Danıştay 10. Daire 2019/3729 Esas 2022/452 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3729
Karar No : 2022/452


KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : … Turizm İnşaat Tekstil Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : …. Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kısmen onanmasına, kısmen bozulmasına dair Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 07/02/2017 tarih ve E:2016/6936, K:2017/572 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, 2008/7-2009/11 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan 18.754,20 TL, 2010/9. aya ait ek aylık prim ve hizmet belgesinin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan 95,00 TL, defter ve belgelerin usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle verilen 13.608,00 TL ve 2010/9. ay defter ve belgeleri ile ücret tediye bordrosunun usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle verilen 760,00 TL idari para cezalarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; dava konusu 760,00 TL tutarındaki para cezası açısından, … isimli şahsın davacıya ait işyerinde en son 01/09/2010 tarihinde çalıştığı, buna karşın 2010/9. aya ilişkin olarak deftere otuz günlük ücret yazıldığından ve 2010/9. aydaki ücret bordrosunda …'in imzası bulunmadığından söz konusu idari para cezasında hukuka aykırılık görülmediği; dava konusu 95,00 TL tutarındaki idari para cezası açından, … isimli şahsın 01/09/2010 tarihinde işten çıkmış olmasına ve 03/09/2010 tarihinde işten çıkışına dair bildirim yapılmasına karşın, 2010/9. aya ilişkin 30 gün üzerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgesinin iptaline ilişkin ek aylık prim ve hizmet belgesinin 21/12/2010 tarihinde Kuruma verildiği görüldüğünden, iptal niteliğindeki aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süreden sonra verilmesi nedeniyle söz konusu idari para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı; dava konusu 18.754,20 TL tutarındaki idari para cezası açısından, davacı şirkete ait iş yerinde 17/07/2008-10/11/2009 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalışan … isimli şahsın almış olduğu ücretin araştırma raporunda varsayıma dayalı olarak tespit edildiği ve somut olarak ortaya konulamadığı görüldüğünden, söz konusu cezanın 8.255,00 TL'lik kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, 10.499,20 TL'lik kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı; dava konusu 13.608,00 TL idari para cezası açısından, … isimli şahsın ücretinin davacının beyan ettiği miktarın üstünde olduğu somut olarak ortaya konulamadığından, söz konusu cezanın 5.670,00 TL'lik kısmında hukuka uyarlık görülmediği, 7.938,00 TL'lik kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu idari para cezalarının 13.925,00 TL'lik kısmının iptaline, 19.292,20 TL'lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Tarafların temyiz başvuruları üzerine Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesince, temyize konu kararın dava konusu 760,00 TL tutarındaki para cezası açısından davanın reddine ilişkin kısmında, 506 sayılı ve 5510 sayılı Kanunlarda dönem bordrosunun verilme yükümlülüğüne yahut imza yükümlülüğüne ve bu yükümlülüğe uyulmaması halinde de para cezasının uygulanacağına dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediğinden 760,00 TL tutarındaki idari para cezasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği; dava konusu 95,00 TL tutarındaki para cezası açısından davanın reddine ilişkin kısmında, … isimli çalışanın davacıya ait işyerinden 01/09/2010 tarihinde ayrıldığı, 03/09/2010 tarihinde çıkışına ilişkin bildirimlerin yapıldığı, bu kişinin 02/09/2010 tarihinde başka bir işveren nezdinde sigortalı çalışmaya başladığı, buna karşın 2010/9. aya ait önceden bildirilen ve 30 gün üzerinden düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinin düzeltilmesine ve iptaline ilişkin ek bildirgenin en geç 23/10/2010 tarihinde verilmesi gerektiği halde 21/12/2010 tarihinde Kuruma verildiğinden bahisle para cezası uygulanmış ise de, bu nitelikteki maddi hataların, 2579 sayılı Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 103. maddesi ile giderilmesinin olanaklı olduğu, buna göre davacının ek düzeltme bildirgelerini, yasal olarak vermesi gereken 23/10/2010 tarihinden itibaren üç ay içerisinde Kuruma sunması mümkün olduğundan ve Kuruma söz konusu evrakı teslim ettiği 21/12/2010 tarihi bu üç aylık sürenin içerisinde kaldığından 95,00 TL tutarındaki idari para cezasında hukuka uyarlık görülmediği; dava konusu 13.608,00 TL tutarındaki para cezasının 7.938,00 TL'lik kısmına ilişkin olarak davanın reddine ilişkin kısmında, her ne kadar çalışan Hüseyin Yavuz'un bazı aylara ilişkin ücretinin ticari defterlere yansıtılmadığından bahisle 7.938,00 TL idari para cezası verilmiş ise de, aynı aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma zamanında verilmemesi sebebiyle davacıya zaten verilmiş bir idari para cezası bulunması karşısında, aynı hususta mükerrer ceza verilmesinin mümkün olmadığından hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçeleriyle anılan kısımların bozulmasına; temyiz istemine konu kararın 18.754,20 TL tutarındaki para cezası ile 5.670,00 TL tutarındaki para cezasına ilişkin kısımlarında ise hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle bu kısımların onanmasına karar verilmiştir.


