Danıştay 1. Daire 1989/59 Esas 1989/75 Karar Sayılı İlamı

Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 75
Esas Yılı : 1989
Esas No : 59
Karar Tarihi : 22/05/989

DEVLET ORMANIYLA DEVLET ORMANI SAYILAN YERLERDE BALIK ÜRETMEK ÜZERE TESİS KURULMASINA İZİN VERECEK YETKİLİ MERCİİN ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ OLDUĞU HK.

İstişari görüş isteminin konusu, ormanlarla orman sayilan yerlerde balık üretmek üzere tesis kurulmasına izin verecek merciin belirlenmesi hususu oluşturmaktadır.
Anayasanın, 169.maddesinde, Devletin, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyacağı ve tedbirleri alacağı, bütün ormanların gözetiminin Devlete ait olduğu, Devlet ormanlarının mülkiyetinin devrolunamıyacağı, Devlet ormanlarının kanuna göre, Devletçe yönetileceği ve işletileceği, bu ormanların zamanaşımıyla mülk edinilemeyeceği ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamayacakları öngörülmüştür.
31.8.1956 günlü ve 6831 sayılı Orman Kanununun 1.maddesinde tabii olarak yetişen veya emekle yetiştirilen ağaç ve ağaçcık topluluklarının yerleriyle birlikte orman sayılacağı, 6.maddesinde de Devlet ormanları na ve Devlet ormanı sayılan yerlere ait her çeşit işlerin Orman Genel Müdürlüğünce yapılacağı ve yaptırılacağı hükmüne yer verilmiştir. 6831 sayılı Yasanın 23.9.1983 günlü ve 2896 sayılı Yasayla değişik 18.madde sinin birinci fıkrasında Devlet ormanları hudutları içinde veya bu orman sınırlarına dört kilometreye kadar olan yerlerde balık üretmek üzere tesis kurulmasının, Orman Genel Müdürlüğünün iznine bağlı olduğu öngörülmüştür.
Bu hükümlerden ortaya çıkan sonuç; Devlet ormanıyla, Devlet ormanı sayılan yerlerin genel hükümlere göre değil, yerleriyle birlikte kendi özel kanununda düzenlenen rejime tabi olarak yönetileceği ve işletileceği hususudur.
Devlet İhale Kanununun 51.maddesinin (h) bendi, "... baraj, dalyan, voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki su ürünleri istihsali hakkının ... münhasıran su ürünü istihsal eden kooperatif veya köy birliklerine kirlanması" konusunu düzenlemektedir. Maliye ve Gümrük Ba
kanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13.maddesinin (b) bendi ise "...Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm tasarrufu altındaki su ürünleri istihsal yerlerinin kiraya verilmesi işlemlerini..." Bakanlığın hangi birimce yapılacağını belirtmektedir.
Bu hükümlerde sözü edilen kiralama işlemine konu olacak yerler, 22 Mart 1971 gün ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununun birinci maddesinde, "Su ürünlerini istihsale elverişli olan, içinde veya üzerinde herhangi bir istihsal vasıtası kurulabilen, kullanılabilen su sahaları"dır. Balık üretmek üzere ormanlık alanlarda tesis kurulmasına izin verme konusu Devlet İhale Kanununun ve Maliye ve Gümrük Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin yukarıda değinilen maddelerinin kapsamı dışında kalmaktadır.
Nitekim, 6831 sayılı Orman Kanununun 2896 sayılı Yasayla değişik 18. maddesi "...balık üretmek üzere tesis kurulması Orman Genel Müdürlüğünün iznine bağlı olup..." hükmüyle bu görüşü doğrulamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Devlet ormanıyla Devlet ormanı sayılan yerlerde balık üretmek üzere tesis kurulmasına izin verecek yetkili merciin Orman Genel Müdürlüğü olduğu mütalaa kılındı.