Silahlı terör örgütüne üye olma - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2018/5115 Esas 2019/1207 Karar Sayılı İlamı

16. Ceza Dairesi         2018/5115 E.  ,  2019/1207 K.

"İçtihat Metni"

TALEP:
Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda, Van Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 22.11.2017 tarihli ve 2017/2478 soruşturma, 2017/6385 esas, 2017/1767 sayılı iddianamenin iadesine dair Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 04.12.2017 tarihli ve 2017/333 iddianame değerlendirme sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarihli ve 2017/805 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 15.12.2017 tarihli ve 2017/19261 esas, 2017/28180 sayılı ilamında da belirtildiği üzere,
5271 sayılı CMK"nın elektronik işlemler başlıklı 38/A maddesinde yer alan,
"(1) Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3) Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5) Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
(6) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(7) Zorunlu nedenlerle fiziki olarak düzenlenmiş belge veya kararlar, yetkili kişilerce taranarak UYAP’a aktarılır ve gerektiğinde ilgili birimlere elektronik ortamda gönderilir.
(8) Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hallerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim, Cumhuriyet savcısı veya görevlendirilen yetkili kişi tarafından imzalanır ve mühürlenir.
(9) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(10) Yargı birimlerinin ihtiyaç duyduğu nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fiziki olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler ayrıca zorunlu olmadıkça fiziki ortamda gönderilmez.
(11) Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" şeklindeki,
5271 sayılı Kanunun 174. maddesinde yer alan,
"(1) Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a) 170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b) Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c) Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2) Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3) En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
(4) Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5) İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir." şeklindeki düzenlemeler karşısında,
Somut olayda, Van Cumhuriyet Başsavcılığınca söz konusu iddianamenin 22.11.2017 tarihinde UYAP sisteminden düzenlenerek mahkemesine tevdii edilmesi sonrası dosya içerisinde bulunan safahat kaydından da anlaşılacağı üzere, mahkemece yasal süre geçtikten sonra 13.12.2017 tarihinde iddianamenin iadesi imza ve onay yapılmak suretiyle Van Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 25.10.2018 gün ve 94660652-105-65-2263-2018-Kyb sayılı kanun yararına bozma talebine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 06.11.2018 tarih ve 2018/88947 sayılı tebliğnamesi ile bozma talep edilmiş olmakla dosya incelenerek gereği düşünüldü.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I-OLAY:
1-Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda UYAP sisteminden düzenlenen 22.11.2017 tarih ve 2017/2478 soruşturma, 2017/6385 esas, 2017/1767 iddianame numaralı iddianame ile sanık ... hakkında 28.09.2016 tarihinde silahlı terör örgütüne üye olmak suçunu işlediği iddiasıyla 5237 sayılı TCK"nın 220/7, 314/2, 53, 58/9 ve TMK"nın 5. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmıştır.
2-Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 İddianame değerlendirme numaralı kararında iki bent halinde gösterilen gerekçelerle CMK"nın 170. maddesinde düzenlenen unsurları içermediğinden bahisle CMK"nın 174. maddesi gereğince bu iddianamenin iadesine karar verilmiştir.
3-Van Cumhuriyet Başsavcılığının 14.12.2017 tarihli yazısı ile iddianamenin onbeş günlük yasal süre içerisinde iade edilmediği ve (2) numaralı iade sebebinin de yerinde olmadığından bahisle iddianamenin iadesi kararına itiraz edilerek, öncelikle süre yönünden aksi halde esas yönünden itirazın kabulüne karar verilmesi talep edilmiştir.
4-Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 15.12.2017 tarihli kararı ile vaki itiraz yerinde görülmeyerek, itiraz ve dosyanın gönderildiği mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarih ve 2017/805 D.İş sayılı kararında; "... dosyanın incelenmesinde;
a- Her ne kadar iddianamenin iadesine dair kararın süresinde yapılmadığına yönelik itirazda bulunulmuşsa da; iadeye ilişkin karar tarihinin 04.12.2017 olduğu, UYAP"ta da evrakın bu tarihte açıldığı, evrakın son onaylanma ve gönderilme tarihinin 15 günlük süresi için önemli olmadığı, değerlendirme ve iade kararının süresinde olduğu,
b- İddianamede her ne kadar "Simkoya haber ver" şeklindeki şüpheli ifadesinin operasyonu deşifre ettiğinden bahisle dava açılmışsa da; bizatihi bu konuşmanın operasyonu deşifre eder nitelikte olmadığı; şüphelinin bu konuşmayı yaptığı şahısların tespit edilip PKK terör örgütü ile bağlantısı olup olmadığının araştırılması ve bu hali ile şüphelinin operasyona dair bilgi verip vermediğinin tespiti gerektiği, bu hususun suçun sübutuna mutlak suretle etki edecek nitelikte delil olduğu, ayrıca iddianamede şüphelinin haber vermesi ile PKK terör örgütü mensuplarının operasyon bölgesinden kaçtıklarının anlaşıldığı belirtilmişse de; kaçtıklarına dair delillerin belirtilmemiş olmasının suçun sübutu açısından önemli olduğu anlaşılmakla itirazın reddine karar verilmiştir." denilmek suretiyle iddianamenin iadesi kararına karşı yapılan itirazın kesin olarak reddine karar verilmiştir.
5- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, yasal süreden sonra iddianamenin iade edildiği görüşü ile mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarih ve 2017/805 D.İş sayılı itirazın reddi kararının Kanun Yararına Bozulmasını talep etmiştir.
II-KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
5271 sayılı CMK"nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi için düzenlenen onbeş günlük yasal iade süresinin değerlendirilmesinde; iddianamenin iadesi işleminin UYAP üzerinden yapılması durumunda UYAP ekranında iade ekranının açılma tarihinin mi, yoksa UYAP ekranında iade kararının oluşturulup, güvenli elektronik imza ile imzalanarak, bu kararın onaylandığı tarihin mi esas alınacağı hususun belirlenmesine ve bu şekilde Van Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 22.11.2017 tarihli iddianamenin iadesine dair Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 sayılı kararın, CMK"nın 174/1. maddesinde öngörülen yasal süre içerisinde verilip verilmediğinin ve buna bağlı olarak da anılan karara yönelik itirazın reddine ilişkin mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarihli ve 2017/805 değişik iş sayılı kararında isabet bulunup bulunmadığına ilişkindir.
III-HUKUKSAL DEĞERLENDİRME:
5271 sayılı CMK"nın elektronik işlemler başlıklı 38/A maddesi;
(1)Her türlü ceza muhakemesi işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kullanılır. Bu işlemlere ilişkin her türlü veri, bilgi, belge ve karar, UYAP vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.
(2)Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’tan incelenebilir ve her türlü ceza muhakemesi işlemi yapılabilir.
(3)Bu Kanun kapsamında fiziki olarak hazırlanması öngörülen her türlü belge ve karar elektronik ortamda düzenlenebilir, işlenebilir, saklanabilir ve güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(4)Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlar diğer kişi veya kurumlara elektronik ortamda gönderilir. Güvenli elektronik imza ile imzalanarak gönderilen belge veya kararlar, gerekmedikçe fiziki olarak ayrıca düzenlenmez ve ilgili kurum ve kişilere gönderilmez.
(5)Elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi halinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir.
(6)Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(7)Zorunlu nedenlerle fiziki olarak düzenlenmiş belge veya kararlar, yetkili kişilerce taranarak UYAP’a aktarılır ve gerektiğinde ilgili birimlere elektronik ortamda gönderilir.
(8)Elektronik ortamdan fiziki örnek çıkartılması gereken hallerde tutanak veya belgenin aslının aynı olduğu belirtilerek hâkim, Cumhuriyet savcısı veya görevlendirilen yetkili kişi tarafından imzalanır ve mühürlenir.
(9)Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter.
(10)Yargı birimlerinin ihtiyaç duyduğu nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fiziki olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler ayrıca zorunlu olmadıkça fiziki ortamda gönderilmez.
(11)Ceza muhakemesi işlemlerinin UYAP’ta yapılmasına dair usul ve esaslar, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir, biçimindedir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 174. maddesi;
"(1)Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
a)170 inci maddeye aykırı olarak düzenlenen,
b)Suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
c)Önödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde önödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen, iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
(2)Suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianame iade edilemez.
(3)En geç birinci fıkrada belirtilen süre sonunda iade edilmeyen iddianame kabul edilmiş sayılır.
(4)Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.
(5)İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Bölge adliye mahkemesi başkanlığı, başkanlar kurulu, daireleri, Cumhuriyet başsavcılığı ve adalet komisyonu ile adlî yargı ilk derece mahkemesi, hâkimliği, Cumhuriyet başsavcılığı ve adalet komisyonu ile müdürlüklerde tutulacak kayıtlar, kartonlar, yapılacak idarî işlemler, yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesi ve bu işlemlerde UYAP’ın kullanılmasına dair usul ve esasları kapsayan Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin UYAP’ın kullanılmasına ilişkin 5. maddesinin birinci fıkrasında; iş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemlerinin, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemlerin UYAP ortamında gerçekleştirileceği, ikinci fıkrasında; UYAP kullanıcılarının iş listesini günlük olarak kontrol etmek, işlemlerin gereğini yerine getirmekle yükümlü olduğu, altıncı fıkrasında; gelen evraktan sorumlu personelin, UYAP üzerinden birimlere gönderilen ve iş listesine düşen belgeleri derhâl ilgili kişiye ya da doğrudan dosyasına aktaracağı, onay gerektiren evrakın ilgilinin iş listesine yönlendirileceği, belirtilmiştir.