KARAR_DÜZELTME
TALEP_EDENLERİN_İDDİALARI :
Davacı tarafından; idari para cezasına esas alınan denetmen raporunun sadece beyanlar ve soyut deliller ile hazırlanmış olduğu, bu rapora dayanılarak verilen cezanın da usul ve yasaya aykırı olduğu, bu nedenle Danıştay kararının aleyhine olan kısmının düzeltilmesine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; ilk savunma dilekçesi ekinde sunulan araştırma raporuna eklenen evrakta davacı şirket çalışanı …’un asgari ücret üzerinden sigortalılığı yapıldığı halde 03/02/2009 tarihli belgede net maaşının 700,00 TL, 01/09/2009 tarihinde ise 1.300,00 TL olduğunun görüldüğü, bu sebeple ücretin somut olarak ortaya konulamadığı şeklindeki gerekçenin doğru olmadığı, haksız, usulsüz ve yasaya aykırı bulunan Danıştay kararının aleyhine olan kısımlarının yeniden incelenerek düzeltilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Davacı tarafından, düzeltilmesi istenen kararın lehine olan kısmının usul ve yasaya uygun olduğu, davalı tarafından ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır. Davalı idarece savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ….
DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltmesi istemlerinin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçelerinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme istemlerinin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 07/02/2017 tarih ve E:2016/6936, K:2017/572 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait iş yerinde yapılan denetim sonucu düzenlenen 30/01/2015 tarih ve 2015TK/007 sayılı araştırma inceleme raporunda, davacı şirket çalışanı …'in davacıya ait iş yerinden 01/09/2010 tarihinde ayrılarak başka bir işveren nezdinde çalışmaya başladığı, işten ayrılış bildirgesinin davacı tarafından 03/09/2010 tarihinde Kuruma verildiği, ancak daha önceden 30 gün üzerinden bildirilen 2010/9. aya ait aylık prim ve hizmet belgelerinin düzeltilmesine ilişkin ek bildirgenin unutulması nedeniyle 21/12/2010 tarihinde Kuruma sunulduğu, bu nedenle 2010/9 ayına ilişkin iki ayrı ücret bordrosu ibraz edildiği ve her iki bordroda da …'in imzasının bulunmadığı, ücret bordrolarının birinde 30 gün üzerinden diğerinde ise 1 gün üzerinden kayıtlı olduğunun görüldüğü tespitlerine yer verilmesi üzerine, 2010/9. ayına ilişkin iptal niteliğindeki ek aylık prim ve hizmet belgesinin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle 95,00 TL, 2010/9. ay defter ve belgeleri ile ücret tediye bordrosunun usulüne uygun düzenlenmemesi sebebiyle 760,00 TL olmak üzere davacı şirkete iki ayrı idari para cezası uygulandığı; yine davacı şirkete ait iş yerinde yapılan denetim sonucu düzenlenen 30/01/2015 tarih ve 2015TK/009 sayılı raporda, davacı şirket çalışanı Hüseyin Yavuz'un davacıya ait iş yerinde 17/7/2008 ile 10/11/2009 tarihleri arasında çalıştığı, 10/06/2009 tarihli işe girişinin iptal edilerek işe giriş tarihinin 17/07/2008 tarihine çekilmesinin gerektiği, maaşının ise 17/7/2008-31/1/2009 tarihleri arasında asgari ücret, 01/02/2009-31/08/2009 tarihleri arasında net 700,00 TL (brüt 909,22 TL), 01/09/2009-10/11/2009 tarihleri arasında ise net 850,00 TL (brüt 1.119,04 TL) olduğu tespitlerinin yer alması üzerine, 2008/7 - 2009/11 dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle 18.754,20 TL, ibraz edilen defter ve belgelerin usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle 13.608,00 TL olmak üzere davacı şirkete iki farklı idari para cezası uygulandığı; bu cezalara yapılan itirazın dava konusu 30/03/2015 tarih ve 12 sayılı komisyon kararıyla reddedilmesi üzerine idari para cezalarının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle "Prim Belgeleri ve İşyeri Kayıtları" başlıklı 86. maddesinin 1. fıkrasında, işverenin bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların; (a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, (b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, (c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlü olduğu; "Kurumca Verilecek İdari Para Cezaları" başlıklı 102. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde ise, 86. maddesinin 1. fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usulde vermeyenlere idari para cezası uygulanacağı hüküm altına alınmış; aynı fıkranın (e) bendinin 4 numaralı alt bendinde, "Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında, idari para cezası uygulanır."; 5 numaralı alt bendinde ise, "İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında, idari para cezası uygulanır..." hükümlerine yer verilmiştir.
