MAHKEMESİ : ...... ...... Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


A)Davacı İstemi;
Davacı, 01.06.1998 tarihinden geçerli olmak üzere ...... bağlanması gerektiğinin ve ......a borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabı;
............u vekili, ...... işleminin yasaya uygun olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
C) İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı ;
İlk Derece Mahkemesince,davacının tahsis talep tarihi olan 18.03.1997 tarihinde ......lılık aylığına hak kazanmadığı, ancak bu talebinin askıya alındığı ve 13.05.1998 tarihinde 50 ......ını doldurma, 3600 gün prim ödeme ve en az 15 yıl sigortalı olma şartının gerçekleştiği ve daha önce askıya alınan ......lılık aylığı tahsis talebine işlerlik kazandırılarak 01.06.1998 tarihinden itibaren ......lılık aylığı bağlanması gerektiği gerekçesiyle, bu koşullarda ödenecek ...... ile fiilen ödenen ......lar arasında mahsup yapıldığında davacının 77.801,70 TL asıl alacak yönünden borçlu olmadığı tespitini içeren bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kabulüne, davacıya 01.06.1998 tarihinden geçerli ......lılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine,davacının ...... tarafından 17.02.2014 gün ve 2665698 sayılı borç bildirim belgesinde belirtilen 77.801,70 TL. Asıl alacak ve bu miktara bağlı işlemiş faizden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu,
İlk derece mahkemesi kararına karşı ...... tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
D)...... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı;
...... Mahkemesince, ‘506 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılık süresi dikkate alındığında, davacının 12.05.1998 tarihinde mülga 506 sayılı Yasanın 60. maddesinin A-(b) bendi gereğince 50 ......, 3600 gün prim ödeme gün sayısını tamamladığı, bu nedenle davacıya, mülga 506 sayılı Yasa kapsamındaki hizmetlerinin ......lılık aylığı bağlanmasına yetecek miktarda olduğu, buna rağmen şartları oluşmadığı halde ......ca davacının 18.03.1997 tarihli tahsis talep dilekçesi reddedilmeyerek 01/04/1997 tarihinde ...... bağlandığı anlaşılmaktadır. Aradan uzun yıllar geçtikten sonra, davacının aylığının bağlandığı tarihte gerekli şartların oluşmadığı gerekçesi ile iptal edilerek, ödenen ......ların borç çıkarılması, davacının ...... şartlarının 12/05/1998 tarihinde oluşması ve ......ca ...... bağlandığı için bu tarihte davacıdan tahsis talebinin beklenemeyecek olması karşısında, davacının aylığının bağlandığı tarih itibari ile iptal edilerek borç çıkarılması işlemi hakkaniyet ilkesine aykırı olmuştur. O halde davacının 18.03.1997 tarihli tahsis talebine değer verilerek davacının 01.06.1998 tarihinden itibaren ......lılık aylığına hak kazandığını kabul etmek gerekir. Ancak ortaya çıkan yeni duruma göre davacının ......larının, bağlandığı tarihten itibaren yeniden hesaplanması gerekmektedir. İlk derece Mahkemesince yeni oluşan duruma göre davacının hak ettiği ......larının ......dan sorulduğu, ......ca yeniden hesaplama yapıldığı, arada oluşan farkın zamanaşımı gözetilerek yeniden belirlendiği görülmüştür’ gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz ;
Davalı ......; davacının 01.06.1998 tarihinden itibaren ......liğe hak kazandığı hususunun kabul edilemeyeceğini, davacının ......lik başlangıç tarihinin tahsis talebinde bulunduğu tarih olduğunu, kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe ;
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 12.05.1948 doğumlu davacıya, 18.03.1997 tarihli tahsis talebine istinaden 01.04.1997 tarihinden geçerli olarak 5224 prim ödeme gün sayısı ile ......lılık aylığı bağlandığı, davacının tanık sıfatı ile ...... 4.İş Mahkemesine verdiği ifadesinde, söz konusu iş yerlerinde fiili olarak çalışmadığını ,...... olabilmesi için çalışıyor gösterildiğini beyan etmesi nedeniyle ...... tarafından yapılan denetim sonucu, 09.09.2013 tarihli inceleme raporuna dayalı olarak, ...... ...... Sipahioğlu işyerinden yapılan bildirimlerinin iptal edildiği, buna bağlı olarak da ...... bağlama şartlarını taşımadığı için ......lılık aylığının başlangıçtan itibaren iptal edildiği ve 2003-2013 arası ......ların borç çıkarıldığı , 17.02.2014 tarihli borç bildirim belgesi ile 22.09.2003 tarihinden itibaren yersiz ödenen 79.162,93 TL aylığın faizi ile birlikte davacıdan istendiği, davacı adına vekilinin ......a verdiği 31.03.2014 tarihli dilekçeyle öncelikle 3600 gün ve 50 ...... koşulunun sağlandığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ...... bağlanması, kabul edilmezse bu talebi takip eden ay başından bağlanmasını talep ettiği ,......ca bu talep tahsis talebi olarak kabul edilerek davacıya 01.04.2014 tarihinden itibaren 01.03.1966-30.01.1997 arası 4369 prim ödeme gün sayısı dikkate alınarak tekrar ...... bağlandığı anlaşılmaktadır.
