Danıştay 9. Daire 2019/3958 Esas 2022/303 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3958
Karar No : 2022/303


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü-…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve E.… esas sayılı dava dosyasına sunulan davacı şirket ile SS … Konut Yapı Kooperatifi arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ödenmediğinden bahisle 2013 yılı için re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı damga vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; damga vergisinin, kişiler tarafından imzalanan kağıtlara, Devletçe, herhangi bir hususu ispat ve belli etme gücü tanınmasının karşılığı olduğu, bir hususu ispat ve belli edici nitelik taşımayan kağıtların damga vergisine tabi tutulamayacağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705'inci maddesinin birinci fıkrasında, taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasının tescille olacağı öngörüldükten sonra, aynı Kanunun 706'ncı maddesinin birinci fıkrasında, taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olmasının, resmi şekilde düzenlenmiş bulunmalarına bağlı olduğunun, 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26'ncı maddesinde, mülkiyete müteallik resmi senetlerin, tapu sicil muhafızları veya memurları tarafından düzenleneceğinin hüküm altına alındığı, 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 60'ncı maddesinde ise, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin yapılması noterlerin görevleri arasında sayıldığı, davacı şirket ile SS ...Konut Yapı Kooperatifi arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, SS ...Konut Yapı Kooperatifi ile davacı şirketin taraf olduğu … Asliye Ticaret Mahkemesinin E.… esas sayılı iflas davasında, … Asliye Ticaret Mahkemesince, Beykoz Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne yönelik 22/02/2018 tarihli yazı ile davacı şirket ve SS ...Konut Yapı Kooperatifi arasında yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesine ilişkin olarak damga vergisinin ödenip ödenmediğinin araştırılmasına, ödenmemiş ise tahakkuk ve tahsilinin istenildiği, davalı idare tarafından yapılan araştırmada ilgili kat karşılığı inşaat sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ödenmediğinin tespit edildiğinden bahisle 2013 yılına ilişkin olarak vergi ziyaı cezalı damga vergisi tarh edildiği, yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; taşınmaz mülkiyetinin devrini konu edinen sözleşmeler, ancak resmi şekilde yapılmak koşuluyla hukuki değere sahip bulunduğu, sözleşmenin resmi şekilde yapıldığının tapu sicil görevlilerince veya noter tarafından düzenlenmiş olmasıyla mümkün olduğu, davacı şirket tarafından dava dilekçesinde ilgili sözleşmenin noterde düzenlenmediğinin beyan edildiği, dosyada yer alan sözleşmede de noter şerhinin bulunmadığı, 16/10/2018 tarihli ara karar cevabında davalı idare tarafından bu şekilde düzenlenen bir sözleşmenin tarh dosyasında bulunmadığının belirtildiği, bu durumda, taraflar arasında hariçte düzenlenen mülkiyet devrini amaçlayan sözleşmede, ispat ve belli etme gücünün varlığından söz edilmesine hukuki olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, cezalı tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının usul ve hukuka uygun olup kararın kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek davalı idaresinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: … Asliye Ticaret Mahkemesinin yazısına istinaden gerekli araştırmaların yapıldığı ve damga vergisinin ödenmediğinin tespit edilmesi üzerine vergi ziyaı cezalı damga vergisi tarh edildiği, yapılan işlemin hukuka uygun olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.


KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ Takdir komisyonunca takdir olunan veya vergi inceleme raporuyla belirlenmiş bir matrah ya da matrah farkına dayanmaksızın, sırf … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … sayılı müzekkeresine istinaden mahkemeye ibraz edilen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin damga vergisinin ödenmediğinden bahisle 2013 yılı için re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı damga vergisinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY: Davacı şirket adına, … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve E.… esas sayılı dava dosyasına sunulan davacı şirket ile SS ...Konut Yapı Kooperatifi arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ödenmediğinden bahisle 2013 yılı için re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı damga vergisinin kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun tarh ve tahakkuk usulünü düzenleyen ikinci kısmında yer alan re'sen vergi tarhı başlıklı 30. maddesinin 1. fıkrasında; "Resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde, takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı resen takdir olunmuş sayılır." kuralına yer verilmiştir.



Aynı Kanun'un 74. maddesinin (a) fıkrasının 1. bendinde; Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak ve 2. bendinde; vergi kanunlarında yazılı fiat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek takdir komisyonunun görevleri arasında sayılmış, 135. maddesinde ise, vergi incelemesinin; vergi müfettişleri, vergi müfettiş yardımcıları, ilin en büyük mal memuru veya vergi dairesi müdürleri tarafından yapılacağı, Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrolarında görev yapanların her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haiz olduğu belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; resen vergi tarhını, vergi alacağının yetkililerce re'sen takdir olunan matrah veya matrah farkı üzerinden vergi nispeti uygulanmak suretiyle hesaplanması olarak tanımlamak mümkündür. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, vergi idaresince re'sen vergi tarh olunabilmesi için, öncelikle, re'sen takdir olunmuş bir matrah veya matrah farkının varlığı gereklidir.
Başka bir anlatımla, vergi idaresince re'sen yapılan vergi tarhının hukuken geçerli olabilmesi için, bu tarhiyatın, 213 sayılı Yasa kuralları uyarınca matrah takdiri yapmakla görevli bulunan takdir komisyonunca takdir olunan ya da vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah farkına dayandırılmış olması gerekmektedir.
Bu durumda, takdir komisyonunca takdir olunan veya vergi inceleme raporuyla belirlenmiş bir matrah ya da matrah farkına dayanmaksızın, sırf … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve … sayılı müzekkeresine istinaden mahkemeye ibraz edilen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin damga vergisinin ödenmediğinden bahisle 2013 yılı için re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı damga vergisinin yukarıda yazılı gerekçeyle kaldırılmasına karar veren Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçeyle ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 08/02/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.