10. Hukuk Dairesi 2011/3409 E. , 2012/7328 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı, ihaleye konu işin yapım işi olup, davalı Kurum tarafından yapılan prim tahakkukunun haksız olduğunu beyanla, kurum işleminin iptalini ve borçlu olmadığının tespitini istemiştir.
Mahkeme, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu olayda; Karayolları Genel Müdürlüğünden açık ihale usulü ile alınan ve 01.10.2007 tarihinde başlanıp, 18.11.2008 tarihinde bitirilen “...” işiyle ilgili olarak davalı Kurumca, toplam istihkak bedeline %9 asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle tahakkuk ettirilen 3.418,42 TL’lik fark prim borcunun davacı tarafından 31.10.2009 tarihinde ödenmesini takiben; ....Komisyonunca yapılan inceleme ile, uygulanması gereken asgari işçilik oranının %15,04 alınması suretiyle ve yeniden yapılan değerlendirme sonucu gecikme zammı ile birlikte 39.933 TL’lik prim tahakkuku yapılmıştır. Öte yandan, Karayolları Genel Müdürlüğünün 10.11.2009 günlü yazısında, açık ihale usulü ile ihale edilen ...., Sanat Yapıları ve Üst Yapı Yapım Onarım işinin sadece yapım işi olup, onarım işi olmadığı ifade edilir.Yine, davaya konu iş için davacı şirkete öden istihkak bedellerine bakıldığında ise ; Toprak işleri için 9.403,52 TL, Sanat Yapıları için 1.657.020 TL, Üst Yapı İşleri için 194.624,13 TL ve sözleşme farkı olarak da 290.241,29 TL olmak üzere toplam 2.151.289,38 TL’lik istihkak ödemesi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, davalı Kurumca %9 olarak alınan ilk asgari işçilik oranı “Yol Demiryolu” iş kolunun 55.sırasında yer alan “sanat yapıları” işiyle de uyumludur.
Davacı, ihaleye konu işin yapım işi olup, davalı Kurum tarafından %15,04 asgari işçilik oranıyla yapılan prim tahakkukunun haksız olduğunu beyanla, kurum işleminin iptalini ve borçlu olmadığının tespitini istemiştir.
Mahkeme, hükme esas bilirkişi raporuyla, fiilen yapılan işin yapım işi olup onarım işi olmadığından bahisle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece, ihale konu iş, sadece yapım işi kabul edilmek suretiyle davanın kabulü yönüne gidilmiş ise de; dosya içeriğine ve özellikle hakediş raporlarına göre, ihaleye konu olan iş içerisinde yer alan “toprak tesviye ve üst yapı” işlerinin, anılan “sanat yapıları” işi içerisinde kabul edilip edilemeyeceği, diğer bir ifadeyle “toprak tesviye ve üst yapı” işlerinin, “sanat yapıları” işinden ayrı ve tamamen bağımsız bir iş olup olmadığı, gerekirse ihaleye konu iş üzerinde, konusunda uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılmak suretiyle incelenip, araştırılarak varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.
Usulünce yapılacak araştırma neticesi, “toprak tesviye ve üst yapı” işleri “sanat yapıları” işi içerisinde yer aldığı anlaşılırsa şimdiki gibi davanın kabulüne karar verilmelidir. Zira mahkemenin “sanat yapıları” yönünden dikkate aldığı %9’luk asgari işçilik oranı yerinde ve isabetlidir.
Şayet her iki işin ayrı olduğunun anlaşılması halinde ise; ilke olarak ihale konusu işler bölünemez ise de, ihaleye konu işlerin konularının ayrı ve belirlenebiliyor olması halinde bölünebileceği hususu gözetilerek, yukarıda belirtilen her iki işe ait uygulanması gereken asgari işçilik oranları ayrı ayrı belirlenip yapılacak hesap ve değerlendirme sonuca göre karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde karar tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.