............unun 04.01.2016 tarihli yazısı ekinde , ...’a 01.06.1998 tarihinden itibaren 4369 gün üzerinden ...... bağlanmış olsa idi 01.06.1998-22.12.2013 süresinde ödenmesi gereken ......ları gösteren listeler ile 22.04.2003 süresinden itibaren ......ları gösteren listelerin gönderildiği ve bilirkişi tarafından davacıya 01.06.1998 tarihinden itibaren ......lılık aylığı bağlanması gerektiği belirtilip, davacıya 4369 gün prim ödemesine göre 2003-2013 döneminde ödenmesi gereken ......lar ile 5224 gün prim ödemesine göre 2003-2013 döneminde ödenen ......lar arasındaki fark hesaplanarak davacının ......a 1.361,23 TL borçlu olduğunun tespit edildiği görülmüştür.
Uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte bulunan 506 Sayılı Yasa"nın 62. maddesi hükmü gereğince,sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve ......lılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlanarak ......lılık aylığı bağlanır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 21.09.2011 gün ve 2011/10-439 Esas ve 2011/540 Karar no lu ilamı ile “......"un hatalı işlemine dayalı olarak davacının iyi niyetli olmasından kaynaklanan bir kazanılmış haktan bahsedebilmek için Hukuk Genel Kurulu’nun 25.06.2003 gün ve 2003/21-406 E., 2003/424 K. ile 25.12.2002 gün ve 2002/21-1062 E., 2002/1098 K. sayılı kararlarında da belirtildiği gibi; bir hakkın elde edilmiş olması, objektif bir hukuk kuralının kişiye uygulanması, hakkın elde edilebilir ve Anayasa ile diğer Yasalarla korunmaya değer duruma gelmiş olması ve idarece tek taraflı tasarrufla geri alınamayacak durumda bulunması gerekir.
Hukuki değerden yoksun işlemler, açık hataya dayalı işlemler, iradeyi fesada uğratan nedenlere dayalı işlemler, kazanılmış hak doğurmadığı gibi idarenin yapmış olduğu olumsuz veya açıklayıcı işlemleri de kazanılmış hak doğurmaz” görüşü benimsenmiştir.
Somut olayda; ...... tarafından davacının fiili çalışmaya dayanmayan hizmet sürelerinin iptal edilmesi uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, bu sürelerin iptali nedeniyle ilk tahsis talep tarihi itibariyle ...... koşullarını kaybeden davacının , 506 sayılı Yasa"nın 60 /A-c bendi kapsamında aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 50 ......, 3600 prim ödeme gün sayısı koşullarından olan 50 ...... şartını gerçekleştirdiği 12.05.1998 tarihini izleyen aybaşından itibaren yazılı tahsis talebi aranmaksızın ve ilk tahsis talebi askıda kabul edilerek ......lılık aylığına hak kazanıp kazanmayacağı noktasındadır.
08.09.1999 tarihli ...... Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4447 sayılı Yasa"nın 17. maddesi ile 506 sayılı Yasa"ya eklenen Geçici 81. Maddenin A bendi hükmü ve 506 sayılı Yasa"nın 06.03.1981 tarih 2422 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile değişik 60. maddesi uyarınca davacı tahsis talep tarihi olan 18.03.1997 tarihinde 50 ......ını tamamlamadığından ......lılık aylığı koşulları bulunmamaktadır.
Mahkemece, 50 ...... şartını yerine getirdiği 12.05.1998 tarihine kadar 18.03.1997 tarihli tahsis talebinin askıda olduğu kabul edilerek ...... bağlanması gerektiği,ayrıca ......ca daha önce ...... bağlandığı için hakkaniyet gereği 12.05.1998 tarihinde ikinci bir tahsis talebinin olmasının beklenemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmişse de ,18.03.1997 tarihinden ...... koşullarının gerçekleştiği 12.05.1998 tarihine kadar makul kabul edilemeyecek şekilde bir yılı aşan bir süre olduğu açıktır. Bir tahsis talebi sonraki yıllar için değerlendirilemez. Buna göre, ......un davacıya yazılı tahsis talebini takip eden 01.04.2014 tarihinden itibaren ...... bağlaması ve yersiz ödenen ......ların tahsili hukuka uygun olup davanın reddi gerekirken ,yazılı şekilde hüküm kurulması bozma nedenidir.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, ...... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece mahkemesinin kararının bozulması gerekmiştir.
G)Sonuç :
Temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de ...... Mahkemesi"ne gönderilmesine, 24/12/2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.Başkan