TALEP:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22.11.2017 tarih, 2017/65444 sayılı Kanun Yararına Bozma istemi ile; Cumhurbaşkanına hakaret, Türk milletini, Cumhuriyeti ve Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılama, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini, yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama, terör örgütü propagandası yapmak, halkı kin ve düşmanlığa alenen teşvik etme, suçu ve suçluyu övmek suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda,.... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 25.03.2017 tarihli ve 2017/60053 soruşturma, 2017/43152 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itirazın kabulü ile anılan kararın kaldırılmasına ilişkin.... 14. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.07.2017 tarihli ve 2017/2301 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya incelendi.
Dosya kapsamına göre; 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun "Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama" başlıklı 301. maddesinde yer alan, "(1) Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Devletin askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, birinci fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz. (4) Bu suçtan dolayı soruşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır." şeklindeki düzenleme ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; şüphelinin üzerine atılı Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama suçunun 5237 sayılı Kanunun 301. maddesinde düzenlenmesi, bu suçtan soruşturma yapılmasının aynı maddenin 4. fıkrası gereğince Adalet Bakanının iznine bağlı olması ve söz konusu soruşturmada bu konuda alınmış bir iznin de bulunmaması karşısında, soruşturma şartı yerine getirilmeksizin şüpheli hakkında dava açılması sonucunu doğurur şekilde itirazın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca.... 14. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.07.2017 tarihli ve 2017/2301 Değişik İş sayılı kararının bozulmasının istenilmesi arz ve dosya birlikte tebliğ olunmuştur.
I-OLAY:
1.... Cumhuriyet Başsavcılığınca şüpheli ... hakkında Cumhurbaşkanına hakaret, Türk Milletini, Cumhuriyeti ve TBMM"yi alenen ./..


aşağılama, T.C. Hükümetini, yargı organlarını, Askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama, terör örgütü propagandası yapma, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme, suçu ve suçluyu övmek suçlarından yapılan ihbar üzerine, 09.06.2017 tarih, 2017/60053 Soruşturma ve 2017/43152 karar numarası ile şüphelinin ihbara konu eylemlerinin ağır eleştiri ve düşünce özgürlüğü kapsamında kaldığından bahisle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiştir.
2- Bu karara karşı yapılan itiraz üzerine.... 14. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.07.2017 tarih ve 2017/2301 D.İş nolu kararı ile kamu davası açmak için yeterli delil bulunduğundan bahisle itirazın kabulüne ve verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına karar verilmiş olup, bu karar kesin nitelikte olduğundan karara karşı kanun yararına bozma yoluna başvurulmuştur.

II-KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNE İLİŞKİN UYUŞMAZLIĞIN KAPSAMI:
Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama suçundan dolayı soruşturma yapılabilmesi için Adalet Bakanının izninin gerekli olması karşısında bu izin olmaksızın yani soruşturma şartı yerine getirilmeksizin şüpheli hakkında verilen kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karara karşı yapılan itiraz üzerine kamu davası açılması sonucunu doğurur şekilde itirazın kabulüne karar verilip verilemeyeceğine ilişkindir.

III-HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Şüpheli hakkında soruşturmaya konu suçlardan TCK"nın 301. maddesinde düzenlenen Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama suçu açısından soruşturma yapılması aynı maddenin 4. fıkrası kapsamında Adalet Bakanının iznine tabi tutulmuştur. Yani bu suçlardan dolayı bir soruşturma şartı olarak Adalet Bakanının izin vermesi gerekli görülmüştür.
Sulh Ceza Hakimliğince bu suçla birlikte sayılan tüm suçlar açısından dava açmaya yeterli delil bulunduğu gerekçe gösterilerek kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar kaldırılmıştır. Bu durumda savcılık makamı tarafından bu suçla birlikte tüm suçlar açısından kamu davası açılması zorunluluğu doğacaktır.
Diğer taraftan kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar ve bu kararı kaldıran Sulh Ceza Hakimliği kararında Cumhurbaşkanına hakaret suçuna da yer verildiği ve bu suçun ise kovuşturulmasının TCK"nın 299/3 maddesi kapsamında Adalet Bakanının iznine bağlı olduğu, itirazın kabulü halinde bu suçtan da dava açılması sonucunun ortaya çıkacağı, bu hususun da madde hükmüne açık aykırılık teşkil edeceği anlaşılmakta ise de, bu hususla ilgili bakanlıkça kanun yararına bozma yoluna başvurulmadığından herhangi bir karar verilmemiştir.
Kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararlara karşı kimlerin yasa yollarına başvuracağı, itiraz üzerine yapılacak işlemler ve soruşturmanın tekrar başlatılmasıyla ilgili yasal mevzuat incelendiğinde;
Kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karara kimlerin itiraz edebileceğine ilişkin talep yönünden;


CMK’nın 173. maddesi;
(1)Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2)İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3)(Değişik: 18/6/2014-6545/71 md.) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet Başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4)(Değişik: 25/5/2005 - 5353/26 md.) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir
...
(6)İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için 172. maddenin 2. fıkrası uygulanır.
172. madde
(2)Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu hususta sulh ceza hakimliğince bir karar verilmedikçe, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.
Kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karara itiraz edebilmek için suçtan zarar görmek gereklidir. Suçtan zarar görme kavramı yasada açık olarak tanımlanmamış ise de, mağdur ve şikayetçi ile suçtan zarar görenin hakları CMK’nın 234. maddesinde düzenlenmiştir. Mağdur suçtan bizzat zarar gören kişidir. Bazı hallerde doğrudan suçtan zarar görmemekle birlikte dolaylı olarak da zarar söz konusu olabilir. Bu kişiler suçtan zarar gören olarak ifade edilmektedir. Mağdurdan daha geniş bir alanı kapsamaktadır. Yerleşik uygulamalara göre suçtan ancak doğrudan zarar gören kişiler davaya katılma hakkını haizdirler.
Somut olayda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen suçların niteliği nazara alındığında itiraz eden ..."nın suçtan doğrudan zarar görme ihtimali bulunmaması karşısında sıfat yokluğundan itirazın reddine karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesi usul ve yasaya uygun değildir.
Ancak kanun yararına bozma taleplerinde talebe bağlılık esas olup itiraz edenlerin sıfatı yönünden olağanüstü yasa yoluna başvurulmadığından bu konuda bir karar verilmemiştir.

Yukarıda açıklandığı üzere yasal düzenlemeden açıkça anlaşıldığı gibi TCK 301 maddesinde düzenlenen Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama suçu açısından soruşturma yapılması aynı maddenin 4. fıkrası kapsamında Adalet Bakanının iznine tabi tutulmuş olup bu suçtan dolayı verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı yapılan itiraz üzerine

soruşturma şartı gerçekleşmeden doğrudan dava açılması sonucunu doğuracak şekilde itirazın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiş,.... 14. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.07.2017 tarih ve 2017/2301 D.İş sayılı kararı usul ve yasaya aykırı görüldüğünden kanun yararına bozma talebinin kabul edilmesine karar vermek gerekmiştir.

IV-SONUÇ VE KARAR:
1-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 22.11.2017 tarih ve 2017/65444 sayılı Kanun Yararına Bozma talebinin KABULÜNE,
2..... 14. Sulh Ceza Hakimliğinin 12.07.2017 tarih ve 2017/2301 D.İş sayılı kararı usul ve yasaya aykırı olduğundan CMK"nın 309. maddesi gereğince bu kararın BOZULMASINA,
Sair işlemlerin mahallinde yerine getirilmesi için dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 13.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.