• ALACAK DAVASI
• MUHTAÇLIK AYLIĞI ALIRKEN YETİM AYLIĞI BAĞLANMASI
• YERSİZ ÖDENEN AYLIKLARIN TAHSİLİ İSTEMİ
• DAVA EHLİYETİ

• HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) (6100) Madde 114
• HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU (HMK) (6100) Madde 115
• AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞININ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (633) Madde 35

Taraflar arasındaki “alacak“ davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 20.11.2012 gün ve 2011/2180 E. 2012/1472 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 26.03.2013 gün ve 2013/3797 E. 2013/5103 K. sayılı ilamı ile;
“... Davacı (Hazine) vekili dilekçesi ile; davalı N.. Ö.."e, 2022 Sayılı Yasa uyarınca aylık bağlandığını; ancak, bu yasa kapsamında maaş almakta iken 01.06.2008 tarihinden itibaren SSK"dan yetim aylığı aldığının tespit edildiğini; bu nedenle, yersiz ödenen 6.220,15 TL hazine zararının doğduğu tarihlerden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin, 2022 sayılı yasa kapsamında aldığı yardım ile aldığı yetim maaşının toplamı asgari ücretin altında olup, alınan maaşlar nedeniyle sebepsiz zenginleşmediğini savunup; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; bilirkişi raporu doğrultusunda, davanın kısmen kabulü ile, 2681,09 TL asıl alacak, 1.293,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 3.974,09 TL alacağın davalıdan alınıp, davacıya verilmesine, asıl alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiştir.
Davalının, %40 oranında iş gücü kaybı raporu bulunduğundan, 2022 sayılı Kanuna göre, Sincan Kaymakamlığınca 16.4.2008 tarihli kararla muhtaçlığı kabul edilerek; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca 01.04.2008 tarihinden itibaren özürlü aylığı bağlandığı; ilgiliye SSK"dan 3421190524 tahsis numarası ile 01.06.2008 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlandığının tespit edilmesi üzerine Kurumun 10.02.2011 tarihli ve 4246557 sayılı işlemi ile de aylığı 01.06.2008 tarihinden itibaren kesilerek; 01.06.2008-son.02.2011 tarihleri arasında yersiz ödenen paranın iadesinin istendiği anlaşılmaktadır.
Davalıya, 2022 sayılı Yasa uyarınca aylık bağlayan ve aylığını kesen kurumun, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı olduğunun anlaşılmasına göre; yersiz ödenen paranın iadesi istemli davanın bu kurum tarafından açılması gerekmektedir. Zira, adı geçen kurumun tüzel kişiliği bulunmakta, benzer davaların da kurum tarafından açıldığı görülmektedir.
Mahkemece, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından verilmiş bir vekalete dayanmadan, M.. H.. adına Hazine Avukatı tarafından açılan davanın; aktif dava ehliyeti bulunmaması nedeniyle, HMK"nın 114 ve 115. maddeleri gereğince, usulden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir…”
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN: Davalı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa dayalı olarak yetim aylığı alması nedeniyle davalıya 2022 sayılı Kanun uyarınca yersiz ödenen aylıkların tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 2022 sayılı Kanun"a göre aylık bağlanmış bulunan davalının 01/06/2008 tarihinden itibaren 3421190524 sicil numarası ile SSK dan yetim aylığı aldığının tespit edildiğini, 2022 sayılı Kanun kapsamında hak kazanmadığı halde davalıya yersiz ödenen 6.220,15 TL nin tahsilinin gerektiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla Hazine zararının doğduğu tarihten itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte 6.220,15 TL hazine alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen karar, Özel Daire’ce yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuş; Yerel Mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık 506 sayılı Kanuna dayalı olarak yetim aylığı alması nedeniyle davalıya 2022 sayılı Kanun uyarınca yersiz ödenen aylıkların tahsili istemi ile Hazine tarafından dava açılıp açılamayacağı noktasında toplanmaktadır
08.06.2011 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 633 sayılı KHK "nın 35. maddesi "Mevzuatta, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar Bakanlığa; anılan Başkanlık ve genel müdürlüklerden sorumlu bakana yapılan atıflar Bakana yapılmış sayılır." şeklindedir.
Şu durumda; dava konusu ödemelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünce yapıldığı göz önüne alındığında, davacı Hazine"nin eldeki dava bakımından aktif dava ehliyeti bulunmaktadır.
Bu durumda, yerel mahkemece Hazinenin aktif dava ehliyeti bulunduğuna ilişkin direnme kararı usul ve yasaya uygundur.
Ne var ki, işin esasına ilişkin olarak 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun Geçici 3 ve Geçici 4.maddeleri kapsamında diğer temyiz itirazları incelenmediğinden, bu yönde inceleme yapılmak üzere dosyanın Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
S O N U Ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle yerel mahkemenin direnmesi uygun bulunduğundan, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 3. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 17.04.2015 gününde oybirliğiyle ile karar verildi.