Danıştay 6. Daire 2018/2454 Esas 2022/1285 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/2454
Karar No : 2022/1285

TEMYİZ EDENLER : (I) (DAVACI) …
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
(II) (DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- … 2- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : (I) 1- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI YANINDA MÜDAHİLLER)
…., …
(II)(DAVACI) ….

İSTEMİN KONUSU : . … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Manavgat ilçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parsele ilişkin … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu alana ilişkin tasarım ve kullanım kararlarının 1/5000 ölçekli üst kademe plana aykırılık barındırmadığı, plan kademelenmesi ilkesine uygun olduğu, ancak bir planlama sürecinin salt planlama kademelenmesi ilkesi gereğince irdelenmesinin, sürece ilişkin bir değerlendirmeden öteye gidemeyeceği, bu nedenle dava konusu plan kararlarının dava konusu alanın niteliklerine, çevresindeki diğer kullanımlarla ilişkisine bağlı olarak kullanım ve yapılaşmaya ilişkin kararların yere uygun olup olmadığının önem taşıdığı, kentin önemli bir meydanında parsel bazında yapılan plan değişikliğinde, yapılacak yeni binanın mevcut binalarla ilişkisini tanımlayan bir kütle-mekan çözümlemesi yapılmadığı, eski plana göre çevre parsellerde zemin kat bitişik, üst kat ayrık bir yapılaşma uygulandığı hesaba katıldığında, … ada, … sayılı parselden terk edilen ve hali hazırda dükkanların cephe aldığı yaklaşık 32 metrekarelik açık alanın … ada, … parsel sayılı taşınmaza dahil edilip yapılaşmaya konu olması durumunda, dükkanların açık cephelerinin tümüyle ortadan kalkacağı; girişini buradan alan dükkanın ise girişinin de kapanmasıyla dükkanın tümüyle işlevsiz hale gelmesinin söz konusu olabileceği, bu belirsizlikten bağımsız olarak, dava konusu plan değişikliği doğrultusunda … ada … sayılı parselde önceden yapılan uygulamaya referansla tasarlanan ve sonuçta … ada, … sayılı parselle birlikte ortak bir kamusal mekan tanımlayan … ada, … sayılı parselin dava konusu plan değişikliği ile özgün tasarımındaki referansları yitireceği, açık cephe olarak tasarlanan kuzey cephesinin önünün kapanacağı, zemin kattâ mevcut durumda meydana ve caddeye bakan dükkan cephelerinin (tümüyle kapanmayacağı varsayılsa dahi) yaklaşık 6x5 metrelik küçük bir girinti içerisinde sıkışacağı, neticede dava konusu plan değişikliğinin, … ada, … sayılı parselde yer alan bitişik binanın halihazır niteliklerini göz önüne almadığı, itiraz konusu plan değişikliğinin çevredeki kamusal mekana etkisi bakımından; kentin bir ana meydanında 30 yıl önce yapılmış bir imar uygulamasıyla şekillenmiş bir kamusal mekanın, söz konusu imar uygulamasından doğduğu ileri sürülen bir mağduriyeti gidermek adına ortadan kaldırılmasının, söz konusu kamusal mekanı ve bunu tanımlayan binaları salt mülkiyet birimlerine indirgeyerek mülkiyet aktarımları yoluyla imar haklarını düzenlemeye odaklanan niceliksel bir yaklaşıma işaret ettiği, bu tür bir yaklaşımda kentsel mekanın niteliksel ve tarihsel değerleri ve bu yere kimlik kazandıran yerleşik kentsel yaşam örüntülerinin göz ardı edildiği, böylece şehircilik ve kentsel tasarım ilkeleri bakımından olumlu yönler barındıran, taşıt trafiğinin hakim olduğu söz konusu meydanda yayalara hareket alanı ve alternatif yaya etkinliklerine imkan sağlayan bir kamusal mekanın yapılaşmaya açıldığı, önemli bir kısmının budanarak bütünlüğünün bozulduğu, neticede kent merkezinde kamusal bir mekanın yaşayan bir parçasının silindiği ve dolayısıyla kamu yararına katkı sağlayan bir kentsel mekanın ortadan kaldırıldığı, bu nedenle dava konusu işlemin şehircilik ilkeleri ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; aynı dava konusu imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan başka bir davada, ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verildiği ve davalı …. Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve davalı idare yanında davaya katılan müdahiller tarafından yapılan istinaf başvurununun … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, davacıyla aynı parselde (… ada … sayılı) bulunan binada oturan ve aynı gerekçeleri ileri sürerek parsel bazında kişişel menfaati etkilendiğinden bahisle aynı belediye meclisi kararının iptali istemiyle …. İdare Mahkemesinin E:… esasında açılan iş bu davaya da konu belediye meclisi kararının, aynı bilirkişi heyetince düzenlenen bilirkişi raporuna dayalı olarak aynı gerekçelerle iptaline karar verildiği ve bu kararın kaldırılmasına yönelik istinaf başvurularının reddedildiği dikkate alındığında bakılan davanın konusunun kalmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, temyize konu kararda atıf yapılan mahkeme kararının henüz kesinleşmediği, diğer davada verilen iptal kararının kendisi açısından hüküm ifade etmeyeceği, istinaf isteminin reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı yanında müdahil tarafından, plan değişikliğinde üst ölçekli plana aykırılık olmadığı, bu değişikliğin komşu parseldeki dükkanları daha işlevsel hale getireceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından, ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın henüz kesinleşmediği ileri sürülmüşse de bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı, Danıştay Altıncı Dairesinin 29/06/2020 tarih ve E:2017/7970, K:2020/6294 sayılı kararıyla, "Uyuşmazlık konusu olayda, uygulama imar planı değişikliği teklifinin ilçe belediye meclisi kararıyla reddedildiği, Antalya Büyükşehir Belediye Meclisince anılan kararın tadilen onaylanarak imar plan değişikliği teklifinin kabulüne karar verildiği, dolayısıyla ortada ilçe belediyesi tarafından onaylanmış bir uygulama imar planı değişikliği bulunmamasına karşın büyükşehir belediyesince doğrudan uygulama imar planı yapıldığı görülmüş olup büyükşehir belediyesince yapılan tadilen onay işleminde hukuka uyarlık görülmediği, bu itibarla mahkeme kararının, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptaline ilişkin kısmında sonucu itibarıyla isabetsizlik bulunmadığı" gerekçesiyle onanmıştır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz isteminin reddine,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın .... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 09/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.