Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2018/2081 Esas 2019/2778 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki ipoteğin fekki davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı dava dilekçesinin yetki yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Davacılar vekili, davacılar ile davalı şirket arasında bayilik sözleşmesi imzalandığını, davacı şirketin bayi olarak belli miktarda akaryakıt ürününü bir yıl içinde davalıdan almayı taahhüt ettiğini, sözleşme gereği davacının ... ili, ... ilçesi 289/19 ada parselde bulunan taşınmazını teminat olarak gösterdiğini ve 150.000,00 TL. miktarlı davalı şirket lehine ipotek tesis edildiğini, davalının taahhüt edilen akaryakıt ürünlerini davacı firmaya teslim etmediğini, davacının sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ileri sürerek, davacıların davalıya borçlu olmadığının tespitine, taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, ipoteğin kaldırılmasının taşınmazın aynına ilişkin bir hak olduğu, kesin yetki niteliğindeki HMK.nın 12.maddesi gereğince dava dilekçesinin yetki yönünden HMK.nın 114/1-c maddesi gereğince usulden reddi gerektiği gerekçeleri ile, dava dilekçesinin reddine, talep halinde dosyanın görevli ve yetkili Tomarza Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiş, hükmün davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 16.11.2015 gün ve 2015/14007E, 2015/14874K. sayılı ilamı ile “6100 sayılı HMK.nın 114/1-ç maddesi uyarınca “Yetkinin kesin olduğu hallerde mahkemenin yetkili bulunması” dava şartları arasında sayılmıştır. HMK.nın madde 115/1.hükmü gereğince mahkeme dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Hal böyle olunca, mahkemenin dava dilekçesi üzerine dava şartları arasında sayılan kesin yetki hususunu inceleyip usulden red kararı vermesi usul ekonomisine de uygun ise de, dava dilekçesinde ipoteğin fekki talebi ile birlikte menfi tespit istemi de bulunmaktadır. Menfi tespit istemi yönünden kesin yetki hali söz konusu olmadığından ve kesin olmayan yetki hallerinde mahkemenin yetki konusunda re’sen inceleme yapması aynı Kanunun 19 ve 117. maddelerine aykırılık oluşturduğundan, menfi tespit talebi yönünden de bu aşamada usulden red kararı verilmesi hukuki dinlenilme hakkının (HMK.nın m.27) ihlali sonucunu doğurduğundan, hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir. Kabule göre de, hükmün gerekçesinde kesin yetkiden bahsedilerek usulden ret kararı verilmesi gerektiğinden söz edildiği halde hüküm fıkrasında “dava dilekçesinin görev yönünden reddine” şeklinde karar verilmiş olması da gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki oluşturduğundan usul ve yasaya aykırıdır.” gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ipoteğin fekkine ilişkin davanın tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmesinden sonra bu davayla ilgili olarak ipoteğin fekkinin taşınmazın aynına ilişkin olduğu ve taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden temyiz eden davalıdan alınmasına, 29/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.