Mahkemesi :Bolu İş Mahkemesi
Tarihi :03.12.2013
No :2012/24-2013/474

Dava, 5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında bağlanan yaşlılık aylığının ve 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlanma işleminin iptaline dair Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi .. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Türkiye’de, 01.11.1965 – 30.07.1966 tarihleri arasında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu kapsamında çalışmaları bulunan davacı; Almanya’da, 11.05.1970 – 30.11.2007 tarihleri arasında geçen çalışmalarını, 15.09.2006 tarihli dilekçesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmak için başvurarak 28.08.2008 ve 18.12.2008 tarihlerinde olmak üzere 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu (5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi) kapsamında borçlanmıştır. Davacıya 19.12.2008 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal eden tahsis talebine istinaden 01.01.2009 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı ve aynı tarihten itibaren bu defa 5434 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalı süreleri ile birleştirilmek suretiyle kısmi sözleşme aylığı bağlandığı; davacının sözleşme aylığını hiç tahsil etmediği; bu arada yurtdışında çalışmaya başlamadan önceki çalışmaları nedeniyle 5434 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlanması gerektiği gerekçesiyle yaşlılık aylığının kesildiği ve 3201 sayılı Kanun kapsamındaki borçlanmasının ise iptal edildiği anlaşılmaktadır. Davacı, yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin Kurum işleminin iptali ile borçlanmasının geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olan 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun “Başvurulacak Kuruluşlar” başlıklı 3"üncü maddesinin ilk hali, “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yurda kesin dönüş yapanlar, kesin dönüş tarihinden itibaren;
a)Sosyal güvenlik kuruluşlarından hiç birine tabi bulunmamaları halinde, Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b)Ev kadınları Bağ-Kur’a
c)Prim, kesenek ve karşılık ödediği sosyal güvenlik kuruluşuna,
yazılı istekte bulunmak ve yurt dışında geçen sürelerin tamamını veya dilediği kadarını döviz olarak ödemek şartıyla borçlanabilir. Borçlanılan süreler ilgili sosyal güvenlik kanunlarındaki esaslar dahilinde değerlendirilir.” şeklinde iken; 29.07.2003 tarih ve 4958 sayılı Kanunun 56"ncı maddesi ile yapılan değişiklik sonrasında;
“ 1) Halen yurtdışında bulunanlar;
a)Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b) Yurt dışına çıkmadan önce Türkiye’de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen sosyal güvenlik kuruluşuna,
c) Ev kadınları Bağ-Kur’a,
Yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
2)Türkiye’ye döndükten sonra yurt dışında geçen hizmetlerini borçlanmak isteyenler;
a) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
b) Müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
c) Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla birlikte yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
d)Hizmetlerinden bir kısmı yurt dışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak isteyenler ilk borçlanmayı yapan sosyal güvenlik kuruluşuna,
e) Ev kadınları Bağ-Kur’a,
Yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.” şeklinde değiştirilmiş; aynı maddenin 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunun 79"uncu maddesi ile değişen ve halen yürürlükte olan son hali “Bu Kanunun 1"inci maddesinde belirtilenler... sigortalının Türkiye’de hiçbir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması yoksa Sosyal Güvenlik Kurumuna, Türkiye’de çalışması varsa en son tabi olduğu sosyal güvenlik kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar.” şeklindedir.
Anılan maddenin davacının borçlanma başvurusunda bulunduğu tarih itibariyle yürürlükte olan hükmü uyarınca yurtdışından döndükten sonra herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna borçlanacaklardır. Yurtdışından kesin dönüş yaptıktan herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışması bulunmadığı anlaşılan davacının yasal yükümlülüklerine uygun biçimde Sosyal Sigortalar Kurumuna yapmış olduğu borçlanması ve borçlanılan süreler gözetilmek suretiyle bu kurum tarafından yaşlılık aylığı bağlama işlemleri yerinde olduğundan davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde; davacı vekilinin bu yöneleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 27.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.