14. Hukuk Dairesi 2019/3789 E. , 2019/6354 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki önalım hakkına dayalı tapu iptali tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 27.05.2019 gün ve 2017/2243 Esas, 2019/4800 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı ... vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 656 parsel sayılı taşınmazın 4/21 hissesinin 17.04.2012’de, 2/21 hissesinin ise 02.05.2012’de davalı ... tarafından, 2/63 hissesinin de 21.06.2011’de davalı ... tarafından bedelde muvazaa yaparak satın aldığını, bu işlemler için noter aracılığıyla ihtar yapılmadığını belirterek mahkemece belirlenecek gerçek satış bedeli üzerinden önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, satış işlemi esnasında bedelde muvazaa yapılmadığını, taşınmazda fiili taksimin bulunduğunu, taşınmazın üçüncü köprü ve üçüncü havalimanı yolunda olması sebebiyle değerlendiğini, rayiç bedel üzerinden depo kararı verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, davalı ....’ın temyiz talebi üzerine, Dairemizin 27.05.2019 tarih 2017/2243 Esas, 2019/4800 Karar sayılı ilamıyla hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Davalı ... vekili karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nın 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
TMK"nın 705. maddesine göre; taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır.
Somut olayda, .... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/744 Esas sayılı dosyasında da 656 parsel sayılı taşınmazın dava konusu edildiği, anılan dosyanın davacısının Karayolları Genel Müdürlüğü, davalılarının ise 656 parsel sayılı taşınmazın hissedarlarının olduğu, mahkemece 07.05.2018’de davacı tarafından 656 parsel sayılı taşınmaza acele el konulmasına kesin olarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Önalım davası konusuz kaldığından mahkemece bu hususun gözetilerek karar verilmesi amacıyla hükmün bozulması gerekmiştir.
Hükmün yukarıda açıklanan sebeplerle bozulması gerekirken maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından davalı ... vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 27.05.2019 tarih 2017/2243 Esas, 2019/4800 Karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına, temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 27.05.2019 tarih 2017/2243 Esas, 2019/4800 Karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, hükmün yukarıda açıklanan gerekçe ile BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 08.10.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
