Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : Aidat Alacağı



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalı ... nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı sendika vekili, davalı Belediye"nin davacı Belediye-İş Sendikasının yıllardır örgütlü olduğu bir işyeri olduğunu, davalı bünyesinde çalışan ve müvekkili sendikaya üye olan işçilerin sendika ana tüzüğüne göre sendikaya üyelik aidatı ödemeleri gerektiğini, davalı Belediyenin işçilerden kestiği aidatları bu güne kadar müvekkiline ödemediğini, ödeme tarihinin kanunda ve taraflar arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinde kararlaştırıldığını iddia ederek aidat alacağının her ay aidatının ait olduğu aydan bir ay sonra başlayacak en yüksek işletme kredisi faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Dava, Büyükeceli Belediyesi"ne karşı açılmış, 6360 sayılı Kanunu"nun geçici 2.maddesi ile 2014 yerel seçimleri ile birlikte bu belediyenin tüzel kişiliğinin sona erip Gülnar Belediyesi"de katılması nedeni ile davaya Gülnar Belediyesi"ne karşı devam edilmiştir.
Davalı Gülnar Belediyesi vekili davaya ilişkin beyanda bulunmamıştır.
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş, her bir aya ait aidat alacağının ait olduğu aydan 1 ay sonra başlatılacak tarihten itibaren faizi ile birlikte tahsili cihetine gidilmiş, temerrüt tarihi ayrıca karar yerinde gösterilmemiştir.
İstek ve hüküm altına alınan sendika üyelik aidat alacağı 2008 Mayıs-2010 Aralık ayları arasındaki döneme ilişkin olduğundan davanın yasal dayanağı 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 23.maddesidir.
2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 23. maddesinde, “Faaliyeti durdurulmayan sendika ve konfederasyonlara üyelerince ödenecek aidatın miktarı tüzüklerinde belirtilir. İşçi sendikasına işçinin ödeyeceği aylık üyelik aidatı tutarı, bir günlük çıplak ücretini geçemez. İşveren sendikasına işverenin ödeyeceği aylık üyelik aidatı tutarı işyerinde işçilere ödediği bir günlük çıplak ücretleri toplamını geçemez. Sendika tüzüklerine, üyelik aidatı dışında üyelerden başka bir aidat alınacağına ilişkin hükümler konamaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun"un 61. maddesinde, “İşyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasının, toplu iş sözleşmesi yapılmamışsa veya sona ermişse yetki belgesi alan işçi sendikasının yazılı talebi ve aidatı kesilecek sendika üyesi işçilerin listesini vermesi üzerine, işveren sendika tüzüğü uyarınca üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını ve Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu gereğince sendikaya ödenmesi gerekli dayanışma aidatını, işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve kestiği aidatın nevini belirterek tutarını ilgili sendikaya vermeye ve kesinti listesini sendikaya göndermeye mecburdur. Bu aidat dışında sendikaya ödenmek üzere bir kesintinin yapılması toplu iş sözleşmesi ile kararlaştırılamaz.
Yukarıdaki fıkra gereğince sendika tüzüğüne uygun olarak kesilmesi istenilen aidatı kesmeyen işveren ilgili sendikaya karşı kesmediği veya kesmesine rağmen bir ay içinde ilgili kuruluşa göndermediği miktar tutarınca genel hükümlere göre sorumlu olduktan başka aidatı sendikaya verinceye kadar bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ödemek zorundadır.” düzenlemesi yer almıştır.
2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9. maddesinin 3. fıkrasında ise, “Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye bulunmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye bulunup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bu hususta işçi sendikasının muvafakatı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma talep tarihinden geçerlidir.”, aynı maddenin 4. fıkrasında da “Dayanışma aidatı miktarı, üyelik aidatının üçte ikisidir.” hükümleri yer almıştır.
Öte taraftan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 101. maddesinin 1. fıkrasında "Muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur." İkinci fıkrasında ise "Borcun ifa edileceği gün müttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen ihbarda bulunmak suretiyle tespit etmiş ise, mücerret bu günün hitamı ile borçlu mütemerrit olur." denilmiştir.
Görüldüğü üzere, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 61/1. maddesine göre bir işyerinde veya işletmede toplu iş sözleşmesi yapmak için 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu uyarınca yetki belgesi alan işçi sendikasının, yetki belgesine konu işyeri veya işletmede çalışan üyesi işçilerin listesini, sendika tüzüğüne göre üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik aidatını ve sendikanın banka hesap numarasını işverene bildirmesi ve bu listeye göre üyelik aidatının kesilerek ve bildirilen banka hesabına yatırılmasını istemesi gerekir.
Toplu İş Sözleşmelerinde kesilen aidatın ne zaman sendikaya yatırılacağı hususu düzenlenmiş ise ayrıca ihtara gerek kalmadan bu tarihlerden itibaren faize karar verilmeli, bu konuda bir düzenlenme yoksa taraf sendikanın işvereni temerrüde düşürmesi gerekir. Dava tarihinden önce sendika tarafından işverenin temerrüde düşürülmesi söz konusu değil ise dava ve ıslah tarihi temerrüt tarihini oluşturmaktadır. Bu nedenle bu tarihten itibaren faize hükmedilmesi gerekir.
