Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2014/23861 Esas 2014/26178 Karar Sayılı İlamı

10. Hukuk Dairesi
Esas No: 2014/23861
Karar No: 2014/26178

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2014/23861 Esas 2014/26178 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Dava, sigortalılık başlangıcının belirlenmesi ve yaşlılık aylığına hak kazanılması istemiyle açılmıştır. Mahkeme, davacının bir gün sigortalı sayılacak şekilde çalıştığını tespit etmiş, ancak yaşlılık aylığı talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmetmiştir. Kurum vekilinin temyizi üzerine yapılan incelemede, sigortalılık başlangıcı için gerekli olan kanun maddeleri incelenmiştir. Çıraklık süreci içinde ölüm, analık, malullük ve yaşlılık sigortaları uygulanmamaktadır. Bu kapsamda, işveren ve sigortalı arasındaki hukuki ilişki analiz edilerek davacının çırak olup olmadığı belirlenmelidir. İncelenen davada, davacının çıraklık sürecini tamamladığına dair sözleşmenin varlığı gözetilmeden hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Sonuç olarak, Kurum vekilinin temyizi kabul edilerek hüküm bozulmuştur. Kanun maddeleri olarak, 5510 sayılı Kanun'un geçici 7. maddesi ile mülga 506 sayılı Kanun'un 79/10 ve 108. maddeleri belirtilmiştir. Çıraklıklar için uygulanan kanun maddesi ise 506 sayılı Kanun'un 3. maddesinin II/B bendidir.

10. Hukuk Dairesi 2014/23861 E. , 2014/26178 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi : Eskişehir 2. İş Mahkemesi
Tarihi : 04.09.2014
No : 2014/124-2014/489

Dava, sigortalılık başlangıcının 01.01.1984 olarak belirlenmesi ile yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 01.01.1984 tarihinde davalı işyerinde bir gün süre ile sigortalı sayılacak şekilde çalıştığının tespitine, yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti talebi hakkında ise esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilerek istem kısmen hüküm altına alınmıştır.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Sigortalılık başlangıcına dair talebin yasal dayanağı, 5510 sayılı Kanun"un geçici 7. maddesi karşısında, mülga 506 sayılı Kanun"un 79/10 ve 108. maddeleridir.
506 sayılı Yasanın 3. maddesinin II/B bendine göre, “Özel Kanunda tarifi ve nitelikleri belirtilen çıraklar hakkında çıraklık devresi sayılan süre içinde analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları...” uygulanmamaktadır. Bu kapsamda; sigortalı ile işveren arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve sigortalının çırak olup olmadığı belirlenirken çalışma ilişkisi irdelenmeli, çıraklık sözleşmesinde, akdi ilişkinin üstün niteliğinin, çalışma yerine, sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesi olduğu hususu gözetilmeli, sigortalının iş yerinde üretimle ilgili çalışmalara eylemli olarak katılması ve meslek ve sanat eğitiminin ikinci plânda tutulması, bir başka anlatımla sigortalının emeğiyle iş yeri ve işverene katkıda bulunması durumlarında çıraklık ilişkisinin söz konusu olamayacağı benimsenmelidir.
Bu açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava değerlendirildiğinde; davacının Baksan Mesleki Eğitim Merkezinde 22.02.1982 tarihinde çırak öğrenci olarak kaydını yaptırdığına ve 22.01.1985 tarihinde davalı işyerinde motor tamirciliği meslek dalındaki çıraklık süresini tamamladığına ilişkin Baksan Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğünün 25.02.2014 tarihli yazısı ile davacının yasal temsilcisi sıfatıyla babası ve davalı işyerinin temsilcisi arasında imzalanan ve davacının da imzasının bulunduğu 22.02.1982 tarihli çıraklık sözleşmesinin varlığı karşısında yazılı delillere itibar edilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken, mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 11.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.