Danıştay 10. Daire 2022/273 Esas 2022/509 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/273
Karar No : 2022/509

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı (Mülga ... Kurumu)
VEKİLLERİ : ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik gereğince, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Çevre ve Çalışan Sağlığı Birimi ve Toplum Sağlığı Merkezlerince tahlili yapılması için gönderilen Kars ili ve ilçelerine bağlı köylere ait su numunelerinin analizlerine ilişkin 18/12/2013 tarih ve 103.000,00 TL bedelli faturanın ödenmesinin Kars İl Özel İdaresi’nden istenilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Sağlık Bakanlığı Erzurum Halk Sağlığı Müdürlüğü işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin "İzleme, Dezenfeksiyon ve Analiz Özellikleri" başlıklı 10. maddesine, 31/07/2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile eklenen "Bu madde kapsamında yapılan her türlü analiz ücretleri, belediye yerleşim yerlerinde belediyelerce, köylerde ise il özel idaresince ödenir." şeklindeki son fıkranın Danıştay Sekizinci Dairesi'nce önce 04/07/2011 tarih ve E:2011/1891 sayılı kararla yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş ve daha sonra 25/09/2013 tarih ve E:2011/1891, K:2013/6629 sayılı kararla anılan fıkra iptal edilmişse de, 07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. maddesi ile adı geçen Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrasında, "Protokol çerçevesinde alınan su numunelerinin analizleri Kurumca yetki verilen laboratuvarda yaptırılır ve mali yükümlülüğü mahalli idareye aittir." şeklinde yeniden düzenleme yapıldığı, buna göre, davacının görev ve sorumluluk alanı içinde bulunan köylere ait alınan su numunelerinin davalı idare tarafından tahlil edilmesi sonucu ortaya çıkan bedelin davacı kurum tarafından karşılanması, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan yasal mevzuatın zorunlu sonucu olduğundan, davacı adına düzenlenen fatura bedelinin ödenmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Halk Sağlığı Müdürlüğü ile aralarında İdare Mahkemesince dayanılan Yönetmelik hükmünde belirtilen şekilde bir protokolün imzalanmadığı, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla su numunelerinin analiz ücretlerinden sorumlu olacaklarına ilişkin herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, su numune analiz ücretlerinden mali olarak sorumlu tutulmalarına ilişkin Yönetmelik maddesinin Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/09/2013 tarih ve E:2011/1891, K:2013/6629 sayılı kararıyla iptal edildiği, bu nedenle işlem tarihi itibarıyla su analiz ücretlerinden sorumlu tutulmalarının mümkün olmadığı, 5996 sayılı Kanun’un 27. maddesine, 6514 sayılı Kanun’la eklenen cümlenin Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ :.Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun, 25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 203/1-ğ maddesi ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na ekli (I) sayılı cetvelden çıkartılarak anılan Kanun Hükmünde Kararname'nin 184. maddesi ile Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü adıyla Sağlık Bakanlığının hizmet birimi olarak teşkilatlandırılmış olması nedeniyle, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu yerine Sağlık Bakanlığı hasım mevkiine alınarak, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kars Halk Sağlığı Müdürlüğü, Çevre ve Çalışan Sağlığı Birimi ve Toplum Sağlığı Merkezlerince, Kars ili ve ilçelerine bağlı köylere ait su numuneleri alınarak, 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik gereğince analizlerinin yapılması için Erzurum Halk Sağlığı Müdürlüğü'ne gönderilmiştir.
Erzurum Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından anılan su numunelerinin analizleri yapılmış ve analiz ücretlerine ilişkin 18/12/2013 tarih ve 103.000,00 TL bedelli fatura ve analiz raporları ... tarih ve ... sayılı yazı ekinde Kars İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğine gönderilerek fatura bedelinin ödenmesi istenilmiştir.
Davacı tarafından anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin "İzleme, Dezenfeksiyon ve Analiz Özellikleri" başlıklı 10. maddesine, 31/07/2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile eklenen, "Bu madde kapsamında yapılan her türlü analiz ücretleri, belediye yerleşim yerlerinde belediyelerce, köylerde ise il özel idaresince ödenir." şeklindeki 11. fıkra, Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/09/2013 tarih ve E:2011/1891, K:2013/6629 sayılı kararı ile iptal edilmiş, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu ise Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 25/02/2019 tarih ve E:2016/3227, K:2019/778 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. maddesi ile İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrası, “Tüketime verilen içme-kullanma suyu denetim ve analiz işlemleri suyun kalitesinin denetimi niteliğindedir. Bu maddenin birinci fıkrası kapsamında mevzuata uygunluk denetimi amacıyla alınacak su numuneleri Müdürlükçe alınır. Su numunesi alım noktalarının tanımlanması ve numune alım takviminin oluşturulması için mahalli idare ile Müdürlük arasında bir protokol imzalanır ve protokolde değişiklik teklif edilmediği sürece her yıl yenilenmiş sayılır. Protokol çerçevesinde alınan su numunelerinin analizleri Kurumca yetki verilen laboratuvarda yaptırılır ve mali yükümlülüğü mahalli idareye aittir.” şeklinde yeniden düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu ... tarih ve ... sayılı işlemin ekleri arasında, 31/07/2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yer almakta ise de, yukarıda izah edildiği üzere dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrası, 07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 7. maddesi ile değiştirilmiş durumdadır.
Dolayısıyla, dava konusu işlemin dayanağının İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrasının, 07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 7. maddesi ile değişik hali olduğu kabul edilmelidir.
İdare Mahkemesince, 07/03/2013 tarihli düzenlemeye dayanılarak davacının görev ve sorumluluk alanı içinde bulunan köylere ait su numunelerinin davalı idare tarafından tahlil edilmesi sonucu ortaya çıkan bedelin davacı kurum tarafından karşılanmasının dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan yasal mevzuatın zorunlu sonucu olduğu gerekçesine yer verilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Ancak; 07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 7. maddesi ile değiştirilen 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrasında yer alan, "ve mali yükümlülüğü mahalli idareye aittir." ibaresinin yürütmesi Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/09/2013 tarih ve E:2013/3817 sayılı kararı ile durdurulmuş, akabinde anılan fıkrada yer alan,"Protokol çerçevesinde alınan su numunelerinin analizleri Kurumca yetki verilen labaratuvarlarda yaptırılır ve mali yükümlülüğü mahalli idareye aittir." cümlesi, Danıştay Onuncu Dairesinin 04/12/2017 tarih ve E:2016/11673, K:2017/5172 sayılı kararı ile iptal edilmiş, anılan karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 14/11/2019 tarih ve E:2018/1449, K:2019/5632 sayılı kararı ile onanarak kesinleşmiştir.
Dava konusu işlemin, 07/03/2013 tarih ve 28580 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 7. maddesi ile değiştirilen 17/02/2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 11. fıkrasında yer alan ve hukuka aykırılığı yargı kararıyla tespit edilerek iptal edilen ''mali yükümlülüğü mahalli idareye aittir'' ibaresine dayandığı anlaşıldığından, dayanağı yargı kararı ile iptal edilen dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/02/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.