Bölge Adliye
Mahkemesi : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/97-2019/489
İlk Derece
Mahkemesi : Antalya 2. İş Mahkemesi
No : 2017/199-2018/388

Dava, 18.05.1999 tarihinden sonraki yurt dışı borçlanma işlemini iptal eden Kurum işleminin iptali ile 18.04.2014 tarihli tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ve her bir aylığın ödenmesi gereken tarihlerden itibaren işlemiş yasal faizi ile ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, ilamında belirtilen gerekçelerle davacının emeklilik talebiyle ilgili davanın konusu kalmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına ve davacının hak kazandığı emekli aylıklarının hak ediliş tarihlerinden ödeme tarihine kadar işlemiş yasal faizleriyle birlikte ödenmesi gerektiğinin tespitine dair verdiği karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Hollanda"da maluliyet aylığı almaya başladığı 18.05.1999 tarihinden itibaren yurt dışı borçlanmasını iptal eden Kurum işleminin iptali ile 18.04.2014 tarihli tahsis talep dilekçesine istinaden yaşlılık aylığı bağlanmasını ve her bir aylığın ödenmesi gereken tarihlerden itibaren yasal faiz uygulanmasını talep etmiştir
II- CEVAP:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; davacının, emeklilik dilekçesi ile ilgili olarak Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığınca sigortalının tahsis talebinin Kurumca incelendiğini, 5510 sayılı Kanunun 30. maddesi sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlayarak yaşlılık aylığı bağlanır hükmünün amir olduğunu, davacının Kurumdan 18/04/2014 tarihinde emekli aylığı talebinde bulunmuş ise de Hollanda"da 30/09/2015 tarihine kadar sigortalı olarak çalıştığı tespit edildiğinden tahsis talebinin reddedildiğini, yurtdışı borçlanma servisince 15/03/2017 tarihinde sigortalının Hollanda"da emekli olduktan sonra ki borçlanılan hizmet sürelerinin iptal edilmiş olduğunu, prim ödeme gün sayısının 5300 gün den 4066 güne düşürüldüğünü, yurt dışı hizmet borçlanma, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları süreleri, aylığa hak kazanma şartlarının ve bu sürelerin aylık hesabında değerlendirilmesine göre, Antalya 2.İş Mahkemesinin 2015/564 Esas 2016/374 karar sayılı gerekçeli kararına istinaden ilk işe girişi tarihi 01/02/1988 olarak işleme alındığını ve emeklilik şartı 44 yaş 20 yıl 5225 gün olması gerektiğini, ancak sigortalının 4071 gün hizmeti tespit edildiğinden 2. kez tahsis talebinin red edildiğini, yine sigortalının borçlanmaya itirazı ile ilgili olarak 04/12/2013 tarihli yurtdışı borçlanma talebi olduğunu, sigortalının 18/05/1999 tarihinde malulen emekli olduğundan bu tarihten sonraki çalışma süreleri borçlandırılamayacağından 2011/48 sayılı genelgeye istinaden bu tarihten sonraki borçlanma sürelerinin iptal edildiğinin görüldüğünü, ancak sigortalının 18/05/1999 tarihinden sonra ev hanımlığı borçlanması yapma hakkı bulunduğundan, 18/05/1999 tarihinden itibaren ev hanımlığı borçlanması sisteme işlenerek, 5300 günlük tahakkuk oluşturulduğunu ve sigortalının ödemesinin sisteme aktarıldığını, davacının dava dilekçesinde bahsi geçen iş yerinde ve bahsi geçen tarihlerde herhangi bir 4/A sigortalılığının söz konusu olmadığını, yine dava dilekçesinde bahsi geçtiği gibi 10/1999-07/2000 arası isteğe bağlı sigortalılığının mevcut olduğunu ve bu anlamda da bu davayı açmakta herhangi bir hukuki yararının bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece; " Davalı kurum tarafından davacının borçlanma talebinin reddine ilişkin kurum işleminin iptal edildiği, 18.04.2014 tarihli tahsis talebine ilişkin olarak, 01.05.2014 tarihinde itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı davalı kurum tarafından gönderilen yazı cevaplarından anlaşılmıştır. Bu bağlamda davacının emeklilik talebiyle ilgili davanın konusuz kalmıştır.
Davalı kuruma müzekkere yazılarak, davacıya 01.05.2014 tarihinde bağlanan aylıkların faizleriyle birlikte ödenip ödenmediği sorulmuş, kurumdan gelen 27.09.2018 tarihli cevabi yazıda, faiz ödemesi yapılmadığı bildirilmiştir.
Kurumca davacıya yaşlılık aylığının faiz ödenmemesine ilişkin kurum işlemi yasa ve mevzuata aykırıdır. " gerekçesi ile ;
"1-Davacının emeklilik talebiyle ilgili davanın konusu kalmadığından, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacının hak kazandığı emekli aylıklarının, hak ediliş tarihlerinden ödeme tarihine kadar işlemiş yasal faizleriyle birlikte ödenmesi gerektiğinin tespitine," hükmedilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı Kurum vekilince; davacının 04.12.2013 tarihli yurt dışı borçlanma talebi olduğu, 18.05.1999 tarihinde malulen emekli olduğundan bu tarihten sonraki çalışma sürelerin borçlandırılamayacağından 2011/48 sayılı genelgeye istinaden bu tarihten sonraki borçlanma sürelerinin iptal edildiği, ancak, 18.05.1999 tarihinden sonra ev hanımlığı borçlanması yapma hakkı bulunduğundan bu borçlanmasının sisteme işlendiği ve 5300 günlük tahakkuk oluşturulduğu, dava dilekçesinde bahsi geçen tarihlerde 4/a çalışması olmadığı belirtilerek, dava açmakta hukuki yararı olmadığından, davanın reddi talebi ile ilk derece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka aykırı olduğu gerekçesi ile kaldırılması istenilmiştir.
B- BAM KARARI
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili istinaf mahkemesine başvuru nedenlerini tekrarla Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Mahkemece, dava açıldıktan sonra davacının tahsis talep ettiği tarih itibari ile Kurumca aylık bağlanması nedeni ile davanın konusu kalmadığından, bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, dair karar verilmesi isabetli ise de, aylıkların geç ödenmesi nedeniyle işleyen faizler bakımından, 5510 sayılı Yasa’nın 42. maddesinde yer alan ;“Kurum, sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanacak gelir, aylık veya toptan ödemeleri, gerekli belgelerin ve incelemelerin tamamlandığı tarihten itibaren en geç üç ay içinde hesap ve tespit ederek sonuçlarını yazı ile bildirir.” hükmü uyarınca, Kurum"un, yaşlılık aylığı tahsis tarihini takip eden 3 aylık sürenin sonundan itibaren faiz alacağı ile sorumlu tutulacağı nazara alındığında, mahkemece bu durumun dikkate alınmaması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 370/2. maddesi gereğince verilen karar, düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılması ile Antalya 2. İş Mahkemesinin 18.10.2018 tarihli hükmünün, ikinci fıkrasının tamamen silinmesi ile yerine; "2-Davacıya 01.05.2014 tarihinden itibaren bağlanan yaşlılık aylıklarına, 01.08.2014 tarihinden başlayarak, her bir aylığın ödenmesi gerektiği tarihten itibaren faiz yürütülmesi gerektiğinin tespitine” ibaresinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesine gönderilmesine 04/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.