14. Hukuk Dairesi 2016/9151 E. , 2019/6662 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 08/04/2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27/01/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı; 161 ada 10 parsel, 169 ada 4 parsel, 244 ada 2 parsel, 2708 parsel, 2714 parsel, 2725 parsel ve 2922 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalılar cevap dilekçesi sunmamış, davalı ... 11.01.2016 tarihli keşifte alınan beyanında 2922 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binaların eşi tarafından yaptırıldığını belirterek muhdesat iddiasında bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve ... temyiz etmiştir.
1)Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan, dava konusu 161 ada 10 parsel, 169 ada 4 parsel, 244 ada 2 parsel, 2708 parsel, 2714 parsel ve 2725 parsel sayılı taşınmazlar yönünden, yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bu parseller yönünden onanması gerekmiştir.
2)Dava konusu 2922 parsel sayılı taşınmaz yönünden yapılan temyiz incelemesinde ise;
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nin 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazıntüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Somut olayda; davalı ..."nın 11.01.20016 tarihli keşifte alınan beyanında dava konusu 2922 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatlar için aidiyet iddiasının bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda muhdesatlar konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı taktirde mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda arz ve muhdesat oranlaması yapılması, bu konuda uyuşmazlık bulunduğu taktirde davalıya muhdesatın aidiyetinin tespiti konusunda dava açmak üzere uygun bir süre verilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken belirtilen hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) No"lu bentte açıklanan nedenlerle 161 ada 10 parsel, 169 ada 4 parsel, 244 ada 2 parsel, 2708 parsel, 2714 parsel ve 2725 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davalıların temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA; taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın % 011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 29,20TL"nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine, (2) No"lu bentte açıklanan nedenlerle davalıların 2922 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 16/10/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