Aynı yönetmeliğin soruşturma kaydı başlıklı 108. maddesinin 2. fıkrasında; "Bu kayıt; sıra numarası, mağdur, şikâyetçi ve şüphelinin kimlik bilgileri, suçun türü, suç tarihi, soruşturmanın kaydedildiği tarih, geldiği birim, Cumhuriyet savcısı, şüphelinin gözaltına alınma, tutuklanma, salıverilme ve tahliye tarihleri, iddianamenin onaylandığı tarih ile esas numarası ve karar bilgileri, kovuşturmaya yer olmadığına dair karara itiraz edilmiş ise sonucuyla düşünceler sütunlarından oluşur." biçiminde düzenlemeye yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin esas kaydı başlıklı 119. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında "(1) İddianamenin düzenlenmesiyle başlayıp kovuşturmanın sonuna kadar devam eden safahatın işlendiği kayıttır. (2) Bu kayıt; sıra numarası, soruşturma numarası, mağdur veya şikâyetçi ile şüphelinin kimlik bilgileri, suçun türü, mahkeme esas numarası, gözaltı ve tutuklama tarihi, salıverilme ve tahliye tarihi, evrakın mahkemeye veriliş tarihi ve kanun yolu işlemleri ile düşünceler sütunlarından oluşur." denilmiştir.
Yine anılan Yönetmeliğin iddianamenin değerlendirilmesi kaydı başlıklı 140. maddesi "(1) İddianame ve soruşturma evrakının UYAP’tan mahkemeye gönderildiği tarihten başlayıp, mahkemece kabul veya iadesine karar verildiği tarihe kadar geçen sürecin safahatının işlendiği kayıttır. (2) Bu kayıt; sıra numarası, Cumhuriyet başsavcılığı iddianame ve esas numarası, mahkeme esas numarası, soruşturma evrakının geldiği tarih, kabul veya iade karar tarihi, iade kararına karşı itiraz işlemleri, iade hâlinde Cumhuriyet başsavcılığına tevdi tarihi ile düşünceler sütunlarından oluşur. (3) Mahkemenin iade veya kabul kararı bu kayda işlenir. Cumhuriyet savcısı bu kayıt üzerinden iddianamenin iadesi kararına itiraz edebilir. " şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda; Silahlı terör örgütüne üye olma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sonucunda 2017/2478 soruşturma sayılı dosya üzerinden 22/11/2017 tarihinde iddianame tanzim edildiği, UYAP üzerinden yapılan kontrolde, iddianamenin 22/11/2017 tarihinde elektronik imza ile imzalandığı, dosya içerisinde anılan iddianamenin Cumhuriyet Başsavcısı tarafından iade edildiğine dair bilginin yer almadığı, yine iddianamenin iadesine dair Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 sayılı kararının 13/12/2017 tarihinde elektronik imza ile imzalanıp, onaylanarak Van Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildiği anlaşılmıştır.
Mahkeme kararları, bu kararın oluşturulup, mahkeme heyetince imzalanıp, onaylanması ile birlikte hukuki sonuç doğuracağından, iddianamenin iadesine dair Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 sayılı kararında, bu kararın, UYAP"ta katip tarafından iddianamenin iadesi evrakının açıldığı 04.12.2017 tarihinde değil, bu kararın oluşturulmasından sonra mahkeme heyetince güvenli elektronik imza ile imzalanarak, onaylandığı 13.12.2017 tarihinde verildiğinin kabulü zorunludur.
Bu şekilde yürütülen soruşturma evresi sonucunda, Van Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 22.11.2017 tarihli ve 2017/2478 soruşturma, 2017/6385 esas, 2017/1767 sayılı iddianamenin, Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 sayılı kararıyla, CMK"nın 174/1. maddesinde öngörülen onbeş günlük yasal süreden sonra, bu kararın verildiği 13.12.2017 tarihinde iade edildiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, CMK"nın 174. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren onbeş günlük süre sonunda iade edilmeyen iddianamenin kabul edilmiş sayılacağı gözetilmeden, anılan iddianamenin iadesi kararına karşı Cumhuriyet savcısı tarafından 14.12.2017 tarihinde yapılan itirazın kabulü yerine, reddine dair mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarihli ve 2017/805 değişik iş sayılı kararında isabet görülmediğinden anılan kararın bu yönden kanun yararına bozulmasına karar verilmesi uygun görülerek, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 06.11.2018 tarihli talep yazısındaki bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
IV-SONUÇ VE KARAR:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 06.11.2018 tarihli talep yazısınındaki Kanun Yararına Bozma istemi yerinde görüldüğünden, Van Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 22.11.2017 tarihli iddianamenin, Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/333 sayılı kararıyla, CMK"nın 174/1. maddesinde öngörülen onbeş günlük yasal süreden sonra iadesi kararına karşı Cumhuriyet savcısı tarafından 14.12.2017 tarihinde yapılan itirazın kabulü yerine, reddine dair mercii Van 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 30.01.2018 tarihli ve 2017/805 değişik iş sayılı kararının CMK"nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, CMK"nın 309/4 maddesi kapsamında bozma nedeni davanın esasını çözmeyen bir karara ilişkin olduğundan müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına,
Dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 25.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.