12/05/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin "Aylık prim ve hizmet belgesinin sonradan verilmesi ve resen düzenlenmesi" başlıklı 103. maddesinin 2. fıkrasında, "Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar Kuruma verilen asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesi, aksine bir tespit veya şüpheli bir durum yoksa ve aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte Kuruma verilmiş olması hâlinde, söz konusu belge,ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosyanın incelenmesinden; temyiz istemine konu kararın; 2010/9. ay defter ve belgeleri ile ücret tediye bordrosunun usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle verilen 760,00 TL idari para cezası yönünden davanın reddine, 2008/7-2009/11 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan 18.754,20 TL tutarındaki idari para cezasının 8.255,00 TL'lik kısmının iptaline, 10.499,20 TL'lik kısmı yönünden davanın reddine ve defter ve belgelerin usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle verilen 13.608,00 TL idari para cezasının Hüseyin Yavuz isimli şahsın ücretinin davacının beyan ettiği miktarın üstünde olduğunun somut olarak ortaya konulamadığı gerekçesiyle 5.670,00 TL'lik kısmının iptaline ilişkin kısımları usul ve hukuka uygun bulunmuş olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyize konu kararın, defter ve belgelerin usulüne uygun olarak düzenlenmediğinden bahisle verilen 13.608,00 TL idari para cezasının 7.938,00 TL'lik kısmı yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
Her ne kadar çalışan ...'un bazı aylara ilişkin ücretinin ticari defterlere yansıtılmadığından bahisle 7.938,00 TL idari para cezası verilmiş ise de, aynı aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma zamanında verilmemesi sebebiyle davacıya daha önce verilmiş bir idari para cezası bulunduğundan, aynı hususta mükerrer ceza verilmesinin mümkün olmaması sebebiyle bu kısma yönelik davanın reddi yolunda verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.
Temyize konu kararın, 2010/9. aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin iptaline ilişkin ek bildirgenin süresinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan 95,00 TL tutarındaki idari para cezası yönünden davanın reddine dair kısmının incelenmesi:
….isimli çalışanın davacıya ait işyerinden 01/09/2010 tarihinde ayrıldığı, 03/09/2010 tarihinde çıkışına ilişkin bildirimlerin yapıldığı, bu kişinin 02/09/2010 tarihinde başka bir işveren nezdinde sigortalı çalışmaya başladığı kendi beyanları ve sigorta kayıtları ile de sabit olup, 2010/9. aya ait önceden bildirilen 30 gün üzerinden aylık prim ve hizmet belgelerinin düzeltilmesine ve iptaline ilişkin ek bildirgenin en geç 23/10/2010 tarihinde Kuruma verilmesi gerektiği halde 21/12/2010 tarihinde verildiğinden bahisle, para cezası uygulanmış ise de, bu nitelikteki maddi hataların, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103. maddesi ile giderilmesinin olanaklı olduğu, buna göre, davacının ek düzeltme bildirgelerini yasal olarak vermesi gereken 23/10/2010 tarihinden itibaren üç ay içerisinde Kuruma sunması mümkün olduğundan ve Kuruma söz konusu evrakı teslim ettiği 21/12/2010 tarihi bu üç aylık sürenin içerisinde kaldığından 95,00 TL tutarındaki idari para cezasında hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE
2. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
3. Dava konusu işlemin kısmen iptaline, davanın kısmen reddine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının 760,00 TL'lik para cezasına, 18.754,20 TL'lik para cezasına, 13.608,00 TL'lik para cezasının 5.670,00 TL'lik bölümüne ilişkin kısımları yönünden ONANMASINA, 13.608,00 TL'lik para cezasının 7.938,00 TL'lik bölümüne ve 95,00 TL'lik para cezasına ilişkin kısımları yönünden BOZULMASINA,
4. Bozulan kısımlar hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 08/02/2022 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.