10. Hukuk Dairesi 2014/23272 E. , 2014/24677 K.
"İçtihat Metni"
... adına Av. .. ... ... ile ... ... ... Sanayi ve Ticaret A.Ş. adına Av. ... ... ... arasındaki dava hakkında ... .... İş Mahkemesinden verilen 04.....2013 gün ve 2012/121-2014/618 sayılı hükmün, Dairemizin 24.03.2014 gün 2013/25251-2014/6653 sayılı ilamı ile BOZULMASINA karar verilmiştir. Bozma sonrası, Mahkemenin verdiği 07.07.2014 gün ve 2014/282-2014/447 sayılı karar ile önceki kararında 6100 sayılı HMK’nın 373/(...). maddesi uyarınca direndiği anlaşılmış olmakla ve Direnme üzerine yapılacak işlemlerin neler olduğu 6100 sayılı HMK’nın 373’ncü maddesinin (...). fıkrasında; “İlk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi kararında direnirse, bu kararın temyiz edilmesi durumunda inceleme, ... Hukuk Genel Kurulunca yapılır. (...) fıkrasında da; “(...) Hukuk Genel Kurulunun verdiği karara uymak zorunludur.” şeklinde ifade edilmiş olmakla birlikte ... Temmuz 2012 gün ve 28344 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava Ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanunun 40. maddesi ile 5521 sayılı Kanuna eklenen Geçici ...’nci Maddedeki;“ Bölge adliye mahkemelerinin, 5235 sayılı Kanunun geçici ... nci maddesi uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilecek göreve başlama tarihine kadar, Yargıtayın bozma kararlarına karşı verilen direnme kararının temyizi halinde dava dosyası, önce kararı veren daireye gönderilir. Direnme kararları daireler tarafından öncelikle incelenir. Kararı veren daire, direnmeyi yerinde görürse kararı düzeltir; yerinde görmezse talebi on gün içinde ... Hukuk Genel Kuruluna iletir.” şeklindeki düzenleme karşısında, direnme kararının süresi içinde temyizen incelenmesi tarafların vekilleri tarafından talep edilmesi üzerine Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Dava, 5510 sayılı Kanunun .... maddesi kapsamında sigortalının maruz kaldığı meslek hastalığı sonucu yapılan yardımlarının tahsili amacı ile başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verildiği, hükmün Dairemizce “Davanın yasal dayanağı olan, 5510 sayılı Kanunun 01.....2008 tarihinde yürürlüğe giren .... maddesinde; “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı
olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır.” düzenlemesi getirilmiştir.
Kaçınılmazlıktan, işveren tarafından tüm bu önlemler alındığı ve kazalı da bu önlemlere uyduğu halde kaza meydana gelmişse söz edilebilecektir. “Kaçınılmazlık, sosyal sigortalar uygulamasında, hukuksal ve teknik anlamda, olayın meydana geldiği tarihte geçerli olan bilimsel ve teknik tüm önlemlere rağmen zararın meydana geldiği ve önlenemediği durumları anlatan bir kavram…”(Prof.Dr. .... ... ..., Kurumun işverene Rücuu-Olayda Kaçınılmazlık Durumu, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı ..., s. 185) olup; bu halin kabulünün koşulu, “…vuku bulan olaya karşı koyulmazlık hali ve her türlü tedbirin alınmasına rağmen gerçekleşmesi önlenemeyen ve objektif bir kaçınılmazlık durumunun söz konusu olmasıdır. Umulmadık bir hal kaçınılmazlık olarak nitelenemeyecektir. Ummamak, ummayı düşünmemek ve zarar verici olay ile karşılaşmak, kaçınılmazlık olarak değerlendirilemez.” (Prof.Dr. .... ...., Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İşverene Rücuya Nasıl Bakıyor?, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı ..., s. 139)
Mahkemece, meslek hastalığının oluşumunda kaçınılmazlığın bulunmadığını bildiren bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş ise de, meslek hastalığında, işveren bu konuda her türlü tedbiri almış olsa bile, işin ve işyerinin niteliği sebebiyle bu hastalığın ortaya çıkması ihtimalinin bulunması ve bu nedenle hastalığın oluşumunda belli bir oranda kaçınılmazlığın etken olduğunun kabulü zorunlu olup, hükme esas alınan rapor bu yönüyle hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, alanında uzman bilirkişi heyetinden, kusurun oran ve aidiyeti ve meslek hastalığının oluşumunda kaçınılmazlığın etkisi konusunda rapor alınarak, varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması”nın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile bozulduğu, Mahkemece, “ilk bozma ilamından sonra eksik tüm kayıtlar celbedilerek iş yerinde keşif yapılmış , uzman bilirkişi heyetinden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmış olup, karara esas alınan raporda detaylı olarak tespit edildiği üzere; davalı iş yerinin bir kurşun işletmesi olduğu , kurşun bileşiklerinin işlenmesi nedeniyle kurşun buharları ile tozunun çalışma ortamında bulunması ve çalışanların sağlığını tehdit etmesi bilinen, beklenen ve önlenebilen bir durum olduğu , önleme yolları da bilirkişi heyeti raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı, bu durumda kurum sigortalısının kronik kurşun maruziyetine uğramasında kaçınılmazlıktan söz etmeye imkanı bulunmadığı, zira işveren açısından iş kazası veya meslek hastalıkları yaratabilecek risklerin önlenmesinde kaçınılmazlık faktöründen bahsedebilmek için bu risklerin önceden bilinememesi veya tahmin edilememesi gerekmektedir. Dava konusu olayda bilirkişi heyetinin raporunda belirlenen önlemlerin tam olarak alınması durumunda kurşun zehirlenmesinin söz konusu olmayacağı bu nedenlerle davacı kurum sigortalısının
meslek hastalığına yakalanması olayında kaçınılmazlığın bulunmadığı yönünde mahkememize tam bir vicdani kanaat gelmiş keza ... .... İş Mahkemesi, ... ....İş Mahkemesi ve ... ....İş Mahkemesinde görülen emsal dosyalar üzerinden alınan bilirkişi heyeti raporlarında da aynı sonuca ulaşıldığı gibi, ... ....İş Mahkemesinin 24/04/2013 tarih ve 2013/214 Esas - 2013/241 Karar sayılı direnme kararında da ayrıntılı olarak sigortalıların davalı iş yerinde meslek hastalığına yakalanması olayında kaçınılmazlığın bulunmadığı yönündeki gerekçeleri mahkememizin gerekçeleri ile uyumlu olduğu bu suretle usul ve yasaya uygun görülmeyen ... .... Hukuk Dairesinin bozma ilamına karşı mahkememizin önceki kararında direnilmesine ve davalı şirket vekilinin takibe yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile yukarıda belirlenen kusur oranı uygulanmak suretiyle ....500,84 TL asıl alacak ve ....566,... TL işlemiş faiz üzerinden takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine ayrıca alacağın likit olmaması yargılama gerektirmesinden dolayı davacı tarafın icra inkar tazminat talebinin de reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.” gerekçesi ile direnme kararı verildiği anlaşılmakla, bozma ilamı gerekçesindeki açıklamalar karşısında, Mahkemenin direnme kararı yerinde görülmediğinden talebin on gün içinde ... Hukuk Genel Kuruluna iletilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı sebepten ötürü ... incelemesine konu olan karar, eski hükümde direnmeye ilişkin olup direnme Dairemizce yerinde görülmediğinden ve bu durumda kararın inceleme yeri ... Hukuk Genel Kurulu olduğundan dava dosyasının ... Hukuk Genel Kuruluna sunulmak üzere ... Birinci Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 24.....2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.