Danıştay 9. Daire 2019/4416 Esas 2022/301 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4416
Karar No : 2022/301


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirketin … Büyükşehir Belediyesi ile imzaladığı ve ... Noterliği'nin … tarih ve … yevmiye numarası ile tasdik ettiği sözleşmeye ilişkin olarak ödenen damga vergisinin fazla tahsil edildiği iddiasıyla davalı idareye yaptığı düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işleminin iptali ve fazladan tahsil edilen damga vergisinin faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu edilen düzeltme-şikayet başvurusuna konu damga vergisinin ... Noterliğince … tarih ve … yevmiye numarası ile tasdik edilen "… Büyükşehir Belediyesi Sınırlı Ayni Hak Tesisi (Daimi ve Müstakil Üst Hakkı Tesisi) Kira Sözleşmesi"ne ilişkin olduğu, dava dilekçesi ve davacı tarafından yapılan düzeltme-şikayet başvurularında sözleşmenin "… Büyükşehir Belediyesi Sınırlı Ayni Hak Tesisi (Daimi ve Müstakil Üst Hakkı Tesisi) Kira Sözleşmesi" olarak açıkça belirtildiği, ... Noterliği nezdinde aynı tarih ve aynı yevmiye numarası ile tasdik edilmiş ve yukarıda anılan sözleşmeyi müstenidat kabul eden bir sayfalık "Kira Sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin incelenmesinden; (sözleşmede kiralanan yerin cinsinin, kullanım amacı ve kira müddetinin sırasıyla "Kültür Merkezi, Ticari Alan ve Otopark Alanı", "Kültür Merkezi, Ticari Alan ve Otopark Alanı işletmeciliği" ve otuz (30) sene olarak ifade edildiği, kira karşılığının ne şekilde ödeneceği ve kiranın başlangıç-bitiş tarihlerine ilişkin düzenlemelerde ise Hususi Şartların 9 ve 4'üncü maddelerine atıf yapıldığının görüldüğü, hususi şartların ise "Ordu Büyükşehir Belediyesi Sınırlı Ayni Hak Tesisi (Daimi ve Müstakil Üst Hakkı Tesisi) Kira Sözleşmesi" başlıklı diğer sözleşmede düzenlendiği, her iki düzenlemenin de içeriğinin birbiriyle ve "… Büyükşehir Belediyesi … İlçesi Taşınmaz Mal Sınırlı Ayni Hak Tesisi İhalesi İdari Şartnamesi" ile birebir uyumlu olduğu görülmekle ortada birbirinden farklı hukuki durumları, taşınmazı, taşımazın devri usulünü, edimi ve sözleşme süresini düzenleyen birden fazla sözleşme olmadığı anlaşıldığından düzeltme-şikayet başvurusu kapsamında iadesi talep edilen damga vergisinin "Ordu Büyükşehir Belediyesi Sınırlı Ayni Hak Tesisi (Daimi ve Müstakil Üst Hakkı Tesisi) Kira Sözleşmesi" ne ilişkin olduğu kanaatinin hasıl olduğu, uyuşmazlığın çözümünün; "… Büyükşehir Belediyesi Sınırlı Ayni Hak Tesisi (Daimi ve Müstakil Üst Hakkı Tesisi) Kira Sözleşmesi'nin" 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 1'inci maddesi "Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümün (A) fıkrasının 1'inci bendinde yer alan "Mukavelenameler, Taahhütnameler ve Temlikler" kısmına mı, yoksa (A) fıkrasının 2'nci bendinde yer alan "Kira Mukavelenameleri" kısmına mı tabi olduğu hususundaki değerlendirmeye muhtaç olduğu, sözleşmenin kira sözleşmesini aşan bir sözleşme niteliğini haiz olup olmadığı bu hususta hukuki niteleme yapılmasına bağlı olup bunun ortaya konulabilmesinin ise hukuksal yorum metotları kullanılarak ilgili kavram ve düzenlemelerin değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı olduğunun da açık olduğu, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlık, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan vermeyecek şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğundan, ihtilafın çözümü, maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesini ve yorumlanmasını gerektirdiğinden, vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek iddiaların, Vergi Usul Kanunu'nun 124'üncü maddesinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine ve bu inceleme sonucuna göre dava hakkında hüküm kurulmasına olanak olmadığı sonucuna varılmış olup, düzeltme şikayet başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde bu nedenle hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının usul ve hukuka uygun olup kararın kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı şirket ile … Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan sözleşmenin karma bir sözleşme olduğu, bu tür sözleşmeler değerlendirilirken baskın unsurun gözetilmesi gerektiği, sözleşmede, 30 yıl sürecek bir kira ilişkisi kurulduğunu, kira ile ilgili tarafların edim ve yükümlülüklerinin ayrıntılı bir biçimde düzenlendiği, sözleşmede yer alan bu düzenlemeler dikkate alındığında kağıtların, yasal unsurlarının tümünü taşıyan tipik bir kira sözleşmesi niteliği taşıdığı, davacı şirketin bu sözleşmeyi yapmaktaki maksadının eser sözleşmesinden elde edeceği gelirden ziyade kendisine tahsis edilen arsa üzerinde yapacağı inşaatı işletmek ve üçüncü kişilere kiraya vermek suretiyle elde edeceği gelirin amaçlandığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, sözleşmenin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 1'inci maddesi "Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümün (A) fıkrasının 2'nci bendinde yer alan "Kira Mukavelenameleri" kısmında değerlendirilmesi ve bu tür belgeler için tayin edilen %01,89 oranına tabi tutulması gerektiği iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Usul yönünden; dava konusu edilen olayda herhangi bir vergi hatası bulunmadığı; esas yönünden ise; anılan sözleşmenin mahiyeti itibariyle "inşaat yapım sözleşmesi" olduğu, bu nedenle sözleşmenin proje maliyet bedeli üzerinden 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 1'inci maddesi "Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümün (A) fıkrasının 1'inci bendinde yer alan "Mukavelenameler, Taahhütnameler ve Temlikler" kısmında değerlendirilerek %09,48 oranı üzerinden damga vergisi tahsil edilmesi işleminin hukuka uygun olduğu, arsa vasfında bulunan taşınmaz üzerine uygun bulunan projeye göre Kültür Merkezi, Ticari Alan ve Otopark alanının davacı tarafından inşaasının sözleşmenin asıl konusunu teşkil ettiği, aynı yevmiye numarası ile tasdik edilen ve müstenidat olduğu belirtilen kağıtta proje maliyet bedeline yer verildiği dikkate alındığında tabi tutulan damga vergisi oranında bir hukuka aykırılık bulunmadığı iddiasıyla kararın onanması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan …TL maktu harcın alınmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 08/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.