• ALACAK DAVASI
• ARAÇ KİRALAMA SÖZLEŞMESİ
• MADDİ HATA

Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Uşak 2.Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 24.10.2011 gün ve 2010/699 E.- 2011/1144 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 21.03.2012 gün ve 2012 /1118 E.-2012 /7418 K. sayılı ilamıyla;
(...Dava; taraflar arasında imzalanan 04.04.2007 tarihli araç kiralama sözleşmesinden kaynaklanan akaryakıt fiyat farkı bedelinden doğan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; 2007 ile 2010 yılları arasındaki üç senelik dönem için davalının davacıdan araç kiraladığını, teknik şartnamede akaryakıt fiyat farkı hesaplamasında sözleşmenin imzalandığı tarihteki akaryakıt bayii satış fiyatının esas alınacağına dair maddenin yer aldığını, davalı idarenin akaryakıt fiyat farkı hesaplaması uygulamasını tek taraflı olarak değiştirdiğini, teknik şartnamenin 6.1.5 fıkrasındaki akaryakıt fiyat farkı hesaplanırken en son akıryakıt fiyat farkı ile bir önceki akaryakıt fiyatı hesaplanacaktır düzenlemesi doğrultusunda hesaplama yapmaya başladığını bu değişiklik sebebi ile de önceki ödemeleri de geri aldığını, müvekkilinin sözleşmeyi imzalarken o tarihteki akaryakıt fiyatı üzerinden teklif verdiğini, müvekkilinin ileri tarihlerdeki akaryakıt fiyatlarını bilmesinin imkansız olduğunu, davalı idarenin fark ödemesi sırasında ilk fiyat ile son fiyatı dikkate alarak ödeme yapılması gerektiğini iddia ederek 1.000,00 TL, ıslahen de 1.900,78 TL akaryakıt fiyat farkı alacağının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir
Davalı vekili savunmasında; posta dağıtım hizmetlerinde çalıştırılmak üzere kiralık araç ihalesinde ihalenin davacının uhdesinde kaldığını, taraflar arasında 04.04.2007 tarihli sözleşmenin imzalandığını, teknik şartnamede akaryakıt fiyat farkının nasıl hesaplanacağı ve ödeneceği formülünün belirtildiğini, buna göre akaryakıt fiyat farkı hesaplanırken akaryakıt son fiyatı ile ilk sözleşme imza tarihindeki fiyatın dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiğini, müvekkilince önceden bu şekilde hesaplama yapılıp ödeme yapılırken sonradan bu usulün değiştirilerek akaryakıt fiyat farkı hesaplamasında en son akaryakıt fiyatı ile bir önceki akaryakıt fiyatının kıyaslanarak hesaplama ve ödeme yapıldığından bahisle müvekkili aleyhine alacak davası açılmasının yerinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 04.04.2007 günlü sözleşmeye göre, teknik şartnamede akaryakıt fiat farkının nasıl hesaplanacağı ve ödeneceği görüşlerinin belirtildiği, buna göre akaryakıt fiat farkı hesaplanırken, akaryakıt son fiatı ile ilk sözleşme imza tarihindeki fiatın dikkate alınarak hesaplama yapılmasının gerektiğinin belirtilmesine göre, davacının talebinde belirtilen akaryakıt fiat farkı için ayrıca bir hüküm bulunmadığı açıktır. Davacının, kısa bir sürede talebe uygun bir ödeme yapılmasının bir teamülü doğurmayacağına ve taraflar arasındaki sözleşmeyi de değiştirecek nitelikteki bir düzenleme yapılmasını gerektirmediğinden, bu yön gözetilmeden davanın kabulü bozmayı gerektirmiştir...)
gerekçesiyle bozularak, dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davalı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, araç kiralama sözleşmesinden kaynaklanan akaryakıt fiyat farkının tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili, akaryakıt fiyat farkından kaynaklanan alacağın davalı idare tarafından hatalı hesaplanmaya başlanması nedeniyle önceden yapılan ödemelerin de geri alındığını ileri sürerek ıslah ile 1.900,78 TL akaryakıt fiyat farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı P.. M.. vekili, hesaplama yönteminin sözleşme ve şartnamelere uygun hale getirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Yerel mahkemece; akaryakıt fiyat farkının hesaplanmasında akaryakıt fiyatının değiştiği tarihteki bayii satış fiyatı ile sözleşme tarihindeki bayii satış fiyatının baz alınmasının uygun olacağı gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıya metni aynen alınan ilam ile bozulmuş, Mahkemece, önceki gerekçeler tekrar edilip genişletilerek verilen direnme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; taraflar arasında imzalanan araç kiralama sözleşmesinden kaynaklanan akaryakıt fiyat farkından doğan alacağın sözleşmenin 6.1.1.maddesi gereğince sözleşme tarihindeki akaryakıt fiyatı ile hesaplama tarihindeki akaryakıt fiyatı arasındaki fark üzerinden mi yoksa 6.1.5.maddesi gereğince son akaryakıt fiyatı ile bir önceki akaryakıt fiyatı arasındaki fark üzerinden mi hesaplanacağı, varılacak sonuca göre davacının akaryakıt fiyat farkı alacağının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle taraflar arasında imzalanan 04.04.2007 tarihli sözleşme hükümlerinin değerlendirilmesi gerekir.