Ayrıca 2821 sayılı Sendikalar Kanunu"nun 61/2. maddesinde sendika üyelik aidatının bir ay içerisinde sendikaya gönderilmesi öngörülmüş ise de, yukarıda açıklandığı şekilde kanunda işverene bir aylık ödeme süresi öngörülmesi temerrüt için yeterli görülmemiş, işverenin ayrıca temerrüde düşürülmesi gerektiği kabul edilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacı sendikanın her TİS dönemi için sendika üyesi işçilerin listesi ile kesilmesi gereken aidat tutarını ve banka hesap numarasını davalı Belediyeye bildirdiği görülmektedir. Bu hususta taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır. Bu nedenle aidat alacağına TİS"de kararlaştırılan temerrüt tarihlerinden itibaren faiz işletilmesi yerindedir. Ancak istek dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesinin 11.maddesinde aidat alacağının ödenme tarihi konusunda açık bir düzenlemeye yer verilmemiş, 2821 sayılı Yasa hükümlerine yollama yapılmıştır. Ancak anılan Toplu İş sözleşmesinin 61.maddesinin “a” bendinde TİS kapsamında kalan işçilere ücretlerinin her ayın 20.gününe kadar ödeneceği hüküm altına alınmış, “b” bendinde ise “müteakip ayın 15.ine kadar ödenmesi gereken sendika aidatları 2821 sayılı Yasa hükümlerine tabidir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm karşısında örneğin 2008 Mayıs ayı işçi ücreti Haziran ayının 20.günü ödenecek, Mayıs ayına ait sendika aidatının ise takip eden ayın yani Temmuz ayının 15.günü yatırılması gerekecektir. Bu şekilde temerrüt tarihinin her bir ay için ayrı ayrı karar yerinde gösterilmesi gerekirken infazda tereddütlere ve yeni uyuşmazlıklara yol açacak şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Ne var ki, bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Hükmün 1 numaralı fıkrasının tümü ile hükümden çıkarılarak yerine;
1)Davanın kabulü ile; toplam 50.013,87 TL aidat alacağının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, bu alacaktan;
2008 Mayıs ayına ait 1.531,92 TL aidat alacağına 15.07.2008 tarihinden itibaren,
2008 Haziran ayına ait 1.531,92 TL aidat alacağına 15.08.2008 tarihinden itibaren,
2008 Temmuz ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.09.2008 tarihinden itibaren,
2008 Ağustos ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.10.2008 tarihinden itibaren,
2008 Eylül ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.11.2008 tarihinden itibaren,
2008 Ekim ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.12.2008 tarihinden itibaren,
2008 Kasım ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.01.2009 tarihinden itibaren,
2008 Aralık ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.02.2009 tarihinden itibaren,
2009 Ocak ayına ait 1.608,12 TL aidat alacağına 15.03.2009 tarihinden itibaren,
2009 Şubat ayına ait 1.585,77 TL aidat alacağına 15.04.2009 tarihinden itibaren,
2009 Mart ayına ait 1.585,77 TL aidat alacağına 15.05.2009 tarihinden itibaren,
2009 Nisan ayına ait 1.585,77 TL aidat alacağına 15.06.2009 tarihinden itibaren,
2009 Mayıs ayına ait 1.540,19 TL aidat alacağına 15.07.2009 tarihinden itibaren,
2009 Haziran ayına ait 1.540,19 TL aidat alacağına 15.08.2009 tarihinden itibaren,
2009 Temmuz ayına ait 1.517,84 TL aidat alacağına 15.09.2009 tarihinden itibaren,
2009 Ağustos ayına ait 1.539,13 TL aidat alacağına 15.10.2009 tarihinden itibaren,
2009 Eylül ayına ait 1.515,39 TL aidat alacağına 15.11.2009 tarihinden itibaren,
2009 Ekim ayına ait 1.469,81 TL aidat alacağına 15.12.2009 tarihinden itibaren,
2009 Kasım ayına ait 1.493,04 TL aidat alacağına 15.01.2010 tarihinden itibaren,
2009 Aralık ayına ait 1.493,04 TL aidat alacağına 15.02.2010 tarihinden itibaren,
2010 Ocak ayına ait 1.511,55 TL aidat alacağına 15.03.2010 tarihinden itibaren,
2010 Şubat ayına ait 1.562,25 TL aidat alacağına 15.04.2010 tarihinden itibaren,
2010 Mart ayına ait 1.530,90 TL aidat alacağına 15.05.2010 tarihinden itibaren,
2010 Nisan ayına ait 1.555,20 TL aidat alacağına 15.06.2010 tarihinden itibaren,
2010 Mayıs ayına ait 1.555,20 TL aidat alacağına 15.07.2010 tarihinden itibaren,
2010 Haziran ayına ait 1.555,20 TL aidat alacağına 15.08.2010 tarihinden itibaren,
2010 Temmuz ayına ait 1.555,20 TL aidat alacağına 15.09.2010 tarihinden itibaren,
2010 Ağustos ayına ait 1.622,40 TL aidat alacağına 15.10.2010 tarihinden itibaren,
2010 Eylül ayına ait 1.597,05 TL aidat alacağına 15.11.2010 tarihinden itibaren,
2010 Ekim ayına ait 1.597,05 TL aidat alacağına 15.12.2010 tarihinden itibaren,
2010 Kasım ayına ait 1.546,35 TL aidat alacağına 15.01.2011 tarihinden itibaren,
2010 Aralık ayına ait 1.546,35 TL aidat alacağına 15.02.2011 tarihinden itibaren, bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiz işletilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekliyle ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalı ... na iadesine, 27/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.