Danıştay 8. Daire 2017/654 Esas 2022/725 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/654
Karar No : 2022/725

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : … Köyü Tüzelkişiliği
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Sivas ili, Kangal ilçesi, … köyü sınırları içerisinde bulunan ... ada, ...parsel sayılı taşınmazın vasıf değişikliğinin iptali ve mera vasfıyla özel sicile tescili talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, her ne kadar davacı tarafından Sivas ili, Kangal ilçesi, … köyü sınırları içerisinde bulunan … ada, … parsel sayılı taşınmazın vasıf değişikliği işlemleri tamamlanmadan … Export A.Ş. tarafından çalışmalara başlanıldığı belirtilmişse de, söz konusu durumun mera parselinin vasfının değiştirilmesinden önce gerçekleştiği, dava konusu parselin vasfının Valilik Makamının … tarih ve … sayılı oluru ile değiştirilmesinden sonra … Export A.Ş.'nin yirmi yıllık ot geliri ile öngörülen teminatları yatırmadan ve hazırlanan sözleşmeyi imzalamadan çalışmalara başladığına ilişkin herhangi bir tespitin söz konusu olmadığı ve vasıf değişikliğinin yapılmasından sonra … Export A.Ş. tarafından yirmi yıllık ot geliri ile öngörülen teminatların yatırıldığı ve hazırlanan sözleşmenin imzalandığı görüldüğünden, dava konusu parselin vasıf değişikliğinin iptali ve mera vasfıyla özel sicile tescili talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
4342 sayılı Mera Kanunu'nun "Tahsis amacının değiştirilmesi" başlıklı 14. maddesinde; belirli şartlarda ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, valilikçe tahsis amacının değiştirilebileceği düzenlemesine, 15. maddesinde "Köy veya belediyelerin mera, yaylak ve kışlak ihtiyaçlarındaki değişme ve gelişmeler göz önünde tutularak, tahsis kararının değiştirilmesi komisyonun teklifi üzerine valiliğin onayı ile yapılır. Ancak bu değişikliğin yapılabilmesi için, son tahsis kararından itibaren beş yıl geçmiş olması gerekir. Bu süre, 14 üncü maddede öngörülen tahsis amacının değiştirilmesi bakımından uygulanmaz. Tahsis kararındaki değişiklikler mera, yaylak ve kışlaklarla ilgili özel sicile işlenir. yer verilmiştir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, … Export A.Ş. tarafından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne … tarih ve … sayılı dilekçe ile başvurularak ruhsat sahası sınırları dahilindeki … ada, … parsel sayılı taşınmazın 22,98 hektarlık kısmında mera tahsis değişikliği yapılmasının talep edildiği, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun ilgili hükümleri gereğince konunun Maden İşleri Genel Müdürlüğünce değerlendirildiği ve söz konusu alanda 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında değerlendirilebilecek maden cevheri bulunduğunun tespit edilmiş olduğunun belirtilerek 4342 sayılı Mera Kanunu'nun 5178 sayılı Kanunla değişik 14. maddesi gereğince 22,60 hektarlık alanın mera tahsis değişikliğinin yapılması için Sivas Valiliği İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğüne teklifte bulunulmasına … tarih ve … sayılı olur ile karar verildiği, bu yazı üzerine Sivas Valiliği İl Mera Komisyonunun görevlendirildiği, Mera Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararı ile söz konusu taşınmazın 421.069 m²'lik kısmının talep edilen amaçla kullanılmak üzere tahsis amacının değiştirilerek hazine adına tescil edilmesinin uygun görüldüğü, Sivas Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile taşınmazın hazine adına tescilinde herhangi bir sakıncanın bulunmadığının belirtildiği, Sivas Valiliği İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile söz konusu meranın tahsis amacının değiştirilmesi ile ilgili Başbakanlık görüşünün bildirilmesinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından istendiği, Başbakanlığın … tarih ve … sayılı yazısı ile talebin 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamında uygun bulunmadığının belirtildiği, bunun üzerine Sivas Valiliğince tahsis değişikliği işleminin iptaline ilişkin … tarih ve …sayılı işlemin tesis edildiği, işlemin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan davada … tarih ve K:… sayılı kararla işlemin iptaline karar verildiği, tahsis değişikliğinin … tarih ve … sayılı olur ile yapıldığı, davacı köy tüzel kişiliğinin 05/05/2015 tarihli başvuru dilekçesi ile dava konusu parselin vasıf değişikliğinin iptali ve mera vasfıyla özel sicile tescili talebiyle yapılan başvurunun dava konusu işlemle reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca mera olarak belirlenen taşınmazın tahsis amacının değiştirilmesi belirli şartlar dahilinde ilgili müdürlüğün talebi üzerine komisyon görüşü ve valilik kararıyla gerçekleştirilmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacı köy tüzel kişiliği tarafından mera olarak kullanılan dava konusu taşınmazın tahsis amacı değiştirilmiş olup, davacının söz konusu vasıf değişikliğinin iptali ve taşınmazın tapu özel siciline kaydedilmesi istemiyle yaptığı başvurunun, il mera komisyonunca herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadan Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü adına müdür yardımcısı tarafından reddedilmesi yolunda dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
İdare hukukunda yerleşmiş ilkelerden biri yetki ve usulde paralellik ilkesi olup bu ilkeye göre, idari bir işlemi tesis etmeye hangi makam yetkiliyse ve işlemin tesisinde hangi usul ve esaslar uygulanıyor ise, işlemin geri alınması, kaldırılması, değiştirilmesinde de, işlemin tesisinde uygulanan usule göre ve aynı işlemi tesis etmeye yetkili olan makam tarafından değerlendirilerek bir işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, mera vasfının değiştirilmesine ilişkin işlemin il mera komisyonunun kararı ve Valilik makamının onayıyla yapıldığı görülmekle, söz konusu kararın iptaline ilişkin talebin de aynı usul takip edilerek değerlendirilmesi gerekirken, 4342 sayılı Kanunda öngörülen usul dahilinde yetkili makamlar tarafından işlem tesis edilmediği görüldüğünden, yetki ve şekil yönünden hukuka aykırı olan dava konusu işlemin iptali gerekirken davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.