banka hazine işlemlerine ilişkin dokümantasyonlar,
-1990 ile 2008 yılları arasında Banka'nın insan kaynakları departmanı tarafından tutulan belgelerin zayi olduğu tespit edilmiştir" şeklinde tespitler yapılmıştır.
Bilirkişi raporunun denetlenmesinde, raporun hukuki yönleri ayrık olmak üzere, yapılan tespitler bakımından ayrıntılı ve gerekçeli olduğu anlaşıldığından, iş bu rapora itibar edilmiş ve hukuki yönleri ayrık olmak üzere yapılan tespitler bakımından hükme esas alınmasına karar verilmiş ve yargılamaya devam olunmuştur.
Bilirkişi raporunun denetlenmesinde, yapılan tespitler bakımından ayrıntılı ve gerekçeli olduğu anlaşıldığından, iş bu rapora itibar edilmiş ve hukuki yönleri ayrık olmak üzere yapılan tespitler bakımından hükme elverişli olduğu kabul edilmiş, davacının 11/06/2019 tarihinde meydana gelen ve 12/06/2019 tarihinde öğrenilen yangına istinaden davasını 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açtığı anlaşılmakla, yangında ziyaa uğrayan ve TTK 82/5. maddesinde öngörülen on yıllık saklama süresine nazaran hüküm fıkrasında ayrıntısına yer verilen defter ve belgelere ilişkin zayi belgesi verilmesi koşullarının oluştuğu anlaşıldığından, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurularak yargılama sonuçlandırılmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜ ile;
1-Davacı şirkete ait olan ve dava dışı ...A.Ş.'de çıkan 11/06/2019 tarihli yangın sonucu zayi olduğu anlaşılan;
-2014 yılı ve öncesine ilişkin noter tasdikli defteri kebir, yevmiye ve envanter defterleri,
-2009 yılı ve öncesine ilişkin personel özlük dosyaları,
-2012 yılı ve öncesine ilişkin kurumlar vergisi, muhtasar, katma değer vergisi ve damga vergisi beyannameleri ile tahakkuk fişleri,
-2012 yılı ve öncesine ilişkin iç ve dış yazışmalar,
-2009 ve 2012 yıllarına ilişkin müşteri talimatları, döviz alım-satım belgeleri, EFT ve SWIFT ödeme mesajları,
-Banka hazine işlemlerine ilişkin dokümantasyonun da içinde bulunduğu ticari defter ve belgeler ile,
- 1990 ila 2009 yılları arasında Davacı Banka’nın İnsan Kaynakları Departmanı tarafından tutulan;
-İş Sözleşmeleri, ek protokoller ve çalışma şartlarına yönelik dokümanlar ile bu dokümanların çalışanlarca onayları,
-Çalışanlara gönderilen terfi, pozisyon ve departman değişikliğine ilişkin mektuplar,
-Çalışanlara ait performans değerlendirme dokümanları ,
-Yıllık hedef dokümanları,
-Çalışanların gelirlerine ilişkin değişiklikleri bildiren mektupların çalışan tarafından onaylı suretleri,
-Çalışanlara ait izin kâğıtları,
-SGK işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri,
-Polis bildirimleri,
-Eğitimlere ilişkin bilgiler, sertifikalar ve kayıtlar ,
-İş tanımları,
-Çalışanlara ait kimlik fotokopileri,
-Çalışanlara ait sabıka kayıtları,
-Çalışanlara ait çalışamaz raporları,
-Çalışanların ikametgâh bilgi ve belgeleri ile adlarına tanımlı faturalar,
-Çalışanların bağımlılarına ait bilgiler ve acil durumda aranacak kişi bilgileri,
-Çalışanlara ait sağlık belgeleri,
-Çalışanların kan gruplarına ilişkin belgeler,
-Çalışanlara ait diploma ve sertifika bilgileri,
-Çalışanlara ait özgeçmişler,
-Çalışanlara ait disiplin belgeleri ve yapılan yasal uyarılar,
-Fesih bildirimleri,
-İkale sözleşmeleri,
-Çalışanlara ait maaş bordroları,
-AGI Formları,
-Çalışan yabancılar için ikametgâh ve çalışma belgesi için gerekli evraklar ile ilgili belgelerin fotokopileri,
-Pasaport fotokopileri ve fotoğrafları,
-Banka politikasına, prosedürüne ve “Çalışan El Kitabı”na ilişkin onaylar ,
-Çalışanın bir projeye yönelik olarak ya da Banka’nın genel gizlilik politikası gereğince çalışan tarafın gizliliği korumaya ilişkin muvafakatnameleri ,
-İş Sağlığı ve güvenliğine yönelik dokümanlar ile çalışan uygunluk durumu raporları ve çalışanların gerekli bilgilendirme ve yönergeleri aldıklarına dair onayları ,
-İşin niteliğine yönelik derneklere olan üyelikler ve bu üyeliklere ilişkin evraklar,
-İbraname,
-Çalışma ve Hizmet Belgeleri,
-Sistem, işyeri giriş çıkış yetkilendirme ve/ veya iptalleri,
-İş seyahatlerine yönelik belgeler (Konaklama, Ulaşım, Masraflar)
-Çalışanlara ait vize dokümanları,
-Oda ve kasa anahtar teslim tutanakları,
-Eğer çalışana araç sağlandı ise, ilgili kuralların aktarıldığını belirten tutanaklar ve anahtar teslimat tutanakları,
-Ehliyet ve sürücü belgeleri,
-Eğer kişi için ev kiralaması yapıldı ise kira kontratı,
-Çalışanın ev kirasına ek olarak, ev giderleri ile ilgili ek bir sözleşme var ise, elektrik, su, doğalgaz, telefon sözleşmeleri ve faturalar ,
-Kişiye ev eşyasının tümü sağlandı ise, eşyalara ilişkin envanter dökümü, bakım onarım faturaları ve mal beyanları ,
-Çalışan, işyeri için yurtdışından Türkiye Cumhuriyeti’nde ikamet etmeye başladı ise bununla ilgili gümrük evrakları,
-Yasal zorunluluk nedeniyle kamu kurumlarına çalışanın işe başlaması, pozisyon değişikliği ve yetki tanımlama ve yetkiyi kaldırma mektupları belgelerin zayii olduklarının TESPİTİNE,
2-Alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 14,90 TL harcın davacıdan alınarak Hazineye GELİR YAZILMASINA,
3-Yargılama masraflarının davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4-HMK 120 maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
5-HMK Yönetmeliğinin 58/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın ve hükmün taraflara tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı HMK'nun 341/1 vd. maddeleri uyarınca; gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliyesi Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.12/04/2021
Katip ...
Hakim ...
