Danıştay 8. Daire 2022/646 Esas 2022/783 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/646
Karar No : 2022/783


DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : …
Kurumu - …

DAVANIN KONUSU : 04/12/2021 gün ve 31679 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar'ın A.5. Kapsama Giren Teminat Türleri başlıklı maddesinin (a) fıkrasının "Değer kaybı talep edilmesi halinde Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre atanacak sigorta eksperi tarafından bu Genel Şartların Ek 1'inde yer alan esaslara göre tespit edilir." şeklindeki ikinci cümlesinin; B.2. Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi başlıklı maddesinin 2.1. fıkrasının 2. ve 3. paragrafının tamamının; Genel Şartların ekinde yer alan Ek:1'in "1. Formül" başlıklı maddesinin tamamının iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtilmiş, Kanun'un 3. maddesinde ise, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; 14. maddesinin 3. fıkrasında, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde ise, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti hâlinde, yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddedileceği kurala bağlanmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Bu ilke uyarınca iptali istenen idarî işlemle sınırlı olarak yargı merciince inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerektiği kuşkusuzdur.
Bununla birlikte, düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davalarında, iptali istenen düzenleyici işlemlerin hangi maddelerinin, hangi yönlerden hukuka aykırı olduklarının tek tek, somut ve açık bir biçimde belirtilmesi ve bu kısımların davacının menfaatini nasıl etkilediğinin ortaya konulması gerekmektedir.
Dava dilekçesi ve ekleri incelendiğinde;
1-Dava dilekçesinin konu, açıklamalar ve sonuç kısmında; Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar'ın ekinde yer alan Ek:1'in "1. Formül" başlıklı maddesinin iptali istemine yer verildiği; dava dilekçesi ekinde yer alan 04/12/2021 gün ve 31679 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar'ın 6. maddesi ile değişik Ek 1'in ise 6 maddeden ibaret olduğu ve "1.Formül" başlıklı ayrı bir düzenleme içermediği görüldüğünden, Ek 1'in hangi maddesinin/maddelerinin iptalinin istenildiğinin tereddüte yer vermeyecek şekilde talep edilmediği görülmektedir.
2-Dava dilekçesi içeriğinde; tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, yol süpürme araçları, itfaiye araçlarındaki hasar sebebiyle yapılan değer kaybı taleplerinin, yabancı plakalı araçlar için yapılan değer kaybı taleplerinin ve araçta meydana gelen maddi hasarın, aracı rayiç bedelinin %2'sinin altında kalması halinde değer kaybı tazminatı araçta meydana gelen maddi hasar tutarını aşan değer kaybı taleplerinin teminat dışı bırakılmasının daha az tazminat ödemeyi amaçladığı, davalı idarenin bu hükümle dava açma hakkına haksız müdahalede bulunduğu ve hükmün iptali gerektiği ileri sürülmüş ise de, anılan düzenlemenin dilekçe ekinde yer alan 04/12/2021 gün ve 31679 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar'da yer almadığı, bu haliyle davanın konusunun açık ve net olarak ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır.
3-Dava dilekçesinde; sigorta eksperliği mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlakını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, tarafsızlığını savunmak, ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren bir meslek kuruluşu olarak ifade edilen davacı sendika tarafından, sigorta eksperleri tarafından hazırlanan farklı raporlardan, tüm vatandaşların ve eksperlere ait araçlara dair davalardan bahsedilerek dava açma ehliyeti olduğu belirtilmiş ise de; davacı tarafından sigortalılar ile zarar gören 3. kişiler aleyhine olduğu iddia edilen dava konusu kuralları idari davaya konu edebilme ehliyetine sahip olup olmadığı noktasında tereddüt hasıl olduğu görülmekte olup davacı Sendika'nın dava konusu düzenleyici işleme tabi aracının olup olmadığı hususu da dava dilekçesinden anlaşılamamaktadır.
Yukarıda belirtilen nedenler dolayısıyla 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun olmadığı sonucuna ulaşılan dilekçe ile açılan iş bu davanın esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Bu durumda; uyuşmazlıkta, iptal davasına konu edilen düzenleyici işlemin hangi maddesinin, maddenin tamamının mı yoksa belirli bir kısmının mı iptalinin istenildiğinin, iptali istenilen her bir düzenlemenin davacı sendikanın menfaatini ne şekilde etkilediği hususu açıklanmak ve davacı ... Sendikası adına kayıtlı motorlu araç mevcut ise araca/araçlara ait trafik/tescil (ruhsat) belgeleri ile trafik poliçeler dilekçeye eklenmek suretiyle 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun olarak yenilenen, Danıştay Başkanlığı'na hitaben yazılmış açık ve anlaşılabilir bir dilekçeyle dava açılması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-d maddesi uyarınca, bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde 3. maddeye uygun şekilde düzenlenerek noksanları tamamlandıktan sonra dilekçe ret kararını veren yargı yeri sıfatıyla Danıştay'da yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DİLEKÇENİN REDDİNE,
2.Aynı Kanun'un 15/5. maddesi hükmüne göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilecek dilekçede aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya tebliğine,
3.Davanın yenilenmesi hâlinde yeniden harç alınmamasına,
4.Davanın yenilenmemesi durumunda kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcı ile posta gideri avansından artan miktarın davacıya iadesine, 11/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.