Kiralama Suretiyle Taşıt Edinme İhalesi’nin 07.09.2004 tarih ve 25576 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan PTT Alım Satım Yönetmeliği hükümlerine göre yapıldığı, 04.04.2007 tarihinde taraflar arasında akdedilen sözleşmenin “Fiyat Farkı” konulu 9.maddesinde "Teknik Şartnamesinde belirtildiği şekilde fiyat farkı uygulaması yapılacaktır." hükmünün bulunduğu, Teknik Şartname’nin 6.1.1.maddesinde "akaryakıt fiyat farkı hesaplanmasında sözleşmenin imzalandığı tarihteki akaryakıt bayii satış fiyatı esas alınacaktır" düzenlemesine yer verildiği, 6.1.5.maddesinde ise, "akaryakıt fiyat farkı hesaplanırken en son akaryakıt fiyatı ile bir önceki akaryakıt fiyatının kıyaslanacağı, hak ediş ödemesine esas ay içerisinde akaryakıta birden fazla zam veya indirim yapılmış ise, her bir zam yada indirimin ayrı ayrı hesaplanarak toplamının alınacağı" hususunun kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
Davacının kestiği faturalardan 01.04.2008 tarihine kadar fiyat farkı hesaplamasında Teknik Şartname’nin 6.1.1.maddesinin uygulanmış olup bu tarihten sonra fiyat farkı ödemesinin 6.1.5.maddesi hükmüne göre yapıldığı hususlarında taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Ne var ki Mahkemece, taraflar arasında düzenlenen 04.04.2007 tarihli sözleşme uyarınca akaryakıt fiyat farkının Teknik Şartname’nin akaryakıt fiyat farkı konulu 6.1.1.maddesi gereğince, sözleşmenin imzalandığı tarihteki akaryakıt bayii satış fiyatının esas alınması gerektiği, 6.1.5.maddesinde ise akaryakıt fiyat farkı hesaplanırken en son akaryakıt fiyatı ile bir önceki akaryakıt fiyatının kıyaslanacağının kararlaştırıldığı, 01.04.2008 tarihine kadar fiyat farkı hesaplamasında teknik şartnamenin 6.1.1.maddesinin uygulandığı, bu tarihten sonra fiyat farkı ödenmemesinin sözleşmenin davalı idarece tek taraflı ve davacı aleyhine değiştirilmesi olup TMK’nın 2.maddesinde belirtilen hakkın kötüye kullanılması niteliğinde bulunduğu, işin süresinin uzun olması, ihale tarihinden sonra akaryakıt değişim fiyatlarının yüklenici tarafından öngörülememesi, sözleşmenin uygulanması süresince akaryakıt fiyatlarının sürekli değişmesi gözönüne alındığında akaryakıt fiyat farkı hesaplanmasında akaryakıt fiyatının değiştiği tarihteki bayii satış fiyatı ile sözleşme tarihindeki bayii satış fiyatının gözönüne alınmasının uygun olacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de; Özel Dairece, “Taraflar arasında 04.04.2007 günlü sözleşmeye göre, teknik şartnamede akaryakıt fiat farkının nasıl hesaplanacağı ve ödeneceği görüşlerinin belirtildiği, buna göre akaryakıt fiat farkı hesaplanırken, akaryakıt son fiatı ile ilk sözleşme imza tarihindeki fiatın dikkate alınarak hesaplama yapılmasının gerektiğinin” belirtilmesine ve davacının da aynı yönde talepte bulunmasına karşın davanın kabulüne dair mahkeme hükmü bozulmuştur.
Buna göre Özel Daire, mahkeme kararını gerekçesinde benimsemekle birlikte sonuç kısmında hükmün bozulmasına yönelik kararın maddi hataya dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca yerel mahkemenin davanın kabulüne ilişkin kararda direnmesi usul ve yasaya uygundur.
Direnme kararı bu nedenle onanmalıdır.
S O N U Ç : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan gerekçelerle ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı (100,40 TL) bakiye temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 15.04.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.